Të shtunën, ndërsa zyrtarët amerikanë dhe aleatët e tyre të huaj u përpoqën të kuptonin se si dhjetëra dokumente të fshehta të inteligjencës kishin përfunduar në internet, ata mbetën të habitur – dhe jo pak të tërbuar – me gamën e jashtëzakonshme të hollësive të dosjeve të ekspozuara se si Shtetet e Bashkuara spiunojnë miqtë dhe armiqtë njësoj.
Dokumentet, të cilat duket se kanë ardhur të paktën pjesërisht nga Pentagoni dhe janë shënuar si shumë të klasifikuara, ofrojnë informacion taktik rreth luftës në Ukrainë, duke përfshirë aftësitë luftarake të vendit. Sipas një zyrtari të mbrojtjes, shumë nga dokumentet duket se janë përgatitur gjatë dimrit për gjeneralin Mark A. Milley, kryetar i Shtabit të Përbashkët, dhe zyrtarë të tjerë të lartë ushtarakë, por ato ishin në dispozicion të personelit tjetër të SHBA-së, të cilët mbajnë lejet e nevojshme të sigurisë.
Dokumentet e tjera përfshijnë analiza nga agjencitë e inteligjencës amerikane për Rusinë dhe disa vende të tjera, të gjitha mbi informacionin e mbledhur nga burime të klasifikuara.
Një seri informimesh dhe përmbledhjesh të hollësishme hapin një dritare të rrallë mbi funksionimin e brendshëm të spiunazhit amerikan. Mes sekreteve të tjera, ato duket se zbulojnë se ku CIA ka rekrutuar agjentë të fshehtë në bisedat me dyer të mbyllura të liderëve botërorë; përgjim që tregon se një grup mercenar rus u përpoq të merrte armë nga një aleat i NATO-s për t’i përdorur kundër Ukrainës; dhe çfarë lloj pamjesh satelitore përdorin Shtetet e Bashkuara për të gjurmuar forcat ruse, duke përfshirë një teknologji të përparuar që mezi, për të mos thënë ndonjëherë, duket se është identifikuar publikisht.
Zyrtarët në disa vende thanë se po përpiqeshin të vlerësonin dëmin nga zbulimet, dhe shumë mbetën të habitur se si kishin kaluar pa u vënë re për kaq gjatë. Fotografitë e të paktën disa dhjetëra faqeve të dokumenteve shumë të klasifikuara, të cilat dukej se ishin printuar dhe më pas ishin palosur së bashku në një pako, u shpërndanë më 28 shkurt dhe 2 mars në Discord, një platformë bisedash e njohur. Dokumentet u shpërndanë nga një përdorues në një server të quajtur ‘Wow Mao’.
Disa nga dokumentet duket se janë vlerësime të hollësishme në fushën e betejës të Ukrainës, të përgatitura gjatë dimrit për drejtuesit e lartë të Pentagonit. Por zyrtarët u bënë të vetëdijshëm se dokumentet ishin të vendosura në një server publik rreth kohës kur New York Times raportoi për herë të parë rrjedhjen, të enjten, sipas njerëzve të njohur me çështjen, të cilët folën në kushte anonimiteti.
Udhëheqja e lartë e Pentagonit kufizoi fluksin e inteligjencës të premten në përgjigje të zbulimeve, thanë dy zyrtarë amerikanë. Njëri e përshkroi ngjarjen si jashtëzakonisht të rëndë dhe tha se zbuloi një nivel të lartë paniku në mesin e udhëheqjes së Pentagonit.
Një zyrtar i inteligjencës evropiane ishte i shqetësuar se nëse Uashingtoni kufizon qasjen e aleatëve në raportet e ardhshme të inteligjencës, mund t’i lërë ata në errësirë. Shumë nga dokumentet e zbuluara janë etiketuar ‘NOFORN’, që do të thotë se ato nuk mund t’u jepen shtetasve të huaj.
Por të tjerat u pajtuan të ndaheshin me aleatët e ngushtë të SHBA-së, duke përfshirë aleancën ‘Five Eyes’ të Shteteve të Bashkuara, Britanisë, Kanadasë, Australisë dhe Zelandës së Re. Inteligjenca e SHBA-së për aktivitetet britanike dhe kanadeze përmbahet në disa nga dokumentet, duke sugjeruar se pasojat nga rrjedhjet nuk do të kufizohen vetëm në Shtetet e Bashkuara.
“Ne duhet ta menaxhojmë këtë mirë si nga brenda ashtu edhe nga jashtë,” tha një zyrtar i dytë i mbrojtjes.
“Ka shumë institucione dhe agjenci të përfshira.”
Departamenti i Drejtësisë ka hapur një hetim për rrjedhjen. Një zëdhënëse e Discord, ku u postuan kopjet më të hershme të njohura të pamjeve, nuk pranoi të komentonte.
Shtrirja e plotë e rrjedhjes ishte e paqartë. Zyrtari i dytë i mbrojtjes tha se ajo që ishte shfaqur në internet ka të ngjarë të ishte rezultat i një zbulimi të vetëm nga një pjesë e dokumenteve, por zyrtarët nuk ishin ende të sigurt për këtë.
50 faqet e rishikuara nga The Washington Post përfshinin pothuajse çdo cep të aparatit të inteligjencës amerikane. Dokumentet përshkruajnë aktivitetet e inteligjencës në Agjencinë e Sigurisë Kombëtare, CIA-n, Agjencinë e Inteligjencës së Mbrojtjes, agjencitë e zbatimit të ligjit dhe Zyrën Kombëtare të Zbulimit (NRO) – ndoshta agjencia më e fshehtë e inteligjencës në qeveri, përgjegjëse për një plejadë shumë miliarda dollarësh satelitësh spiun.
Dokumentet kanë të bëjnë kryesisht me luftën në Ukrainë dhe tregojnë se si Shtetet e Bashkuara po bëjnë vlerësime për gjendjen e konfliktit dhe ku po shkon. Kjo analizë informon vendimet kryesore të politikave nga administrata Biden, duke përfshirë çfarë armësh duhet t’i japë Ukrainës dhe si t’i përgjigjet strategjisë së fushëbetejës së Rusisë.
Për shembull, një përmbledhje e 23 shkurtit e luftimeve në rajonin e Donbasit të Ukrainës parashikon një ‘fushatë të rëndë të rrënimit’ nga Rusia që ‘ka të ngjarë të shkojë drejt një ngërçi, duke penguar qëllimin e Moskës për të kapur të gjithë rajonin në 2023’.
Kjo deklaratë e sigurt, e cila është shtypur me shkronja të zeza, mbështetet nga informacioni i marrë nga ‘pamjet e mbledhura nga NRO’, një brez i ri satelitësh me rreze infra të kuqe, sinjale të inteligjencës dhe ‘raportim ndërlidhës’, një referencë për inteligjencën nga një qeveri mike. Ajo ka të bëjë me shkallën e lartë të zjarrit të artilerisë ruse, humbjet në rritje të trupave dhe paaftësinë e ushtrisë për të bërë përfitime të konsiderueshme territoriale gjatë shtatë muajve të fundit.
Fakti që Shtetet e Bashkuara sjellin vlerësimet e tyre për shumë burime nuk është sekret. Por zyrtarët amerikanë thanë se këto zbulime më të hollësishme mund të ndihmojnë Moskën të pengojë disa rrugë për mbledhjen e informacionit. Për shembull, dokumenti i fushëbetejës së 23 shkurtit emërton një nga burimet e tij si ‘video me seri kohore LAPIS’.
Zyrtarët e njohur me teknologjinë e përshkruan atë si një sistem satelitor të përparuar që lejon pamje më të mira të objekteve në tokë dhe që tani mund të jetë më i ndjeshëm ndaj bllokimeve ose ndërhyrjeve ruse. Ata treguan se LAPIS ishte ndër aftësitë më të ruajtura në arsenalin e inteligjencës amerikane.
Dokumentet tregojnë gjithashtu atë që është kuptuar prej kohësh, por kurrë nuk është shprehur në mënyrë të saktë publike: Komuniteti i inteligjencës amerikane ka depërtuar në ushtrinë ruse dhe komandantët e saj aq thellë sa mund të paralajmërojë Ukrainën para sulmeve dhe të vlerësojë me besueshmëri anët e forta dhe të dobëta të forcave ruse.
Një faqe e vetme në koleksionin e zbuluar zbulon se komuniteti i inteligjencës amerikane e dinte se Ministria ruse e Mbrojtjes kishte transmetuar plane për të goditur pozicionet e trupave ukrainase në dy vendndodhje në një datë të caktuar në shkurt dhe se planifikuesit ushtarakë rusë po përgatitnin sulme në një duzinë objektesh energjetike dhe një numër urash në Ukrainë.
Dokumentet zbulojnë se agjencitë e inteligjencës amerikane janë gjithashtu në dijeni të planifikimit të brendshëm nga GRU, agjencia e inteligjencës ushtarake e Rusisë. Një dokument përshkruan planifikimin e GRU-së për një fushatë propagandistike në vendet afrikane me synimin për të kthyer mbështetjen publike kundër liderëve që mbështesin ndihmën për Ukrainën dhe diskreditimin e Shteteve të Bashkuara dhe Francës, në veçanti.
Fushata ruse, thuhet në raport, do përpiqet të mbjellë narrativë në mediat afrikane, duke përfshirë ato që u përpoqën të diskreditonin Ukrainën dhe presidentin e saj, Volodymyr Zelensky.
Dokumentet tregojnë për suksese të shumta të inteligjencës nga Shtetet e Bashkuara. Por ato tregojnë gjithashtu se sa janë varfëruar forcat ukrainase pas më shumë se një viti në luftë.
Një zyrtar i lartë ukrainas tha të shtunën se rrjedhjet kishin zemëruar udhëheqësit ushtarakë dhe politikë të Kievit, të cilët kanë kërkuar të fshehin nga Kremlini dobësitë që lidhen me mungesën e municioneve dhe të dhëna të tjera të fushëbetejës. Zyrtari tha se ishte gjithashtu i shqetësuar se do vinin më shumë zbulime të inteligjencës ushtarake të klasifikuar.
Ndërkohë, një pjesë të dhënash nga inteligjenca tashmë publike mund të ndezin polemika diplomatike.
Dokumentet tregojnë se Shtetet e Bashkuara kanë fituar qasje në planet e brendshme të grupit famëkeq të Rusisë ‘Wagner’, një kontraktor ushtarak privat që ka furnizuar forcat e përpjekjet luftarake të Rusisë, dhe se Wagner ka kërkuar të blejë armë nga Turqia, një aleate e NATO-s.
Në fillim të shkurtit, personeli i Wagner ‘takoi kontaktet turke për të blerë armë dhe pajisje nga Turqia për përpjekjet e Wagner në Mali dhe Ukrainë’, thuhet në një raport. Më tej në raport thuhet se presidenti i përkohshëm i Malit, Assimi Goïta, ‘kishte konfirmuar se Mali mund të merrte armë nga Turqia në emër të Wagner’.
Nga raporti është e paqartë se çfarë mund të ketë ditur qeveria turke për përpjekjet e Wagner-it ose nëse ato rezultuan të frytshme. Por zbulimi se një aleat i NATO-s mund të ketë ndihmuar Rusinë në luftën e saj kundër Ukrainës mund të jetë shpërthyes, veçanërisht pasi Turqia ka kërkuar të bllokojë pranimin e Suedisë në radhët e aleancës ushtarake transatlantike.
Këto raporte duken të ofruara si përditësime rutinë për politikëbërësit. Por një tjetër, që pretendon se rrjedh nga sinjalet e inteligjencës dhe ‘raportimit diplomatik’, ofron një vlerësim të zbehtë në emër të komunitetit të inteligjencës së SHBA-së për aftësinë e IAEA për të kryer misionin e saj të sigurisë bërthamore.
Raporte të tjera ofrojnë përditësime mbi programin e armëve bërthamore të Koresë së Veriut, duke përfshirë testet e raketave. Dhe në një kujtesë se Shtetet e Bashkuara gjithashtu spiunojnë aleatët e tyre, një dokument tjetër raporton se Këshilli i Sigurisë Kombëtare i Koresë së Jugut në fillim të marsit ‘u përball’ me një kërkesë të SHBA-së që vendi t’i jepte municion artilerie Ukrainës, pa provokuar padrejtësisht Moskën.
Këshilltari për sigurinë kombëtare të Koresë së Jugut sugjeroi ndoshta shitjen e municioneve Polonisë, e cila kontrollon rrugët kryesore të furnizimit me armë, pasi ishte qëllimi i SHBA-së për të çuar shpejt materialin në Ukrainë, thuhet në raport, duke cituar sinjale të inteligjencës.
Burimi origjinal i rrjedhjes mbetet i paqartë. The Post identifikoi përdoruesin që ndau pamjet në shkurt dhe mars, i cili, sipas një rishikimi të postimeve të mëparshme në mediat sociale, është në Kaliforninë jugore. Një burrë që iu përgjigj një shtëpie të regjistruar te babai i përdoruesit të Discord të premten në mbrëmje, nuk pranoi të komentonte.
“Unë nuk po flas me askënd,” tha ai, duke mbyllur derën e shtëpisë së familjes në buzë të një blloku.
Rreth tre milje larg, në një shtëpi në qytet të regjistruar me emrin nënës së përdoruesit, një trokitje në derë mbeti pa përgjigje. Prindërit nuk iu përgjigjën thirrjeve apo mesazheve.
Të mërkurën, pamjet që tregonin disa nga dokumentet po qarkullonin gjithashtu në tabelën anonime të mesazheve në internet 4chan dhe arritën në të paktën dy platforma kryesore të mediave sociale, Telegram dhe Twitter. Në të paktën një rast, duket se një rrëshqitje që qarkulloi fillimisht në Discord u përpunua për të bërë të duket sikur më pak ushtarë rusë janë vrarë në luftë sesa vlerëson Pentagoni.
Nuk kishte asnjë tregues se dokumentet e tjera, përfshirë ato që kishin të bënin me vende përveç Ukrainës, ishin ndryshuar.
*John Hudson, Alex Horton, Dalton Bennett, Samuel Oakford, Evan Hill dhe Alice Crites në Uashington dhe Reis Thebault në Kaliforni kontribuan në raportimin.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Washington Post
Përgatiti për Hashtag.al, K.Manjani
