Rreth 750 thesare arkeologjike të grabitura janë sekuestruar nga tregtari famëkeq britanik i antikiteteve Robin Symes dhe janë kthyer në Itali pas një lufte të gjatë për kthimin e tyre, tha të mërkurën policia.
Artefaktet, të cilat sipas Ministrisë italiane të Kulturës kanë vlerë më shumë se 12 milionë euro do ekspozohen në muzeun Castel Sant’Angelo të Romës si pjesë e një koleksioni të artit të vjedhur që është kthyer në shtëpi.
Objektet ‘ofrojnë një seksion kryq të prodhimeve të shumta të Italisë së lashtë dhe ishujve’, duke përfshirë ‘kontekste të shumta dhe të larmishme arkeologjike (funerare, kulturore, rezidenciale dhe publike) të përqendruara veçanërisht në Etruria dhe Magna Graecia’, sipas një deklaratë e Ministrisë së Kulturës.
Ndër sendet e gjetura nga epoka romake dhe perandorake është një tavolinë me tre këmbë bronzi nga një familje aristokrate etruske, dy kapelë parade për kuajt, dy piktura, buste meshkujsh në mermer, pjesë të ndryshme statujash bronzi dhe një pikturë murale me përshkrimin e një tempulli të vogël, me gjasë nga një rezidencë vezuviane, sipas deklaratës së ministrisë.
Ka edhe gurë të çmuar si në ar, argjend, bronz, si dhe kocka e qelibar.
Pjesë të tjera përfshijnë armë, sarkofagë, urna funerare, objekte rituale, orendi në bronz dhe mermer, mozaik dhe dekorime të pikturuara.
Artefaktet kanë origjinën nga ‘gërmimet klandestine në territorin italian’ dhe janë marrë në mënyrë të paligjshme nga Symes Ltd, kompania në pronësi të Symes, një trafikant i madh i mallrave kulturore, sipas deklaratës së ministrisë.
“Kompania, e cila kishte kundërshtuar gjithmonë përpjekjet e rikuperimit nga Autoriteti Gjyqësor Italian, (dhe) objekt i procedurave të falimentimit në Mbretërinë e Bashkuar, u padit edhe në Itali, nëpërmjet Prokurorit të Përgjithshëm të Shtetit, për kthimin e mallit. ose kompensim civil për dëmet”, tha Prokurori i Përgjithshëm italian Lorenzo d’Ascia gjatë konferencës për shtyp.
Symes, i cili shiti artefakte të çmuara në disa prej muzeve më prestigjioze të botës, ra nga froni në vitin 2016 kur një magazinë zvicerane që ai kishte marrë me qira u bastis. Tani në të 80-at, ai nuk ka folur për shtypin prej vitesh.
Gjatë gjyqit të Marion True, ish-kuratorit të Muzeut J. Paul Getty, i cili u padit për trafik të paligjshëm të antikiteteve në Itali në 2005, Symes mohoi trafikimin e artit të paligjshëm, duke thënë se ai ishte siguruar gjithmonë nga bashkëpunëtorët e tij se prejardhja e çdo objekti që ai kishte blerë ishte në treg në mënyrë të ligjshme.
Ai u hetua shpesh, por kurrë nuk u akuzua për krimet e tij të supozuara, pavarësisht përpjekjeve të panumërta nga Italia dhe Greqia pasi ligjet e vjetra të kufizimeve ndalonin ndjekjen penale.
71 objekte të tjera, aktualisht në Shtetet e Bashkuara, do rikthehen në ditët e ardhshme, tha Gjeneral Brigade Vincenzo Molinese, komandant i Skuadrës së Artit të Karabinierëve.
Kthimi i këtyre 750 objekteve shënon një tjetër sukses në përpjekjen e Italisë për të rimarrë thesaret e vjedhura.
Ministri i Kulturës Gennaro Sangiuliano tha në konferencën për shtyp: “Rikuperimi i trashëgimisë kulturore të vjedhur në mënyrë të paligjshme është një nga prioritetet e programit tim; ta mbrosh atë do të thotë gjithashtu të parandalosh plaçkitjen e trashëgimisë sonë nga trafikantët e paskrupullt.”
