Zyrtarët në Bruksel thuhet se kanë hartuar një plan sekret për të sabotuar ekonominë e Hungarisë nëse Viktor Orbán vendos këtë javë të bllokojë sërish një paketë mbështetjeje prej 50 miliardë eurosh për Ukrainën.
Plani, i raportuar nga Financial Times, pasqyron tërbimin që po rritet nëpër kryeqytetet evropiane ndaj asaj që një diplomat e quajti “politika e shantazhit” që po ndiqet nga kryeministri hungarez, i cili udhëheq shtetin më pro-rus të bllokut, përcjell The Guardian.
FT tha se strategjia përfshinte shënjestrimin e ekonomisë së Hungarisë, dobësimin e monedhës së saj dhe uljen e besimit të investitorëve.
Orbán bllokoi 50 miliardë euro në fondet e Ukrainës në dhjetor, duke detyruar një takim urgjent të liderëve të caktohet të enjten për të rishqyrtuar çështjen.
Sipas FT, dokumenti deklaron se “në rast të mosmarrëveshjes në [samitin] e 1 shkurtit, krerët e tjerë të shteteve dhe qeverive do të deklaronin publikisht se në dritën e sjelljes jokonstruktive të kryeministrit hungarez… ata nuk mund ta imagjinojnë këtë [fondet e BE-së do t’i jepeshin Budapestit]”.
Burimet të hënën thanë se kryeqytetet e BE-së ishin ende me shpresë për një marrëveshje me Orbanin dhe e shohin rrjedhjen si një lëvizje politike me rrezik të lartë që mund të rezultojë e kundërta.
Monedha hungareze, forinta, u zhvlerësua me 0.7% të hënën, për një kohë të shkurtër në nivelin më të ulët kundrejt euros, parë për herë të fundit në tetor.
Ekonomia e Hungarisë është shumë e varur nga tregu i vetëm, me pothuajse të gjitha eksportet e saj që shkojnë përtej kufirit në vendet fqinje. Sipas të dhënave të Komisionit Evropian, tregtia brenda BE-së përbën 78% të eksporteve të Hungarisë (Gjermania 28%, Rumania, Sllovakia, Austria dhe Italia të gjitha 5%), ndërsa 3% shkon në SHBA dhe 3% në MB.
BE-ja tashmë është përpjekur të përdorë fondet si një mjet për të detyruar Hungarinë në përputhje me politikat dhe zbatimin e shtetit të së drejtës, një kërkesë bazë e anëtarësimit në bllok; 20 miliardë euro fonde janë ngrirë për shkak të shqetësimeve në lidhje me të drejtat e LGBTQ+ dhe çështje të tjera.
János Bóka, ministri i BE-së i Hungarisë, i tha FT se vendi i tij “nuk i dorëzohet presionit” dhe nuk kishte asnjë lidhje midis Ukrainës dhe aksesit të përgjithshëm në fondet e BE-së. “Hungaria ka dhe do të vazhdojë të marrë pjesë në mënyrë konstruktive në negociata,” tha ai.
Të hënën ai shkroi në X: “Dokumenti, i hartuar nga burokratët e Brukselit vetëm konfirmon atë që qeveria hungareze ka thënë për një kohë të gjatë: qasja në fondet e BE-së përdoret për shantazh politik nga Brukseli”.
Një burim i BE-së tha: “Realiteti është se Hungaria nuk ka qenë vërtet fleksibël për këtë. Niveli i zhgënjimit të shteteve anëtare po rritet. Është më e lartë se në dhjetor.”
Një tjetër tha se Evropa “po fillonte të dukej e dobët”, pasi Hungaria vazhdimisht mban ose përpiqet të bllokojë vendimet.
Kuptohet se dokumenti është një shënim historik i shkruar nga sekretariati i këshillit nën përgjegjësinë e tij dhe mund të ketë rrjedhur për të shtuar presionin ndaj Orbanit përpara takimit të së enjtes.
Të premten doli se disa shtete anëtare po bënin presion për nxitjen e nenit 7 të traktatit të Bashkimit Evropian për t’i hequr Hungarisë të drejtën e votës nëse Orbán vazhdon të bllokojë vendimet e BE-së.
Është i tillë shqetësimi për manovrat e Budapestit që presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel, braktisi planet e tij për të dhënë dorëheqjen në korrik mes frikës se Orbán mund të merrte kryesimin në samite derisa të gjendej një udhëheqës i ri.
Një diplomat paralajmëroi se përdorimi i nenit 7 ishte zgjidhja e fundit dhe nuk duhet të përdoret pavarësisht zemërimit me Hungarinë.
Një tjetër tha se “diçka duhej bërë” veçanërisht duke pasur parasysh se Hungaria do të merrte presidencën e rradhës të bllokut në korrik.
