Presidenti i SHBA-së Joe Biden paraqiti të premten atë që ai e përshkroi si një propozim në tre faza izraelit për një armëpushim në Gaza në këmbim të lirimit të pengjeve izraelitë, duke thënë se “është koha që kjo luftë të përfundojë”. Propozimi i tij mori një përgjigje positive fillestare nga Hamasi.
Faza e parë përfshin një armëpushim gjashtëjavor kur forcat izraelite do tërhiqen nga “të gjitha zonat e populluara” të Gazës, disa pengje – përfshirë të moshuarit dhe gratë – do lirohen në këmbim të qindra të burgosurve palestinezë, civilët palestinezë mund të kthehen në shtëpitë e tyre në Gaza dhe 600 kamionë në ditë do sillnin ndihma humanitare në enklavën e shkatërruar.
Në këtë fazë, Hamasi dhe Izraeli do negociojnë një armëpushim të përhershëm për të cilin Biden tha se do zgjasë “për aq kohë sa Hamasi të ketë përmbushur zotimet e tij”. Nëse negociatat zgjasin më shumë se gjashtë javë, armëpushimi i përkohshëm do zgjatej ndërkohë që ato do vijonin.
Në fazën e dytë, Biden tha se do kishte një shkëmbim për të gjithë pengjet e mbetura të gjallë, duke përfshirë ushtarët meshkuj, forcat izraelite do tërhiqen nga Gaza dhe do të fillonte armëpushimi i përhershëm.
Faza e tretë do përfshijë një plan të madh rindërtimi për Gazën dhe kthimin e pjesës së mbetur të pengjeve te familjet e tyre.
“Është koha që kjo luftë të përfundojë dhe të fillojë e nesërmja,” tha Biden, i cili është nën presionin e vitit zgjedhor për të ndalur luftën në Gaza, tashmë në muajin e tij të tetë.
Hamasi, për të cilin Biden tha se mori propozimin nga Katari, lëshoi një deklaratë duke reaguar pozitivisht.
Hamasi tha se ishte i gatshëm të përfshihej “pozitivisht dhe në mënyrë konstruktive” me çdo propozim të bazuar në një armëpushim të përhershëm, tërheqjen e forcave izraelite, rindërtimin e Gazës, një kthim të të zhvendosurve dhe një marrëveshje “të vërtetë” të shkëmbimit të të burgosurve nëse Izraeli. “njofton qartë angazhimin për një marrëveshje të tillë”.
Zyra e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu tha se ai kishte autorizuar ekipin e tij negociues për të paraqitur marrëveshjen, “ndërsa këmbëngul se lufta nuk do përfundojë derisa të arrihen të gjitha qëllimet e saj, duke përfshirë kthimin e të gjithë pengjeve tona dhe shkatërrimin e Hamasit dhe aftësitë qeverisëse të tij”.
Më vete, ushtria izraelite tha se forcat e saj i kanë përfunduar operacionet në zonën Jabalia të Gazës veriore pas ditësh luftimesh të ashpra, ndërkohë që po hetonin më tej në Rafah në Gazën jugore për të shënjestruar atë që ata thonë se është fortesa e fundit e madhe e Hamasit.
Lufta nisi më 7 tetor kur persona të armatosur të udhëhequr nga grupi palestinez islamik hynë në Izraelin jugor me motoçikleta, paragliderë dhe automjete, duke vrarë 1200 njerëz dhe duke rrëmbyer më shumë se 250, sipas të dhënave izraelite.
Izraeli më pas pushtoi Rripin e Gazës në atë që Netanyahu e quajti një përpjekje për të shkatërruar Hamasin, grupi militant palestinez që mori kontrollin e zonës nga fraksioni palestinez Fatah në një luftë të dhunshme në vitin 2007.
Bisedimet e ndërmjetësuara nga Egjipti, Katari dhe të tjerët për të rregulluar një armëpushim midis Izraelit dhe Hamasit kanë ngecur vijimësisht, ku secila palë fajëson tjetrën për mungesën e përparimit.
Një luftë e pafund
Në fjalimin e tij, Biden i bëri thirrje udhëheqjes izraelite që t’i rezistojë presionit nga ata në Izrael që po shtynin që lufta të vijonte “pafundësisht”, një grup që ai tha se përfshinte disa në koalicionin qeverisës izraelit.
“Ata duan të pushtojnë Gazën. Ata duan të vijojnë të luftojnë për vite dhe pengjet nuk janë prioritet për ta. Epo, unë i kam kërkuar udhëheqjes në Izrael që të qëndrojë te kjo marrëveshje, pavarësisht çfarëdo presioni,” shtoi ai.
Ai iu lut izraelitëve që të mos e humbin mundësinë për një armëpushim.
“Si i vetmi president amerikan që ka shkuar ndonjëherë në Izrael në një kohë lufte, si dikush që sapo dërgoi forcat amerikane për të mbrojtur drejtpërdrejt Izraelin kur u sulmua nga Irani, ju kërkoj të bëni një hap prapa, mendoni se çfarë do të ndodhë nëse humbet ky moment”, tha ai.
“Nuk mund ta humbim këtë mundësi”.
Lufta e Gazës e ka vënë Bidenin në një ngërç politik. Nga njëra anë, ai ka qenë prej kohësh një mbështetës i vendosur i Izraelit dhe do donte të siguronte financim dhe mbështetje nga komuniteti pro-izraelit në Shtetet e Bashkuara në revanshin e zgjedhjeve të 5 nëntorit kundër ish-presidentit republikan Donald Trump.
Nga ana tjetër, elementët përparimtarë të Partisë Demokratike të Bidenit janë zemëruar gjithnjë e më shumë me presidentin për vuajtjet që u ka shkaktuar konflikti civilëve në Gaza.
Autoritetet shëndetësore palestineze vlerësojnë se më shumë se 36,280 njerëz janë vrarë në Gaza që nga sulmi i Izraelit, dhe Kombet e Bashkuara thonë se mbi një milion njerëz përballen me nivele “katastrofike” të urisë ndërsa uria po përhapet në pjesë të enklavës.
Duke sinjalizuar një përpjekje të SHBA-së për të ndërtuar mbështetje për propozimin, Departamenti i Shtetit tha se Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken foli me homologët e tij jordanezë, sauditë dhe turq.
Duke folur me ministrin e jashtëm turk, “ai theksoi se Hamasi duhet ta pranojë marrëveshjen dhe se çdo vend që ka një marrëdhënie me Hamasin duhet të bëjë presion që ta bëjë këtë pa vonesë,” tha Departamenti i Shtetit.
Në shenjë mbështetjeje për Izraelin, pavarësisht ndarjes partizane në Shtetet e Bashkuara, udhëheqësit e Senatit të SHBA-së të udhëhequr nga Demokratët dhe të Kongresit të udhëhequr nga republikanët e ftuan të premten Netanyahun të fliste në një takim të përbashkët të Kongresit.
Java ka qenë e dominuar nga pasojat e një sulmi ajror izraelit në Rafah të dielën që vrau 45 palestinezë.
“Populli palestinez ka duruar ferrin e plotë në këtë luftë”, tha Biden të premten.
“Ne të gjithë pamë pamjet e tmerrshme nga zjarri vdekjeprurës në Rafah në fillim të kësaj jave.”
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
