Partitë e ekstremit të djathtë arritën fitore në zgjedhjet për Parlamentin Evropian të dielën, duke bërë që presidenti francez Emmanuel Macron të thërriste zgjedhje të parakohshme shokuese duke shtuar pasiguri në drejtimin e ardhshëm politik të Evropës.
Ndërsa qendra, partitë liberale dhe të gjelbra pritet të ruajnë ekuilibrin e pushtetit në parlamentin me 720 vende, votimi i dha një goditje të brendshme udhëheqësve të Francës dhe Gjermanisë, duke ngritur pikëpyetje se si fuqitë e mëdha të Bashkimit Evropian mund të drejtojnë politikën në bllok.
Duke bërë një lojë të rrezikshme në një përpjekje për të rivendosur autoritetin e tij, Macron thirri zgjedhjet parlamentare, me raundin e parë më 30 qershor.
Ashtu si Macron, kancelari gjerman Olaf Scholz gjithashtu duroi një natë të vështirë ku socialdemokratët e tij shënuan rezultatin e tyre më të keq ndonjëherë, duke humbur ndaj konservatorëve dhe partisë së skajit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD).
Një zhvendosje djathtas brenda Parlamentit Evropian mund ta bëjë më të vështirë miratimin e legjislacionit të ri që mund të jetë i nevojshëm për t’iu përgjigjur sfidave të sigurisë, ndikimit të ndryshimeve klimatike ose konkurrencës industriale nga Kina dhe Shtetet e Bashkuara.
Megjithatë, saktësisht se sa ndikim do kenë partitë nacionaliste euro-skeptike do varet nga aftësia e tyre për të kapërcyer dallimet e tyre dhe për të punuar së bashku. Ata aktualisht janë të ndarë në dy familje të ndryshme dhe disa parti dhe ligjvënës për momentin qëndrojnë jashtë këtyre grupimeve.
“Spiranca e stabilitetit”
Partia Popullore Evropiane (EPP) e qendrës së djathtë do jetë familja më e madhe politike në legjislaturën e re, duke fituar rreth 181 deputetë, tregoi një sondazh pas votimit.
Rezultati i PPE është një lajm i mirë për anëtaren e EPP-së Ursula von der Leyen, e cila kërkon një mandat të dytë pesëvjeçar në krye të krahut të fuqishëm ekzekutiv të BE-së.
Dhe ajo shpejt e prezantoi veten si një mburojë kundër ekstremeve.
Ne jemi spiranca e stabilitetit,” u tha von der Leyen mbështetësve brohoritës në ngjarjen e natës zgjedhore të EPP-së në Bruksel.
“Asnjë shumicë nuk mund të formohet pa EPP dhe së bashku ne do ndërtojmë një bastion kundër ekstremeve nga e majta dhe nga e djathta.”
Sidoqoftë, von der Leyen mund të ketë ende nevojë për mbështetje nga disa nacionalistë të krahut të djathtë, si Vëllezërit e Italisë së kryeministres italiane Giorgia Meloni për të siguruar një shumicë parlamentare, duke i dhënë Melonit dhe aleatëve të saj Konservatorë dhe Reformistë Evropianë (ECR) më shumë leva, gjë që mund të shqetësojë aleatët e tjerë të mundshëm.
Shqetësimet e votuesve
Socialistët dhe Demokratët e qendrës së majtë janë gati të jenë familja e dytë më e madhe politike, edhe pse humbën katër ligjvënës për të përfunduar me 135, tregojnë sondazhet.
Vëzhguesit politikë ia atribuojnë zhvendosjen në të djathtë rritjes së kostos së jetesës, shqetësimeve rreth emigrimit dhe kostos së tranzicionit të gjelbër, si dhe luftës në Ukrainë – shqetësimet që partitë nacionaliste dhe populiste i kanë kapur dhe kapitalizuar.
“Unë mendoj se shumë njerëz menduan se Evropa nuk po i bën gjërat me njerëzit dhe për ta,” i tha Reuters në një intervistë kandidati kryesor i të Gjelbërve, Bas Eickhout, i pyetur pse e djathta ekstreme po paraqitej kaq mirë.
“Dhe unë mendoj se këtu duhet të dalim me një përgjigje të besueshme, përndryshe, ne po shkojmë më tej në të djathtën ekstreme,” tha ai, pasi të Gjelbërit dhe liberalët humbën terren në zgjedhje.
Grupet euroskeptike nacionaliste ECR dhe Identiteti dhe Demokracia (ID) dhe ligjvënësit e së djathtës që nuk janë ende të lidhur me një familje politike të BE-së nga AfD e Gjermanisë siguruan së bashku 149 vende, një fitim prej 22 deputetësh, tregoi sondazhi.
Sondazhi parashikoi që partitë pro-evropiane të qendrës së djathtë, të qendrës së majtë, liberale dhe të Gjelbërve do mbajnë një shumicë prej 451 vendesh, por një të tillë të zvogëluar ndjeshëm në krahasim me 488 deputetë në legjislaturën e fundit.
Partitë e Gjelbërta të Evropës pësuan humbje të mëdha në veçanti, duke rënë në 53 deputetë nga 71 në parlamentin në largim.
Parlamenti Evropian bashkëvendos me Këshillin ndërqeveritar Evropian për ligjet që qeverisin bllokun 27-vendesh prej 450 milionë banorësh.
Sondazhi i dha ECR-së dy deputetë më shumë se në parlamentin e kaluar gjithsej 71 dhe grupit ID të ekstremit të djathtë 13 vende më shumë duke e çuar në 62.
Numri i deputetëve jo të lidhur që mund të zgjedhin t’i bashkohen grupeve të tjera, përfshirë euro-skeptikët, u rrit me 40 në 102, tha sondazhi.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
