Gjashtë liderët e Bashkimit Evropian që veprojnë si negociatorë të partive kryesore të qendrës kanë nënshkruar një marrëveshje paraprake për të ndarë postet kryesore të bllokut pas zgjedhjeve të qershorit.
Lajmi u raportua fillimisht nga DPA, agjencia gjermane e lajmeve, dhe më pas u konfirmua për Euronews nga burime diplomatike.
Marrëveshja pason treshen e kandidatëve të raportuar më parë: Ursula von der Leyen për presidente të Komisionit Evropian, António Costa për president të Këshillit Evropian dhe Kaja Kallas për Përfaqësuesen e Lartë për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë.
Paketa ishte bërë tashmë së bashku javën e kaluar gjatë një mbledhjeje jozyrtare të liderëve të BE-së dhe iu dha miratimi i fundit në një telefonatë midis Donald Tusk të Polonisë, Kyriakos Mitsotakis i Greqisë, Olaf Scholz i Gjermanisë, Pedro Sánchez i Spanjës, Emmanuel Macron i Francës dhe Mark Rutte i Holandës.
Tusk dhe Mitsotakis përfaqësonin Partinë Popullore Evropiane (EPP) të qendrës së djathtë; Scholz dhe Sánchez, Socialistët dhe Demokratët (S&D); dhe Macron dhe Rutte, familja liberale e Renew Europe. Tre partitë pritet të punojnë së bashku dhe të ndërtojnë një koalicion të qëndrueshëm për të mbështetur mandatin e dytë të von der Leyen.
“Negociatorët e tre grupeve politike kanë arritur një konsensus për një qëndrim të përbashkët në përputhje me Traktatet,” tha një diplomat, duke konfirmuar emrat.
Zyrtarët në Bruksel ishin të prirur për mbylljen e debatit në një mënyrë relativisht të shpejtë për shkak të mjedisit të paqëndrueshëm gjeopolitik që rrethon bllokun. Mungesa e alternativave të besueshme e përshpejtoi procesin, i cili në thelb është një lojë tregtare kuajsh për të siguruar një ekuilibër politik, gjeografik dhe gjinor.
Përzgjedhja e posteve kryesore duhet të ratifikohet nga të 27 liderët në një samit vendimtar më vonë këtë javë, gjatë të cilit ata do të miratojnë gjithashtu Agjendën Strategjike për pesë vitet e ardhshme.
Giorgia Meloni e Italisë, Peter Fiala i Çekisë dhe Viktor Orbán i Hungarisë, të cilët të gjithë janë jashtë koalicionit pro-evropian, janë ankuar më parë për mënyrën se si po negocioheshin vendet kryesore të punës nga tre familjet e qendrës.
“Marrëveshja që EPP bëri me të majtët dhe liberalët bie ndesh me gjithçka që bazohej BE. Në vend të përfshirjes, ajo mbjell farat e ndarjes,” tha Orbán të martën, duke dyfishuar ankesat e tij.
Vendimi merret me shumicë të cilësuar, që do të thotë se vetoja kombëtare nuk zbatohet. Megjithatë, pesha e Melonit në Këshillin Evropian mund të jetë një faktor në negociatat ballë për ballë të enjten dhe të zvarritë njoftimin përfundimtar.
Nëse emërohen përfundimisht, von der Leyen dhe Kallas do të duhet t’i nënshtrohen një dëgjimi në Parlamentin Evropian. Ndërkohë, Costa, një ish-kryeministër i Portugalisë, do të zgjidhet automatikisht nga ish-kolegët e tij.
Javën e kaluar, EPP-ja i befasoi socialistët kur kërkoi të kishte presidencën e Këshillit Evropian pasi Kosta të përfundojë një mandat dyvjeçar e gjysmë. Euronews kupton se kjo kërkesë tani është hequr nga tavolina, duke i hapur rrugën socialistit portugez për të drejtuar institucionin për pesë vjet.
Costa është përfshirë në një hetim korrupsioni që shkaktoi dorëheqjen e tij vitin e kaluar. Ndërsa ai nuk është akuzuar zyrtarisht, pjesëmarrja e tij në marrëveshjet e parregullta ende nuk është sqaruar. Costa ka mohuar me vendosmëri çdo keqbërje.
