Autoritetet tajlandeze po përpiqen të ndalojnë rreth 100 kontejnerë që dyshohet se janë të mbushura me mbetje të rrezikshme industriale nga Shqipëria.
Rrjeti i Veprimit të Baselit, një organizatë jofitimprurëse me bazë në SHBA që gjurmon tregtinë toksike e cila më parë paralajmëroi Malajzinë për dërgesat e paligjshme të mbetjeve elektronike, javën e kaluar informoi Tajlandën se kontejnerët që organizata beson se janë të mbushura me pluhur potencialisht të dëmshëm që prodhohet nga furrat elektrike që shkrijnë metale, po transportoheshin drejt saj.
Për të shtuar më tepër alarmin, një nga anijet që transportonte kontejnerët u zhduk nga radarwt e gjurmimit të vendndodhjes detare. Ajo u zhduk pasi iu afrua Cape Town-it në fund të muajit të kaluar – pasi Rrjeti i Veprimit të Baselit tha se njoftoi autoritetet e Afrikës së Jugut për dërgesën.
Zyrtarët tajlandez, pasi morën informacionin se kontejnerët ishin ngarkuar në anije nga Shqipëria në fillim të korrikut, thonë se po punojnë me homologët në Shqipëri dhe Singapor, ku anijet do të ankorohen më vonë këtë muaj, për të ndaluar dërgesat.
Agjencitë përkatëse qeveritare “nuk janë njoftuar dhe nuk kanë dhënë pëlqimin për këto dërgesa”, tha në një email Departamenti i Punëve Industriale të Tajlandës, i cili mbikëqyr menaxhimin ndërkombëtar të mbetjeve. “Aktualisht jemi duke koordinuar dhe monitoruar për të parandaluar këtë trafik të paligjshëm”.
Tajlanda dhe vendet e tjera të Azisë Juglindore kanë parë një fluks mbeturinash nga vendet e zhvilluara, nga plastika e ndotur deri te mbetjet industriale dhe elektronike, të cilat mund të jenë të mbushura me toksina. Sipas Konventës së Bazelit të Kombeve të Bashkuara – një pakt global i nënshkruar nga shumë ekonomi të zhvilluara – vendet duhet të japin pëlqimin që mbeturinat të shkojnë drejt vendeve të tyre.
Kontejnerët janë në bordin e anijeve Campton dhe Candor të A.P. Moller-Maersk të A/S, sipas Rrjetit të Veprimit të Baselit. Maersk konfirmoi se dy nga anijet e saj të mallrave po transportojnë kontejnerë me origjinë nga Shqipëria të rezervuara nga një linjë tjetër detare.
Asnjë nga kontejnerët nuk u deklarua se përmban mbetje të rrezikshme, përndryshe Maersk do të kishte refuzuar t’i transportonte ato, tha zëdhënësja, Summer Shi, në një email.
“Për shkak të spekulimeve në lidhje me përmbajtjen e këtyre kontejnerëve, Maersk do t’i dorëzojë kontejnerët në linjën e transportit që ka rezervuar dhe është përgjegjëse për kontejnerët në fjalë,” tha ajo.
Bloomberg News nuk mundi të verifikonte në mënyrë të pavarur se çfarë po transportonin anijet. Kompanitë që eksportojnë dhe marrin këto kontejnerë nuk janë identifikuar.
Ngritja e alarmit
Rrjeti i Veprimit të Baselit, së bashku me grupin mjedisor Ecological Alert and Recovery-Thailand, njoftuan shumë vende kur mësuan se më shumë se 800 ton pluhur që prodhohet nga furrat me hark elektrik u ngarkuan në anije në Shqipëri dhe më pas u transferuan në anijet me kontejnerë Maersk në Trieste, Itali. Të dhënat e transportit të disponueshëm në internet tregojnë se anijet MSC Mediterranean Shipping Company S.A. ishin gjithashtu të përfshira në transport, me Tajlandën si destinacionin përfundimtar.
Pluhuri i furrës, i cili kërkon trajtim, është një produkt mbetjesh i rrezikshëm që zakonisht vjen nga riciklimi i skrapit të çelikut dhe përmban okside metalike toksike si kadmiumi dhe kromi që janë të dëmshëm për shëndetin dhe mjedisin.
Dyzet kontejnerë u ngarkuan në Contship Vow më 4 korrik në portin e Durrësit të Shqipërisë, sipas të dhënave të disponueshme në faqen e internetit të MSC për ndjekjen e kontejnerëve. Kontejnerët u transferuan më pas në Maersk Campton në Trieste ditë më vonë dhe do të transferohen përsëri në një anije MSC në Singapor më 18 gusht, sipas faqes së gjurmimit të MSC.
Ata janë planifikuar të mbërrijnë në portin Laem Chabang të Tajlandës më 20 gusht.
Ndërkohë, një tjetër ngarkesë prej rreth 60 kontejnerë, të cilat fillimisht u ngarkuan në një anije MSC jashtë Shqipërisë, po bëjnë gjithashtu rrugën e tyre për në Singapor në Maersk Candor.
Campton ndaloi transmetimin e vendndodhjes së saj më 31 korrik. Maersk tha se anija nuk ishte planifikuar të ndalonte në Afrikën e Jugut dhe se nuk është e pazakontë që anijet të çaktivizojnë transmetimin e vendndodhjes së tyre për shkak të shqetësimeve të sigurisë. Anija është aktualisht në Oqeanin Indian në rrugën e saj për në Singapor, sipas Maersk.
Campton pritet të ndalojë në Singapor më 14 gusht dhe Candor pritet atje më 22 gusht – përpara se kontejnerët e supozuar të mbushur me pluhur furrash të shkojnë në Tajlandë.
MSC nuk iu përgjigj një kërkese për koment. Autoritetet shqiptare të ngarkuara me autorizimin e eksporteve të mbetjeve dhe autoritetet portuale të Singaporit gjithashtu nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
“Ditët e ardhshme janë vendimtare pasi Singapori dhe Tajlanda do të duhet të veprojnë për të ndaluar anijet,” tha Jim Puckett, drejtor ekzekutiv i Rrjetit të Veprimit të Baselit.
Shqipëria duhet të marrë përsëri kontejnerët dhe të sigurojë që mbetjet të mos rieksportohen në një destinacion tjetër, shtoi ai.
“Është shumë e lehtë për tregtarët dhe industritë që thjesht të ngarkojnë kontejnerë me materiale që përndryshe do të kushtonin shumë për t’u trajtuar siç duhet,” tha ai. “Gjeneruesit e këtyre mbetjeve dhe çdo bashkëpunëtor në Tajlandë që ranë dakord të pranojnë këtë dërgesë duhet të ndiqen penalisht për të penguar tregtarët e ardhshëm.”
VINI RE: Artikulli është pronë intelektuale e Bloomberg
