Vendosni fjalën kyçe....

Teleskopi Webb zbulon hollësi befasuese të hënës së Plutonit


Vëzhgimet nga teleskopi hapësinor “James Webb” po u japin shkencëtarëve një kuptim më të plotë rreth përbërjes dhe zhvillimit të të hënës së Plutonit, Charon, hëna më e madhe që rrotullohet rreth ndonjë prej planeteve xhuxh të sistemit tonë diellor.

Webb për herë të parë zbuloi dioksid karboni dhe peroksid hidrogjeni – të dyja të ngrira si lëndë të ngurta – në sipërfaqen e Charon, një trup sferik me diametër rreth 1200 km, thanë studiuesit të martën. Ato i shtohen akullit të ujit, përbërjeve që përmbajnë amoniak dhe materialeve organike të dokumentuara më parë në sipërfaqen e Charon.

Charon, i zbuluar në vitin 1978, ka dallimin e të qenit hëna më e madhe e sistemit diellor në lidhje me madhësinë e planetit rreth të cilit rrotullohet. Është rreth gjysma e diametrit dhe një e teta e masës së Plutonit, një planet xhuxh që ndodhet në një rajon të ftohtë të Sistemit Diellor të jashtëm të quajtur Brezi Kuiper, përtej planetit më të largët Neptun.

Distanca midis Charonit dhe Plutonit është rreth 19,640 km, krahasuar me 384,400 km që ndan mesatarisht Tokën nga Hëna e saj.

Pjesa më e madhe e sipërfaqes së Charonit është gri, me zona të kuqërremta në kafe rreth poleve të tij të përbëra nga materiale organike.

Prania e peroksidit të hidrogjenit flet për proceset e rrezatimit që Charon ka përjetuar me kalimin e kohës, thanë studiuesit, ndërsa dioksidi i karbonit është ndoshta një përbërës origjinal që daton në formimin e kësaj hëne rreth 4.5 miliardë vjet më parë.