Agjencitë perëndimore të spiunazhit u bëjnë thirrje bizneseve dhe individëve që të jenë në gatishmëri në ndërveprimet e tyre me Kinën
Pekini po kryen veprimtari spiunazhi në atë që qeveritë perëndimore thonë se është një shkallë e paparë, duke mobilizuar agjencitë e sigurisë, kompanitë private dhe civilët kinezë në përpjekjen e tij për të minuar shtetet rivale dhe për të forcuar ekonominë e vendit.
Rrallëherë kalon një javë pa një paralajmërim nga një agjenci inteligjence perëndimore për kërcënimin që paraqet Kina.
Vetëm muajin e kaluar, Byroja Federale e Hetimit tha se një firmë e lidhur me shtetin kinez ka hakeruar 260,000 pajisje të lidhura me internetin, duke përfshirë kamera dhe rutera, në SHBA, Britani, Francë, Rumani dhe gjetkë.
Një hetim i Kongresit tha se vinçat kinezë që përdoren për shkarkimin e ngarkesave në portet detare të SHBA-së kishin të instaluar teknologji që mund t’i lejonte Pekinit t’i kontrollonte ato në mënyrë sekrete. Qeveria e SHBA-së pretendoi se një ish-ndihmëse e lartë e guvernatorit të Nju Jorkut, Kathy Hochul, ishte një agjente kineze.
Zyrtarët amerikanë nisën javën e kaluar një përpjekje për të kuptuar pasojat e hakerimit të fundit kinez, i cili kompromentoi sistemet që qeveria federale përdor për kërkesat e përgjimit të rrjetit të autorizuara nga gjykata.
Agjencitë perëndimore të spiunazhit, të paafta për të frenuar veprimtarinë e Pekinit, po ngrenë alarmin publikisht, duke u kërkuar bizneseve dhe individëve që të jenë në gatishmëri në ndërveprimet e tyre me Kinën. Por duke pasur parasysh se vendi tashmë është i përfshirë thellë në ekonominë globale, po provon të jetë një detyrë sizifiane, tha Calder Walton, një ekspert i sigurisë kombëtare në Shkollën e Qeverisë Kennedy të Harvardit. Qeveritë perëndimore “po pajtohen me ngjarjet, në shumë mënyra, pas asaj që ka ndodhur”, tha ai.
Zyra e shtypit e qeverisë kineze, si dhe ministritë e Sigurisë së Shtetit, Sigurisë Publike dhe Mbrojtjes, nuk iu përgjigjën kërkesave për koment. Pekini ka mohuar më parë akuzat për spiunazh kundër vendeve perëndimore, ndërsa e portretizon Kinën si një objektiv të shpeshtë të operacioneve të huaja të hakerave dhe mbledhjes së inteligjencës.
Udhëheqësi kinez Xi Jinping që nga marrja e pushtetit në vitin 2012 ka theksuar gjithnjë e më shumë rëndësinë e sigurisë kombëtare, duke u bërë thirrje zyrtarëve dhe qytetarëve të zakonshëm që të shmangin kërcënimet ndaj interesave të Kinës. Rezultati është një përpjekje gjithëpërfshirëse për mbledhjen e informacionit, shkalla dhe këmbëngulja e së cilës tejkalon atë të spiunazhit të Kremlinit gjatë Luftës së Ftohtë dhe ka tronditur agjencitë perëndimore të spiunazhit.
Hakerët e mbështetur nga Kina tejkalojnë të gjithë personelin kibernetik të FBI-së të paktën 50 me 1, sipas agjencisë amerikane. Një agjenci evropiane vlerëson se operacionet e mbledhjes së inteligjencës dhe sigurisë së Kinës mund të përfshijnë deri në 600,000 njerëz.
“Programi i hakerave të Kinës është më i madh se ai i çdo kombi tjetër të madh, së bashku”, tha drejtori i FBI-së Christopher Wray në fillim të këtij viti.
Ndërlimi i përgjigjes së Perëndimit: Ndryshe nga autokracitë si Irani apo Rusia, tregtia me Kinën ka mbështetur për dhjetëravjeçarë rritjen ekonomike perëndimore, e cila nga ana e saj mbështet sigurinë afatgjatë të Perëndimit. Shumica e vendeve thjesht nuk mund ta përballojë goditjen e Kinës me sanksione dhe dëbimin e diplomatëe të saj.
“Kina është ndryshe”, thotë Ken McCallum, kreu i agjencisë së inteligjencës së brendshme të Mbretërisë së Bashkuar, MI5.
Ken McCallum, shefi i spiunazhit të MI5 në Mbretërinë e Bashkuar, thotë se krahasuar me autokracitë e tjera, “Kina është ndryshe”
Veprimtaria malinje rrezikon të shtohet teksa rritja ekonomike e Kinës ngadalësohet nën udhëheqjen gjithnjë e më autoritare të Xi. Aparati i inteligjencës kineze do vihet nën presion në rritje për të grabitur inovacionin e nevojshëm për të forcuar ekonominë dhe për të heshtur kritikët brenda dhe jashtë vendit, thonë zyrtarët.
“E gjitha varet nga siguria e regjimit,” tha Nigel Inkster, një ish-drejtor i operacioneve në agjencinë britanike të inteligjencës së jashtme MI6.
Veprimtaria kineze shkon nga ato më absurdet deri te ato që të ngrenë qimet e kokës përpjetë. Në shtator, prokurorët amerikanë pretenduan se pesë të diplomuar të Universitetit Kinez të Miçiganit u gjetën në mes të natës duke bërë foto vetëm disa metra larg automjeteve ushtarake në një stërvitje stërvitore të Gardës Kombëtare të SHBA-së që përfshinte personelin ushtarak të Tajvanit. Burrat pretenduan se po vëzhgonin yjet.
Në fillim të këtij viti, qeveria e Mbretërisë së Bashkuar tha se hakerat e lidhur me Kinën kishin qasje në të dhënat e regjistrimit të votuesve të vendit, të cilat përfshijnë adresat e shtëpive të rreth 40 milionë njerëzve. Qeveria e SHBA-së aktualisht është duke hetuar nëse një grup hakerash i lidhur me shtetin kinez ka hyrë në ofruesit kryesorë amerikanë të internetit, duke pasur mundësi të ketë qasje në përgjimet e forcave të zbatimit të ligjit në SHBA. Zyrtarët e inteligjencës shqetësohen se Kina po vjedh një sërë të dhënash private për të stërvitur modele të përparuara të AI.
Ndërsa Kina bëhet më e sigurt ushtarakisht, duke përfshirë rritjen e mbështetjes për Rusinë në luftën e saj në Ukrainë, veprimi i saj i fshehtë paraqet gjithashtu kërcënime më të mëdha. Xi ka urdhëruar ushtrinë e tij që të jetë gati për të pushtuar Tajvanin deri në vitin 2027, në njëqindvjetorin e themelimit të Ushtrisë Çlirimtare Popullore, sipas zyrtarëve perëndimorë. Një luftë mbi Tajvanin mund ta tërheqë Kinën në luftë me SHBA-në, e cila është përfshirë për të siguruar që ishulli i vetëqeverisur demokratikisht të mund të mbrohet.
FBI-ja në fillim të këtij viti tha se Kina kishte hakeruar qindra rutera dhe i kishte përdorur ato për të depërtuar në rrjetet amerikane të ujit dhe energjisë, duke ngritur shqetësimin për një sulm parandalues ndaj infrastrukturës amerikane nëse Uashingtoni do ndërhynte në një përpjekje kineze për të pretenduar Tajvanin. Kongresi në dhjetor e ndaloi Pentagonin të përdorte çdo port detar në mbarë botën që vendos platformën kineze të të dhënave të ngarkesave Logink, nga frika se mund të zbulohej informacion i klasifikuar.
Kina gjithashtu vendosi paraprakisht viruse në rrjetet e energjisë indiane mes një mosmarrëveshjeje kufitare në vitin 2021 dhe në rrjetet e telekomunikacionit në Guam, shtëpia e një baze të madhe ajrore amerikane, sipas analistëve dhe zyrtarëve.
Xi Jinping i Kinës u ka bërë thirrje zyrtarëve dhe qytetarëve që të shmangin kërcënimet ndaj interesave të vendit, duke çuar në një përpjekje gjithëpërfshirëse për mbledhjen e informacionit
Drejtori i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës William Burns tha së fundmi se ai kishte vizituar Kinën dy herë në vitin e kaluar “për të shmangur keqkuptimet e panevojshme dhe përplasjet e paqëllimshme”.
Ekziston një shqetësim në rritje për një fatkeqësi të rrezikshme. Agjencitë e spiunazhit në shtetet autoritare shpesh përshtatin informacionin për të përmbushur pikëpamjet botërore të shefave të tyre. Për shembull, shërbimet e inteligjencës ruse i thanë presidentit rus Putin se Ukraina do dorëzohej shpejt pasi ai të niste pushtimin. Nëse Xi merrte në mënyrë të ngjashme informacione të gabuara, ose nuk do e besonte informacionin që do i jepet, Kina mund të godasë paraprakisht infrastrukturën e huaj jetike.
Kina nuk zbaton rregullat e spiunazhit të shkollës së vjetër, thonë zyrtarët e inteligjencës. Duket se nuk shqetësohet shumë nëse kapet në flagrancë dhe, ndryshe nga Rusia, rrallë bën përpjekje për të shkëmbyer spiunët e saj kur ata arrestohen.
Një faktor tjetër pengon një kundërpërgjigje të inteligjencës perëndimore: Është e vështirë të spiunosh Kinën. Operacionet e inteligjencës së Kinës janë të decentralizuara, duke u shtrirë në një mori agjencish dhe kompanish të sektorit privat.
Ato operojnë kryesisht në mënyrë autonome, duke e bërë sistemin të vështirë për t’u depërtuar dhe metodat e tyre duken të rastësishme, me një përzierje të aktorëve privatë dhe shtetërorë, në dukje të udhëhequr lirshëm nga qëllimet kryesore të përcaktuara nga zyrtarë të lartë. Kina gjithashtu spastroi një kuadër të tërë zyrtarësh që punonin si spiunë të SHBA-së një dekadë më parë.
Në themel të veprimtarisë së Kinës është dëshira e Xi për të forcuar kontrollin e tij mbi pushtetin. Ai ka përmendur rënien e papritur të Bashkimit Sovjetik në vitin 1991 si një paralajmërim për atë që mund të ndodhë me sundimin komunist në Kinë nëse kontrollet ideologjike lirohen.
Ai krijoi një komision të sigurisë kombëtare, i cili u mblodh për herë të parë në 2014, për të centralizuar kontrollin mbi punën e sigurisë dhe për të vendosur një përkufizim të gjerë të sigurisë kombëtare që përfshin dominimin politik të partisë, si dhe fuqinë ekonomike dhe mjaftueshmërinë ushqimore të Kinës.
Ky theksim u shndërrua në një fiksim në vitet e fundit pasi Pekini u përplas me Uashingtonin për mosmarrëveshjet territoriale, dominimin teknologjik dhe shkaqet e pandemisë Covid-19. Paranoja nxitëse e mëtejshme ishin pretendimet e ish-kontraktorit të inteligjencës amerikane, Edward Snowden, se SHBA-ja kishte hakeruar gjerësisht infrastrukturën kineze, duke përfshirë rrjetet e telefonisë celulare.
“Siguria është parakushti për zhvillim dhe zhvillimi është garancia e sigurisë”, u tha Xi zyrtarëve.
“Siguria dhe zhvillimi duhet të promovohen njëkohësisht.”
SHBA-të në vitin 2014 akuzuan oficerët ushtarakë kinezë për plaçkitje të sekreteve të korporatave amerikane përmes hakerimit dhe thanë se ishte jashtë kufijve të spiunazhit tradicional.
SHBA u përgjigj me tarifa dhe një fushatë për të ndaluar aleatët e saj evropianë që të përdorin kompaninë “Huawei” të Kinës për të ndërtuar brezin e ardhshëm të infrastrukturës së telekomit.
Demokracitë perëndimore po përpiqen të arrijnë një ekuilibër tani duke vijuar të bëjnë biznes me Kinën, ndërsa kritikojnë spiunimin nga ana e Pekinit. Në maj, zyrtarët kanadezë të inteligjencës thanë se Kina ka të ngjarë të përpiqet të ndërhyjë në dy zgjedhjet e kaluara federale, duke përfshirë futjen e studentëve kinezë me autobus për të votuar për të siguruar nominimin e një kandidati të parapëlqyer.
Drejtori i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës Ëilliam Burns ka vizituar Kinën gjatë vitit të kaluar për të ndihmuar në shmangien e ‘përplasjeve të paqëllimshme’
Përafërsisht në të njëjtën kohë, autoritetet australiane dënuan një biznesmen me lidhje me Partinë Komuniste Kineze për përpjekjen për të fituar favorin e një ministri të qeverisë duke dhuruar 25,000 dollarë për një spital lokal. Këtë pranverë, shtatë spiunë të dyshuar kinezë u arrestuan gjatë operacioneve të veçanta në Gjermani dhe Britani për blerjen e një lazeri special dhe dërgimin e tij në Kinë pa autorizim, për spiunimin e Parlamentit Evropian dhe goditjen e disidentëve.
Pjesa më e madhe e veprimtarisë së mbledhjes së informacionit të Kinës nuk është e paligjshme. Shumica e studiuesve dhe bizneseve të Kinës nuk janë të përfshirë në spiunazh dhe shumë prej tyre vlerësohen se kanë kontribuar në përparime të rëndësishme në shpikjet nga të cilat përfitojnë ekonomitë perëndimore.
Por zyrtarët evropianë të sigurisë thonë se studentët kinezë dhe shkencëtarët e ftuar janë bërë gjithashtu një kanal kryesor për spiunazhin kinez në Perëndim. Në të kaluarën, zyrtarët e sigurisë mbanin nën vëzhgim studiuesit kinezë që kishin studiuar në një nga universitetet e grupit “Shtatë Djemtë e Mbrojtjes Kombëtare”, një pseudonim për universitetet më të mira kineze me lidhje të forta me ushtrinë.
Kohët e fundit, thonë zyrtarët, spiunët e maskuar si studiues janë përshtatur dhe janë bërë më të aftë në fshehjen e gjurmëve të tyre. Një shembull janë studentët që fillimisht regjistrohen në kurse të gjuhës ose letërsisë dhe më pas kalojnë në informatikë kuantike ose fusha të tjera të ndjeshme.
Më shumë se 20,000 njerëz vetëm në Mbretërinë e Bashkuar janë kontaktuar nga agjentët kinezë në LinkedIn që nga viti 2022 në përpjekje për t’i detyruar ata të dorëzojnë informacione të ndjeshme, sipas MI5, agjencisë vendase të spiunazhit të Mbretërisë së Bashkuar.
MI5 ka vizituar universitetet duke i paralajmëruar për bashkëpunime me konsulenca ose universitete të mbështetura nga Kina, të cilat pa dashje mund të dorëzojnë informacione ose pronësi intelektuale sekrete. Agjencitë e spiunazhit nuk mund të “shkatërrojnë mënyrën tonë për të dalë nga kjo sfidë”, tha së fundmi McCallum, kreu i MI5.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Wall Street Journal
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
