Nga Rina Bassist
Presidenti i Shoqatës së Prodhuesve të Izraelit, Ron Tomer, i tha Al-Monitor të mërkurën se avokatë izraelitë dhe francezë janë punësuar për të formuluar një strategji ligjore kundër këtij veprimi francez. “Me të vërtetë mendova se këto periudha ku hebrenjtë dhe izraelitët bojkotoheshin ishin prapa nesh,” tha Tomer.
“Një veprim i tillë nga qeveria franceze dërgon një mesazh jashtëzakonisht negativ.” Ai shtoi, “Nuk do të qëndroj i heshtur kur ndërmerren masa të tilla dhe do të bëj gjithçka që mundem për të shlyer këtë vendim të turpshëm.”
Qeveria franceze nuk e adresoi hapur vendimin e miratuar të martën gjatë mbledhjes javore të kabinetit, megjithëse burime diplomatike franceze e konfirmuan këtë për Al-Monitor.
Në të kundërt, zyra e shtypit e Euronaval i tha Al-Monitor se “kompanitë dhe qytetarët izraelitë që dëshirojnë të marrin pjesë do të jenë të mirëpritur në panair sipas kushteve të listuara”, që do të thotë se ata mund të marrin pjesë në panair pa ndonjë stendë ose ekspozim të pajisjeve. Shtatë kompani izraelite të mbrojtjes dhe detarisë preken nga ky vendim.
Elbit Systems dhe Rafael Advanced Defense Systems të Izraelit, dy kompani kryesore globale të mbrojtjes, e konfirmuan për Al-Monitor se ishin planifikuar të merrnin pjesë në panair, së bashku me kompani të tjera izraelite, por nuk pranuan të thonë nëse kishin marrë njoftim zyrtar në lidhje me vendimin e Francës.
Një burim biznesi izraelit i tha Al-Monitor se edhe pse vendimi francez u mor të martën, kishte shenja dy javë më parë që një lëvizje e tillë mund të ishte në zhvillim.
Sipas burimit, kompanitë izraelite që dëshironin të merrnin pjesë në Euronaval morën – së bashku me kontratën e pjesëmarrjes – një klauzolë shtesë që kompanitë e tjera nuk u kërkuan ta nënshkruanin.
Klauzola specifikonte që nëse pjesëmarrja e kompanive izraelite në panair do të anulohej nga qeveria franceze, kompanitë nuk do të ngrinin padi kundër organizatorëve për kompensim për investimin e humbur në stenda, pajisje, udhëtime ose dëme të tjera të biznesit.
Burimi i biznesit vlerësoi se klauzola u shtua në kontratë pas çështjes Eurosatory, në të cilën qeveria franceze vendosi në fund të majit të pengonte kompanitë izraelite nga pjesëmarrja në ekspozitën prestigjioze të armëve dhe mbrojtjes të mbajtur në qershor.
Vendimi i Francës për pjesëmarrjen e Izraelit në Euronaval thekson përçarjen që ka qenë duke u rritur për disa muaj mes qeverive të Francës dhe Izraelit.
Në majin e kaluar, qeveria franceze vendosi të ndalonte pjesëmarrjen e kompanive izraelite dhe përfaqësuesve të tyre në panairin e Eurosatory për industrinë e armëve dhe mbrojtjes në Paris, duke shkaktuar reagime të ashpra nga qeveria izraelite.
Vendimi i qeverisë franceze u mbështet nga Gjykata e Distriktit të Bobigny – por vendimi i gjykatës së rrethit u rrëzua nga Gjykata Komerciale e Parisit pas apelimit të kompanive izraelite.
Megjithatë, pavarësisht fitores ligjore, kompanitë izraelite nuk mundën të merrnin më pjesë në panairin Eurosatory, pasi ai përfundoi para se çështja të përfundonte në sistemin gjyqësor.
Presidenti francez Emmanuel Macron tha në qershor se, së bashku me Shtetet e Bashkuara dhe Izraelin, do të formonte një komitet trepalësh për të diskutuar tensionet në rritje mes Izraelit dhe Libanit.
Burime izraelite i thanë Al-Monitor në atë kohë se Macron nuk i kishte konsultuar ata kur doli publikisht me këtë iniciativë.
Si përgjigje ndaj të dyja zhvillimeve, Ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant deklaroi në platformën X se “Izraeli nuk do të jetë pjesë e kuadrit trepalësh të propozuar nga Franca”.
Ai shtoi: “Ndërsa ne luftojmë një luftë të drejtë, duke mbrojtur njerëzit tanë, Franca ka miratuar politika armiqësore kundër Izraelit. Duke bërë kështu, Franca injoron mizoritë e kryera nga Hamas ndaj fëmijëve, grave dhe burrave izraelitë.”
Tensionet mes Izraelit dhe Francës kanë vazhduar të rriten për shkak të situatës humanitare në Gaza veçanërisht që kur Izraeli nisi operacionin e tij tokësor në Libanin jugor më 30 shtator, të cilit Macron iu kundërvu me forcë.
Më 5 tetor, vetëm dy ditë para përkujtimit njëvjeçar të pushtimit të Hamas në jug të Izraelit më 7 tetor 2023, Macron i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar të ndalonte eksportet e armëve drejt Izraelit. “Mendoj se sot, përparësia është që të rikthehemi në një zgjidhje politike, që të ndalojmë dërgimin e armëve për të luftuar në Gaza,” tha Macron për transmetuesin publik France Inter. “Franca nuk po dërgon asnjë,” shtoi ai.
Pas 7 tetorit, Ministria e Jashtme e Francës i tha Al-Monitor se eksporti i armëve të Francës drejt Izraelit ishte minimal, megjithëse nuk ofroi më shumë detaje.
Duke reaguar ndaj komenteve të presidentit francez, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha, “Ndërsa Izraeli lufton forcat e barbarizmit të udhëhequra nga Irani, të gjitha vendet e qytetëruara duhet të qëndrojnë fuqishëm në krah të Izraelit.
Megjithatë, Presidenti Macron dhe udhëheqës të tjerë perëndimorë tani po bëjnë thirrje për embargo armësh kundër Izraelit. Turp për ta.”
Netanyahu gjithashtu kritikoi njoftimin e Macron për mbajtjen e një samiti ndërkombëtar në Paris më 24 tetor për të ndihmuar Libanin, duke thënë se një mbledhje e tillë do të ofronte vetëm një skenë për vendet anti-izraelite, si Afrika e Jugut dhe Algjeria, për të shprehur qëndrimet e tyre.
Netanyahu dhe Macron folën në telefon për një orë të martën, në një bisedë të vështirë që duket se nuk i ka zbutur tensionet mes dy liderëve, sipas burimeve diplomatike.
Më herët këtë javë, Macron kritikoi Izraelin për gjuajtjen e tij në një pozicion të UNIFIL në Libanin jugor në dy raste, duke plagosur pesë anëtarë të forcës paqeruajtëse të OKB-së.
Pastaj, të martën, agjencia e lajmeve franceze Agence France-Presse citoi Macron-in të thoshte ministrave të tij në fund të mbledhjes javore të kabinetit,
“Netanyahu nuk duhet të harrojë se vendi i tij u krijua nga një vendim i OKB-së.” Macron, sipas raportit, po i referohej votës së Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në nëntor 1947 për planin për ndarjen e Palestinës në një shtet hebre dhe një shtet arab, i njohur edhe si Rezoluta e Ndarjes, ose Rezoluta 181.
Ky koment i fundit shkaktoi kritika jo vetëm nga Netanyahu, por edhe nga liderët hebrenj në Francë veçanërisht nga Yonathan Arfi, president i Këshillit Përfaqësues të Institucioneve Hebraike, që përfaqëson hebrenjtë francezë.
“Kjo është një pasaktësi historike, një gabim, që injoron lidhjen mes popullit hebre dhe tokës së paraardhësve të tij, duke ushqyer politikat anti-cioniste të avancuara nga e majta ekstreme në Francë,” tha ai. “Dhe kjo, në një periudhë kur antisemitizmi në Evropë po ushqehet nga urrejtja ndaj Izraelit,” shtoi Arfi për Al-Monitor.
“Është e qartë se jemi në mes të një krize mes Izraelit dhe Francës, dhe nuk është hera e parë,” vuri në dukje Arfi. “Franca dhe Izraeli janë në të vërtetë partnerë në betejën kundër Islamit ekstrem, në betejën kundër antisemitizmit, duke ndarë të njëjtat vlera. Kriza aktuale është bërë publike, gjë që është shqetësuese, por shpresoj që të dyja palët do të bëjnë përpjekje për të riparuar marrëdhëniet dypalëshe shpejt,” shtoi ai.
Sipas vlerësimeve, mes 500,000 dhe 550,000 hebrenj jetojnë në Francë. Shifrat e lëshuara nga qeveria franceze në maj treguan një total prej 366 incidentesh antisemitike të regjistruara në vend në tremujorin e parë të vitit 2024, duke përfaqësuar një rritje prej 300% krahasuar me tre muajt e parë të vitit 2023.
“Macron është i përkushtuar ndaj Libanit dhe është i bindur se operacioni izraelit do të krijojë një krizë humanitare katastrofike në vend, përveç krizës politike dhe ekonomike të vazhdueshme atje,” tha një burim diplomatik francez për Al-Monitor me kusht të anonimitetit.
Ai shtoi se Franca mbetet një partner për Izraelin. “Franca ndihmoi Izraelin kur Irani sulmoi në prill,” tha ai, duke theksuar se Parisi gjithashtu “mbeti i përkushtuar ndaj sigurisë së Izraelit” gjatë sulmit me raketa balistike të Iranit më 1 tetor ndaj Izraelit.
Izraeli reagon
Ambasada e Izraelit në Paris tha të mërkurën se vendimi për Euronaval i bashkohet vendimit të mëparshëm për Eurosatory për të përjashtuar kompanitë izraelite.
“Këto lëvizje jo vetëm që dëmtojnë marrëdhëniet mes dy vendeve, por ato gjithashtu dëmtojnë besimin e ndërsjellë dhe ndikojnë në aftësinë e Francës për të luajtur një rol qendror në arenën diplomatike për të avancuar paqen dhe stabilitetin në Lindjen e Mesme,” thuhej në një deklaratë të lëshuar nga ambasada.
Të mërkurën, Gallant postoi në X, “Veprimet e Presidentit francez Macron janë një turp për kombin francez dhe vlerat e botës së lirë, të cilat ai pretendon t’i mbrojë.”
Ai shtoi: “Vendimi për të diskriminuar industritë izraelite të mbrojtjes në Francë për herë të dytë ndihmon armiqtë e Izraelit gjatë luftës.
Kjo ndërtohet mbi vendimin për të vendosur një embargo armësh ndaj shtetit hebre.” Ai gjithashtu akuzoi Francën për miratimin dhe “zbatimin e një politike armiqësore ndaj popullit hebre.”
Vini re: Ky material është pronësi intelektuale e Al-Monitor
