Në ditët e fundit, Siria ka përjetuar një ndryshim dramatik në konfliktin e saj civil të gjatë.
Forcat opozitare, të udhëhequra nga grupi Hay’at Tahrir al-Sham dhe të mbështetura nga grupe të tjera, përfshirë ato të mbështetura nga Turqia, kanë ndërmarrë një ofensivë të befasishme që ka sjellë rënien e qytetit të Aleppos dhe përparime të tjera të rëndësishme, përfshirë kapjen e qyteteve si Hama dhe Homs.
Më 7 dhe 8 dhjetor 2024, opozitarët hynë në periferitë e Damaskut dhe thuhet se kanë depërtuar në kryeqytet, duke çuar në një situatë të pasigurt për qeverinë e Bashar al-Assad.
Raportet sugjerojnë se Assad është larguar nga qyteti me avion në një vend të panjohur.
Më herët, rebelët u shfaqën në TV dhe radio shtetërore për të shpallur fitoren, duke thënë se i kanë dhënë fund sundimit të Asadit dhe kanë liruar të burgosurit politikë.
Disa sirianë kanë festuar në Damask dhe në qytete të tjera të mëdha pas lajmeve se rebelët kanë marrë kryeqytetin
Kjo situatë ka pasuar dobësimin e mbështetjes ndërkombëtare për regjimin e Assad-it, për shkak të përqendrimit të Rusisë dhe Iranit në konflikte të tjera. Largimi i forcave pro-qeveritare nga shumë zona ka krijuar vakum sigurie dhe trazira, me pasoja humanitare të rënda në rajonet e prekura.
Kush janë rebelët sirianë që kanë pushtuar Damaskun
Rebelët udhëhiqen nga Hayat Tahrir al-Sham, ose HTS, së bashku me një grup ombrellë të milicive siriane të mbështetur nga Turqia të quajtur Ushtria Kombëtare Siriane.
Të dyja kanë qenë të vendosura në veri-perëndim. Ata nisën ofensivën më 27 nëntor me persona të armatosur që pushtuan Aleppon, qytetin më të madh të Sirisë, dhe qytetin qendror të Hamës, i katërti më i madhi.
Themeluesi i HTS-së, Abu Muhammad al-Jolani, dikur ishte pjesëmarrës në kryengritjen irakiane kundër SHBA-së si një anëtar i grupit që përfundimisht u bë Shteti Islamik.
Në mishërimin e tij të mëparshëm si Jabhat al-Nusra ose fronti Al-Nusra, HTS më vonë deklaroi besnikëri ndaj Al-Kaidës. Ajo përfundimisht i prishi ato lidhje në vitin 2016 dhe u riemërtua si Hay’at Tahrir al-Sham, ose Organizata për Çlirimin e Levantit.
HTS tani është fraksioni më i fuqishëm rebel në Siri.
Ai është përcaktuar si një grup terrorist nga SHBA dhe ka shqetësime serioze për të drejtat e njeriut në zonën që ajo kontrollon, duke përfshirë ekzekutimet për ata që akuzohen për lidhje me grupet rivale dhe mbi akuzat për blasfemi dhe tradhti bashkëshortore.
HTS dhe Ushtria Kombëtare Siriane kanë qenë aleatë herë pas here dhe rivalë, dhe qëllimet e tyre mund të ndryshojnë.
Milicitë e mbështetura nga Turqia kanë gjithashtu një interes në krijimin e një zone tampon pranë kufirit turk për të mbajtur larg militantët kurdë në mosmarrëveshje me Ankaranë. Turqia ka qenë një mbështetës kryesor i luftëtarëve që kërkojnë të përmbysin Asadin, por kohët e fundit ka kërkuar pajtim dhe zyrtarët turq kanë hedhur poshtë me forcë pretendimet për çdo përfshirje në ofensivën aktuale.
