Emiratet e Bashkuara Arabe kanë diskutuar me Izraelin dhe Shtetet e Bashkuara për pjesëmarrjen në një administrim të përkohshëm të Gazës së pasluftës derisa një Autoritet Palestinez i reformuar të jetë në gjendje të marrë përgjegjësinë, thanë njerëzit të njohur me bisedimet.
Diskutimet në prapaskenë, të raportuara nga Reuters për herë të parë, përfshinin mundësinë që Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Shtetet e Bashkuara, së bashku me kombet e tjera, të mbikëqyrnin përkohësisht qeverisjen, sigurinë dhe rindërtimin e Gazës pas tërheqjes së ushtrisë izraelite dhe deri sa një Administrata Palestineze është në gjendje të marrë përsipër, i thanë Reuters një duzinë diplomatë të huaj dhe zyrtarë perëndimorë.
Emiratet e Bashkuara Arabe janë një partner i ngushtë i sigurisë së SHBA-së dhe, ndryshe nga shumica e qeverive arabe, ka lidhje diplomatike me Izraelin. Diplomatët dhe zyrtarët thanë se kjo i siguron shtetit të Gjirit një levë mbi qeverinë e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu.
Pas më shumë se një viti lufte, Izraeli ngurron për të përshkruar vizionin e tij për Gazën dhe komuniteti ndërkombëtar po has shumë vështirësi për të formuluar një plan të zbatueshëm, thanë burimet, të cilët kërkuan të mos identifikoheshin duke qenë se bëhet fjalë për biseda private.
Diplomatët dhe zyrtarët theksuan se ideve që kishin dalë nga bisedimet e Emirateve të Bashkuara Arabe u mungonin hollësitë dhe nuk ishin filtruar në një plan zyrtar, të shkruar dhe as të miratuar nga ndonjë qeveri.
Në bisedimet prapa skenave, Abu Dabi po kërkon një Autoritet Palestinez të reformuar (PA) për të qeverisur Gazën, Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor nën një shtet të pavarur palestinez, thanë burimet – diçka që Izraeli e ka kundërshtuar publikisht.
“Emiratet e Bashkuara Arabe nuk do marrin pjesë në asnjë plan që nuk përfshin reforma të rëndësishme të Autoritetit Palestinez, fuqizimin e tij dhe krijimin e një udhërrëfyesi të besueshëm drejt një shteti palestinez”, tha një zyrtar i Emirateve të Bashkuara Arabe për Reuters, në përgjigje të pyetjeve në lidhje me diskutimet.
“Këta elementë – të cilët aktualisht mungojnë – janë thelbësore për suksesin e çdo plani pas përfundimit të luftës në Gaza.”
AP u krijua tre dekada më parë nën Marrëveshjet e Oslos të viteve 1993-1995, të nënshkruara nga Izraeli dhe palestinezët, dhe iu dha autoritet i kufizuar mbi Bregun Perëndimor dhe Gazën. Ajo ende ushtron njëfarë qeverisjeje në Bregun Perëndimor të pushtuar nga Izraeli, por u largua nga Gaza në 2007 pasi u përzu nga Hamasi pas një lufte të shkurtër civile.
Një zëdhënës i Departamentit të Shtetit i tha Reuters se kishte pasur bisedime me disa partnerë, duke përfshirë Emiratet e Bashkuara Arabe, mbi mundësitë për qeverisjen, sigurinë dhe rindërtimin, dhe se projekt propozime, plane dhe ide të ndryshme ishin paraqitur nga partnerët.
“Këto kanë qenë diskutime diskutuese që vijojnë, pasi ne kërkojmë rrugën më të mirë përpara,” tha zëdhënësi, duke kundërshtuar të komentojë më tej “bisedat diplomatike private”.
Zyra e kryeministrit izraelit nuk pranoi të komentojë këtë histori. Autoriteti Palestinez nuk iu përgjigj pyetjeve të Reuters.
Përveç reformimit të AP, katër nga diplomatët dhe zyrtarët perëndimorë thanë se zyrtarët e Emirateve kishin sugjeruar përdorimin e kontraktorëve privatë ushtarakë si pjesë e një force paqeruajtëse të pasluftës në Gaza. Burimet e tjera konfirmuan se ishin informuar mbi ato që ata i përshkruan si propozimet e Emirateve për pasluftën në Gaza, të cilat përfshinin përdorimin e mundshëm të forcave të tilla.
Diplomatët dhe zyrtarët perëndimorë thanë se çdo vendosje e kontraktorëve të tillë do të ngjallte shqetësime midis vendeve perëndimore. Kontraktorë ushtarakë privatë, të punësuar nga Shtetet e Bashkuara dhe qeveritë e tjera, janë përballur me akuza për torturë, abuzime të të drejtave të njeriut dhe përdorim të forcës së tepruar, mes akuzave të tjera, përfshirë në Irak dhe Afganistan.
Zyrtari i Emirateve të Bashkuara Arabe nuk iu përgjigj pyetjeve në lidhje me përdorimin e kontraktorëve ushtarakë.
RINDËRTIMI DO ZGJASË ME VITE
Rindërtimi i Gazës, përfshirë institucionet e saj politike, pritet të marrë vite dhe të kushtojë dhjetëra miliarda dollarë, duke kërkuar mbështetje të konsiderueshme ndërkombëtare, pas 15 muajve të fushatës shkatërruese ushtarake të Izraelit.
Ndërsa Emiratet e Bashkuara Arabe kanë kritikuar sjelljen e ushtrisë izraelite dhe vetë Netanyahut, Izraeli ende dëshiron që kombi i pasur me naftë të përfshihet në Gazën e pasluftës, sipas dy ish-zyrtarëve izraelitë, të cilët nuk pranuan të identifikoheshin.
Ashtu si Izraeli, shteti i Gjirit kundërshton Hamasin, një grup i përcaktuar si terrorist nga SHBA-ja që udhëhoqi sulmin e 7 tetorit 2023 ndaj Izraelit që shkaktoi luftën.
Abu Dabi e sheh Hamasin dhe grupet e tjera islamike si forca destabilizuese. Zyrtarët e Emirateve të Bashkuara Arabe kanë shprehur gjithashtu shqetësim publikisht për ndikimin e luftës në stabilitetin në Lindjen e Mesme dhe në përpjekjet drejt integrimit më të madh rajonal dhe zhvillimit ekonomik.
I pyetur nëse Hamasi ishte në dijeni të propozimeve të diskutuara nga Emiratet e Bashkuara Arabe, Basem Naim, një nga zyrtarët e lartë të organizatës, i tha Reuters se pas luftës, Gaza duhet të jetë “qartësisht palestineze” dhe pa “ndërhyrje të huaja”.
Uashingtoni po shtyn, së bashku me ndërmjetësit Egjiptin dhe Katarin, për një armëpushim midis Izraelit dhe Hamasit në Gaza. Izraeli dhe Hamasi ia hodhën fajin njëri-tjetrit në fund të dhjetorit për vonesat në arritjen e armëpushimit – për të cilin të dyja palët kishin thënë se dukej se ishte shumë afër muajin e kaluar. Të hënën, Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken tha se Uashingtoni dëshironte të shihte përfundimin e një marrëveshjeje armëpushimi në dy javët e ardhshme.
Kur u pyet për të ardhmen e Gazës, Brian Hughes, një zëdhënës i ekipit të tranzicionit të Donald Trump, tha se presidenti i zgjedhur i SHBA – i cili do marrë detyrën më 20 janar – do punojë në bashkërendim të ngushtë me partnerët arabë dhe izraelitë “për të siguruar që Gaza të zhvillohet”.
REFORMIMI I AUTORITETIT PALESTINAN
Shteti i Gjirit ka thënë se do dërgojë trupa në një mision shumëkombësh të pasluftës vetëm me ftesë të Autoritetit Palestinez dhe me përfshirjen e SHBA-së.
Netanyahu, megjithatë, ka thënë se është kundër Autoritetit Palestinez në formën e tij të tanishme që qeveris Gazën, duke përmendur ankesat e tij të gjata për programin shkollor të AP, për të cilin ai thotë se nxit urrejtjen ndaj Izraelit dhe politikën e tij për t’u dhënë paga familjeve të palestinezëve të burgosur në Izrael.
Emiratet e Bashkuara Arabe kanë bërë thirrje për një kryeministër të ri për të udhëhequr Autoritetin Palestinez, të cilin zyrtarët e Emirateve e kritikuan shpesh si të korruptuar dhe të paaftë gjatë bisedimeve me dyer të mbyllura, thanë diplomatët dhe zyrtarët, pa dhënë hollësi.
Kryeministri palestinez Mohammad Mustafa, i cili mori detyrën në mars, është zotuar të zbatojë reformat brenda Autoritetit Palestinez, financat e të cilit kanë qenë të rrëmujshme për vite me rradhë pasi shtetet donatore kanë shkurtuar fondet derisa të trajtohen korrupsioni dhe shpërdorimi.
Zyrtarët e Emirateve kanë përmendur ish-kryeministrin Salam Fayyad, një ish-zyrtar i Bankës Botërore i arsimuar në SHBA, si llojin e personit që do ishte i besueshëm për të udhëhequr një Autoritet Palestinez të rinovuar, sipas diplomatëve dhe zyrtarëve.
Fayyad shërbeu si kryeministër nga viti 2007 deri në dorëheqjen në vitin 2013, pasi u përplas me presidentin Mahmoud Abbas, i cili mbetet në detyrë. Reuters nuk ishte në gjendje të kontaktonte Fayyad për koment.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
