Vendosni fjalën kyçe....

Kina po fiton garën globale për energjinë e gjelbër


default

Sipas disa shkencëtarësh ndryshimet klimatike po ndodhin edhe më shpejt se sa pritej. Në përcaktimin e asaj që do ndodhë më pas, Kina do luajë një rol kryesor.

Tani për tani ajo është ndotësi më i madh i gazit serrë. Por është shumë përpara, gjithashtu, në garën për epërsinë në teknologjinë e gjelbër. Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë pret që 60 për qind e të gjithë kapacitetit të energjisë së rinovueshme të instaluar në mbarë botën nga tani deri në vitin 2030 të vijë nga Kina.

Është prodhuesi kryesor i turbinave me erë, paneleve diellore, automjeteve elektrike dhe baterive të litiumit. Ajo mbizotëron gjithashtu zinxhirin e furnizimit në rrjedhën e poshtme, me kontrollin që ka mbi mineraleve jetike.

Për demokracitë perëndimore, ngritja e gjelbër e Pekinit ndez dy shqetësime të mëdha. Njëra është se përparësia e saj në çmim – e arritur me mbështetjen e madhe të shtetit – do largojë rivalët perëndimorë dhe do t’i lërë qeveritë të varura nga një konkurrent strategjik për teknologjinë kyçe. Tjetra është se teknologjia “e zgjuar” e ngulitur në gjithçka, nga makinat elektrike te turbinat, mund të paraqesë rreziqe sigurie.

Debati rreth vizitës së ministres britanike Rachel Reeves në Pekin këtë fundjavë, mbi energjinë e gjelbër dhe lidhjet më të gjera të biznesit, nxjerr në pah dilemat për Evropën dhe SHBA-në. Përparësia e gjelbër e Kinës ka rrënjë të thella. Ajo ishte investitore e hershme në mineralet jetike.

Ndërsa shndërrimi energjetik mori shpejtësi, Pekini rriti subvencionet e gjelbra, kreditë tatimore dhe investimet. Investimi i saj vjetor i energjisë së pastër u rrit me 40 për qind në 2023 në 890 miliardë dollarë, duke u bërë shtytësi kryesor i rritjes. Teknologjia e saj e gjelbër po përdoret shumë në çdo fushë.

Pekini arriti objektivin e tij për të patur 1200 gigavat kapacitet të instaluar diellor dhe të erës – të mjaftueshme për të furnizuar me energji qindra miliona shtëpi – gjashtë vjet më herët. Makinat elektrike pritet të shiten më shumë se makinat me benzinë ​​dhe naftë në Kinë këtë vit, 10 vjet përpara objektivit të saj.

Meqenëse Kina përbën 30 për qind të ndotjeve globale të karbonit, pjesa tjetër e botës ka nevojë që ajo të jetë duke ecur përpara. Por me objektivat globale të emetimeve të vitit 2050 që duken të lëkundshme, pjesa tjetër e botës nuk ka zgjidhje tjetër veçse të përfitojë nga teknologjitë e erës dhe diellore kineze me kosto të ulët. Qasja e kufizuar në mineralet jetike dhe kostoja e lartë e kapitalit do të thotë se ekonomitë e përparuara tani nuk mund të përmbushin qëllimet e tyre të gjelbra pa Pekinin.

Duke pasur parasysh rreziqet e varësisë së tepërt, SHBA-ja dhe Evropa duhet të vijojnë zhvillimin dhe diversifikimin e zinxhirëve të tyre të furnizimit të gjelbër. Por përpjekja për të uzurpuar Kinën nga pas mureve proteksioniste është e shtrenjtë. Kina ka një tepricë të teknologjisë së gjelbër, kështu që nxitja e Pekinit për të ndarë më shumë pronë intelektuale në këmbim të qasjes në treg është njëra qasje.

Në vend të bllokimit të plotë të importeve të gjelbra të Pekinit, shqetësimet e sigurisë kombëtare mund të adresohen nga inspektime më të forta teknologjike, duke siguruar kontroll lokal mbi impiantet që përdorin prodhime kineze dhe duke vlerësuar nëse përbërësit e prekshëm “të zgjuar” mund të izolohen ose hiqen.

Qëndrimi i hapur ndaj teknologjisë së gjelbër kineze me kosto të ulët do t’i lejonte vendet të shpërndanin më shumë burime në zonat ku ata ende kanë avantazhe krahasuese.

Amerika kryeson në ruajtjen e ndotjes nga dioksidi i karbonit dhe ka infrastrukturë të pakrahasueshme për financimin e klimës. BE-ja është konkurruese në kërkimin dhe zhvillimin e nivelit të lartë të klimës; në vitin 2020, ajo lëshoi ​​më shumë patenta për teknologjinë e gjelbër sesa SHBA apo Kina. Britania është përpara në energjinë e prodhuar në det të hapur dhe Brazili është një ekspert në biokarburante.