Komisioni i Venecias ka sjellë draft-opinioni lidhur me vettingun e politikanëve, një propozim i bërë nga opozita.
Në opinionin e Venecias theksohet se vettingu i politikanëve nuk aplikohet në shumë shtete, pasi ata nuk e kanë nevojën politike për ta aplikuar, por në shtete të tjera ai mund të apikohet.
Në kushte të caktuara politike, çfarë nuk është legjitime në një vend, bëhet legjitime në një vend tjetër, thuhet gjithashtu në opinion dhe se shtete të caktuara mund të kufizojnë të drejtën për t’u zgjedhur.
Sipas Komisionit të Venecias “të drejtat zgjedhore nuk janë absolute dhe se ka vend për kufizime të nënkuptuar brenda një kufiri mjaft të gjerë të vlerësimit të dhënë në shtete të ndryshme.”
Draft-opinioni
28. Ndonëse asnjëra prej këtyre të drejtave nuk është absolute dhe shtetet gëzojnë një kufi të gjerë vlerësimi në këtë fushë, veçanërisht në lidhje me të drejtën për t’u zgjedhur, çdo kufizim i vendosur ndaj të drejtave të votimit duhet të plotësojë kriteret e mëposhtme: kushtet nuk kufizojnë të drejtat në pyetje, në atë masë sa të dëmtojnë thelbin e tyre dhe t’i privojnë nga efektiviteti i tyre, që ato të imponohen në ndjekje të një qëllimi legjitim; dhe se mjetet e përdorura nuk janë joproporcionale. Parimi mbi mosdiskriminimin zbatohet edhe në lidhje me të drejtën për të qëndruar si kandidat.
29. Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut ka përmbledhur parimet që do të zbatohen në Nenin 3 të Protokollit 1 në aktgjykimin “Zdanoka kundër Letonisë”. Gjykata theksoi se të drejtat zgjedhore e garantuar në Artikullin 3 të Protokollit 1 nuk janë absolute, por ka vend për kufizime të nënkuptuara brenda një kufiri mjaft të gjerë të vlerësimit të dhënë në shtete. Ky diferencë nuk kufizohet nga një listë eksplicite e qëllimeve legjitime, siç janë artikujt 8-11 të Konventës. Megjithatë, synimi që shteti ndjek të jetë në përputhje me parimin e sundimit të ligjit dhe objektivat e përgjithshme të Konventës.
30. Koncepti i nënkuptuar i kufizimeve gjithashtu pretendon se gjykata nuk zbaton testet tradicionale të domosdoshmërisë ose nevojat sociale të ngutshme të cilat përdoren në kontekstin e Artikujve 8 deri 11. Në shqyrtimin e pajtueshmërisë me Nenin 3 të Protokollit 1, gjykata është përqendruar kryesisht në dy kritere: nëse ka pasur arbitraritet ose mungesë të proporcionalitetit dhe nëse kufizimi ka ndërhyrë me shprehjen e lirë të mendimit të njerëzve. Përveç kësaj, ajo nënvizon nevojën për të hyrë në çdo legjislacion zgjedhor në dritën e evolucionit politik të vendit përkatës, që do të thotë se tiparet e papranueshme në një sistem mund të justifikohen në një tjetër. Gjithashtu gjykata vendosi se kërkesat e rrepta mund të vendosen për të garuar për në parlament (aspekti pasiv), atëherë është rasti për të drejtën për të votuar (aspekti aktiv).
/Hashtag.al
