CIA dhe inteligjenca gjermane spiunuan komunikimet sekrete të qeverive nëpër botë për dekada të tëra në një partneritet të fshehtë, duke kontrolluar një kompani të rëndësishme enkriptimi dhe instalimin e programeve të përgjimit në produktet e saj.
E themeluar gjatë Luftës së Dytë Botërore, firma zvicerane e kriptografisë, Crypto AG, ka siguruar pajisje të nivelit të lartë për kodimin e komunikimeve në rreth 120 vende.
Sidoqoftë, duke filluar nga viti 1970, CIA dhe shërbimi i inteligjencës së Gjermanisë Perëndimore, BND, bleu dhe kontrolloi fshehurazi kompaninë, duke përdorur pajisjet e saj për të përgjuar armiqtë dhe aleatët, sipas një hetimi të përbashkët nga ‘Washington Post’ dhe media gjermane ‘ZDF’, bazuar në një histori të brendshme të klasifikuar të CIA-s.
Fillimisht i quajtur ‘Thesaurus’ dhe më vonë ‘Rubicon’, CIA përshëndeti operacionin për dekada të tëra si ‘grushti inteligjent i shekullit’ në historinë e saj të klasifikuar.
Qeveritë e huaja po paguanin para të mira për SHBA-në dhe Gjermaninë Perëndimore për privilegjin që komunikimet e tyre më të fshehta të lexoheshin nga të paktën dy… vende të huaja.
Megjithëse agjencitë e inteligjencës formuan një marrëdhënie me firmën menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, ata do e rrisnin rolin e tyre në vitin 1970 pas një marrëveshje prej 5 milionë dollarësh për të marrë përsipër kompaninë.
Nga atje, agjencitë kontrolluan pothuajse çdo pjesë të operacioneve të Crypto AG, duke filluar nga marrja e vendimeve për marrjen në punë, drejtimi i synimeve të shitjeve dhe hartimi i pajisjeve të tij të teknologjisë së lartë të kriptimit – me prapaskena sekrete të arritshme vetëm për ta.
Klientët e kompanisë, askush prej të cilëve nuk u ndërgjegjësua për përfshirjen e agjencisë së inteligjencës, përfshinin Iranin, qeveritë e ndryshme të Amerikës Latine, Indinë, Pakistanin dhe madje edhe Vatikanin.
Përgjatë viteve 1980, rreth 40 përqind e të gjitha kabllove diplomatike dhe transmetimeve të tjera qeveritare të analizuara nga Agjencia e Sigurisë Kombëtare e SHBA-së (NSA) kaluan nëpër pajisjet e Crypto AG, duke sugjeruar se agjencitë tërhiqnin një sasi të madhe të materialit nga operacioni i përgjimit.
CIA e vlerësoi fitore suksesin e dukshëm të ‘Rubicon’ në historinë e saj me 96 faqe.
‘Imagjinoni idenë e qeverisë amerikane duke bindur një prodhues të huaj për pajisje përgjimi në favor të saj.’
Ndërsa Kina dhe ish-Bashkimi Sovjetik ishin mosbesues ndaj Crypto AG dhe kurrë nuk i përdorën produktet e saj gjatë kohës së Luftës së Ftohtë, pajisjet e kompromentuara u përdorën për të mbledhur inteligjencën gjatë një numri ngjarjesh të profileve të larta gjeopolitike – përfshirë spiunimin ndaj udhëheqësve iranianë përgjatë gjithë krizës së pengjeve të vitit 1979 dhe për të furnizuan Britaninë e Madhe me informacione mbi ushtrinë e Argjentinës gjatë Luftës së Falklands.
Crypto AG bëri miliona dollarë gjatë gjithë operacionit gati 50-vjeçar, me fitimet e ndara midis dy agjencive. Ndërsa BND raportohet se përdori disa nga fondet për të financuar operacionet e veta në terren, CIA nxori të ardhurat e saj për të blerë firma konkurruese të kriptografisë.
BND u largua nga marrëveshja në vitin 1993 për atë që CIA e quajti ‘stuhi publiciteti’, pasi një punonjës i Crypto-s u burgos në Iran dhe agjencia gjermane u detyrua të paguante një shpërblim të majmë për të siguruar lirimin e tij.
CIA, megjithatë, thjesht bleu pjesën e BND më pas dhe e mbajti operacionin funksional deri në vitin 2018, kur mendohet se ka shitur pasuritë e kompanisë. Deri atëherë, përparësia e firmës ishte zbehur me rritjen e teknologjisë më të lirë të kriptimit të internetit, megjithëse mbetet e paqartë nëse CIA i ndërpreu plotësisht lidhjet me kompaninë.
Pronarët e tanishëm të kompanisë kanë mohuar çdo njohuri për përfshirjen me agjencitë e inteligjencës.
‘Ne në Crypto International kurrë nuk kemi pasur asnjë marrëdhënie me CIA-n ose BND-në dhe ju lutem më citoni’, tha kryetari i kompanisë, Andreas Linde, për ‘Washingont Post’.
‘Nëse ajo që po thoni është e vërtetë, atëherë unë absolutisht ndjehem i tradhtuar dhe familja ime ndjehet e tradhtuar dhe ndjej se do të ketë shumë punonjës që do të ndjehen të tradhtuar, si dhe klientët.’ – shtoi ai.
Qeveria zvicerane ndërkohë ka urdhëruar një hetim për operacionin e supozuar për dekada të tëra të mbledhjes së inteligjencës.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e RT
