Një javë pas fitores së mandatit të tretë, kryeministri Edi Rama ka folur në një intervistë për mediet italiane lidhur me planet e tij për Shqipërinë, investimet në porte e aeroporte dhe me mënyrën se s’i do t’i mbajë të rinjtë shqiptarë në vend, që të mos shkojnë në emigrim.
Gazetari Paolo Brera i gazetës ”La Repubblica” e pyet Ramën mbi akuzat për shit-blerjen e votave. Por Rama thotë se edhe sondazhet e kishin parashikuar saktë fitoren e tij dhe që bashkësia ndërkombëtare përmes përfaqësuesve të saj ka konfirmuar rregullsinë e zgjedhjeve. Por është opozita ajo që nuk e kupton se problemin e k ate vetja dhe në vend të reflektojnë mbi veten e tyre, Rama thotë “përqendrohen në konfrontim dhe akuza kundër nesh”.
Ai shprehet se këto zgjedhje zbuluan se kur majta moderne është e organizuar mirë, është “po aq e pamposhtur sa Interi i Mourinjos”.
Gazetari italian e pyet kryeministrin shqiptar edhe mbi procesin e hapjes së negociatave me Bashkimin Europian. Për këtë Rama u përgjigj se hyrja në BE varet gjithnjë e më pak nga shqiptarët, që sipas tij i kanë bërë detyrat e shtëpisë.
Rama thotë se BE-ja nuk është rikuperuar pas krizës së refugjatëve dhe se ka humbur qëndrueshmërinë dhe vlerat e saj.
SHKRIMI I REPUBBLICA
Ne do të bëjmë një revolucion digjital dhe që nga shtatori 2022 të gjithë fëmijët shqiptarë do të studiojnë me detyrim anglishten që nga klasa e parë, thotë kryeministri Edi Rama, duke i treguar gazetës ”La Repubblica” me një italishte të përsosur se si do të ndryshojë Shqipëria, kur ai sapo i ka rimarrë çelësat e qeverisë në dorë.
Në mandatin e tretë radhazi, Partia e tij Socialiste fitoi 74 nga 140 vende. ”Italia është partneri ynë kryesor, por unë do të doja të shihja më shumë investime në sasi dhe mbi të gjitha në cilësi.”– thotë Rama.
Keni stërfituar. A do të qeverisë me mbështetjen e socialdemokratëve të Tom Doshit, i regjistruar në listën e zezë të SHBA-së për korrupsion?
Edi Rama: Hera e tretë ishte më e vështira, por është edhe më e bukura. Ne kemi fituar një shumicë absolute, kështu që nuk kemi nevojë për mbështetje. Ndoshta mund të kishim një diferencë më të madhe, por këtë herë Shqipëria votoi me një sistem të ri zgjedhor, me lista dhe preferenca gjysmë të hapura dhe kishte shumë vota të pavlefshme. Shumë njerëz nuk kuptuan se si të votonin, ata na zgjodhën ne si parti, por u dhanë përparësi kandidatëve të tjerë dhe vota iu quajt e pavlefshme.
Opozita ju akuzon për mashtrim dhe shitblerje të votave.
Edi Rama: Këtë herë kemi pasur katër ose pesë sondazhe dhe ndryshe nga e kaluara, të gjitha ishin në përputhje me rezultatin.”Piepoli” ia qëlloi tamam, por dhe anketuesit grekë që punuan për Euroneës Albania patën paralajmëruar rezultatin. Raporti paraprak i OSBE-së është pozitiv dhe e gjithë bashkësia ndërkombëtare përmes përfaqësimeve të ndryshme ka ndjekur dhe konfirmuar rregullsinë e zgjedhjeve.
Është pozitiv, dhe i gjithë bashkësia ndërkombëtare përmes përfaqësimeve të ndryshme ka ndjekur dhe konfirmuar rregullsinë e zgjedhjeve.
Fatkeqësisht, opozita nuk është në gjendje të dalë nga ky qëndrim, që e bën që ajo të humbë zgjedhje pas zgjedhjesh. Janë zgjedhjet e pesta radhazi dhe ata ende nuk arrijnë të kuptojnë: Në vend që të reflektojnë mbi veten e tyre, ata përqendrohen në konfrontim dhe akuza kundër nesh. Dhe përsëri humbin. Sidoqoftë, këto zgjedhje japin një mesazh: kur e majta moderne është e organizuar mirë, është po aq e pamposhtur sa Interi i Mourinjos.
Korrupsioni vazhdon të jetë një nga problemet më të mëdha të Shqipërisë. Transparency International thotë në një raport se situata po përkeqësohet: Pse?
Edi Rama: Unë gjithmonë i pranoj këto raporte, por me Trasparency International ne jemi ngritur në pozita më të mira gjatë viteve dhe pastaj këtu është ky raporti i fundit në rënie që nuk besoj, dhe e them me arsye: i vetmi ndryshim midis para dhe tani është avancimi i reformës në drejtësi. BE, OECD dhe OKB na kanë njohur si një vend në radhë të parë për qeverisjen dixhitale dhe shërbimet e administratës publike të dixhitalizuar kanë vepruar shumë pozitivisht në luftën kundër korrupsionit të vogël.
Komuniteti ndërkombëtar mbështet fuqimisht “Vettingun”, verifikimin e biografisë së magjistratëve: ata që nuk e kalojnë atë, ata që nuk justifikojnë pasuritë e tyre, shkojnë në shtëpi. Por drejtësia shqiptare është paralizuar për këtë prej vitesh. Çfarë do të bësh?
Edi Rama: Vettingu vazhdon. Gjykata Kushtetuese dhe Gjykata e Lartë janë të dyja funksionale, por sigurisht që janë krijuar vrima sepse vettingu pastron: nuk mund të operosh një atlet dhe t’i kërkosh të garojë në garë në të njëjtën kohë. Së pari operoni, pastaj vraponi.
Përparimi i vendit tuaj është njohur gjerësisht nga Komisioni i BE-së. Pse procesi i pranimit është ende i bllokuar?
Edi Rama: Hyrja në BE varet gjithnjë e më pak nga ne dhe gjithnjë e më shumë nga ata. Ne i kemi bërë detyrat e shtëpisë. Nëse Komisioni i BE-së thotë për herë të pestë që është gati të hedhë një hap dhe atëherë hapi nuk merret në Këshillin Evropian, është e qartë se është një zgjedhje politike. BE po jeton në një situatë të pakënaqur: pas krizës së madhe të refugjatëve nuk është rikuperuar kurrë, ajo ka humbur qëndrueshmërinë me vlerat e saj.
Çfarë do të thuash?
Edi Rama: Nuk është kohezive, anëtarët e saj nuk ecin më në të njëjtin drejtim me lehtësi, ka gjithmonë vështirësi të mëdha në marrjen e vendimeve të përbashkëta. Thjesht shikoni se çfarë ndodhi me vaksinat: ato janë çështje jete a vdekje, por BE-ja ka shkaktuar kaos të tmerrshëm.
Si është përballur Shqipëria me Covidin?
Edi Rama: Këtu është mjaft mirë, edhe nëse ata na lanë plotësisht vetëm në fazën e parë në të cilën Ballkani Perëndimor, duke mos qenë anëtarë të BE-së, nuk morën pjesë në shpërndarjen e vaksinave.
Duket sikur një lagje në mes të një qyteti të pasur u la e izoluar plotësisht pa u dhënë atyre mundësinë për të filluar vaksinimet.
Por ne arritëm ta prishim këtë agjërim të imponuar me kaq shumë indiferencë, bëmë kontrata të drejtpërdrejta dhe tani jemi në një fazë intensive të vaksinimeve, numrat e Covid janë ulur, ne po ia dalim mjaft mirë. Ne jemi ndër vendet e para të BE-së për sa i përket shkallës së vaksinimit. Ne përdorim Pfizer, Sputnik, AstraZeneca, Sinovac… Të gjitha.
E lëmë Covidin: Çfarë synoni të bëni për vendin tuaj në këtë mandat të tretë?
Edi Rama: Besoj se do të vijnë kohë shumë më të mira për Shqipërinë. Kemi projekte të mëdha përpara si ai në aeroporte: ne kemi hapur të dytin, kemi në plan të ndërtojmë së shpejti aeroportin e madh ndërkombëtar në vlorë me zonën e ngarkesave dhe mirëmbajtjen e avionëve, plus një aeroport të katërt turistik në Sarandë.
Do të fillojnë vendet e ndërtimit për katër porte turistike, përfshirë atë të Durrësit, i cili do të jetë më i madhi në Mesdhe: një grup nga Dubai po e ndërton atë, është një projekt 2.5 miliardë euro që do të ndryshojë jo vetëm Durrësin, por gjithë turizmin shqiptar. Dy marina të tjera do të lindin në Sarandë dhe Vlorë.
Atëherë kemi investime shumë të rëndësishme në parqe fotovoltaike dhe në një hidrocentral të madh: në 5 ose 6 vitet e ardhshme do të ndërpresim importimin e energjisë dhe do të bëhemi një vend eksportues. Dhe më lejoni të vazhdoj: ne mbështetemi shumë në dixhitalizim, duhet të përfundojmë projektin e dixhitalizimit të të gjithë administratës dhe shërbimeve publike. Do të jetë një Shqipëri ndryshe, ju siguroj, dhe nuk është një ëndërr: ato janë projekte të finalizuara, disa kanë filluar tashmë dhe të tjerët janë gati për të filluar, të tilla si Korridori Blu, autostrada prej 1.2 miliardë eurosh Veri-Jug. Në tërësi, ka punë për dhjetë miliardë. Shumica e tyre janë investime private, pjesërisht konsorciume shqiptare. Autostrada do të paguhet, për disa javë do të bëjmë garën ndërkombëtare.
A ka grupe italiane midis partnerëve?
Edi Rama: Ekziston Voltalia franceze për parqet fotovoltaike, kemi Exxon Mobile për gazin e lëngshëm, Bechtel-in amerikan për hidrocentralin e ri, grupin Emmar të Dubait për portin turistik të Durrësit, për të tjerët ka konsorciume shqiptare. Për aeroportin e Vlorës është aji i Zvicrës Mabetex.
A është Italia? A jeni përfshirë në projekte të tjera?
Edi Rama: Italia është për ne partneri më i rëndësishëm nga pikëpamja komerciale, por unë do të doja të shihja më shumë investime direkte italiane. Ekziston një projekt i bukur ende i pa finalizuar për turizmin, një vendpushim i bukur në Jug me një Marinë me cilësi të lartë.
Ka shumë kompani italiane aktive në Shqipëri, por ne duhet të bëjmë një hap jo vetëm në sasi por në cilësi. Është koha ta bëjmë: ne kemi hapur negociatat me Hekurudhat Italiane për një projekt në rrjetin tonë, por ai është ende në fillimet e tij. Është një tjetër me Snam në ndërlidhjen e energjisë midis Italisë dhe Shqipërisë dhe ekziston një investim i madh italian nga Eni që tani duhet të përshpejtohet pas Covidit: ata kanë fituar një koncesion në një zonë të madhe nafte në qendër të jugut të Shqipërisë, por ata duhet të ecin përpara më shpejt”.
Djemtë vazhdojnë të largohen nga Shqipëria duke kërkuar punë jashtë vendit. Pagat janë gjithmonë shumë të ulëta, çfarë synoni të bëni në lidhje me këtë problem?
Edi Rama: Emigrimi dhe pagat e ulëta janë një problem për të gjitha vendet ish-komuniste dhe veçanërisht për ato të Ballkanit. Ne kemi një projekt të madh kodimi për të rinjtë, qendrat e studimit të gjuhës kompjuterike për t’i lënë ata të hyjnë në tregun dixhital duke hapur një mënyrë që ata të jenë në gjendje të punojnë në shtëpi, ndërsa qëndrojnë në vendin tonë; me paga më të larta dhe pa nevojë për të emigruar. Do të japë frytet e para në 2 ose 3 vjet.
