Presidenti i Polonisë ka vendosur të nënshkruajë një projekt-ligj që do të vendoste kufizime në aftësinë e hebrenjve për të rimarrë pronën e konfiskuar nga pushtuesit nazistë gjermanë dhe të mbajtur nga sundimtarët komunistë të pasluftës, duke nxitur zemërimin e Izraelit i cili e quajti ligjin antisemitik.
“Unë mora një vendim sot për aktin, i cili muajt e fundit ishte subjekt i një debati të gjallë dhe me zë të lartë brenda dhe jashtë vendit,” tha Andrzej Duda në një deklaratë të botuar të shtunën. “Pas një analize të thelluar, kam vendosur të nënshkruaj amendamentin.”
Para Luftës së Dytë Botërore, Polonia kishte qenë shtëpia e një prej komuniteteve më të mëdha hebraike në botë, por ajo ishte pothuajse tërësisht e fshirë nga nazistët dhe ish pronarët hebrenj të pronave dhe pasardhësit e tyre kanë bërë fushatë për kompensim, raporton Reuters.
Deri tani, emigrantët hebrenj ose pasardhësit e tyre mund të pretendonin se një pronë ishte konfiskuar në mënyrë të paligjshme dhe të kërkonin kthimin e saj, por zyrtarët polakë argumentuan se kjo po shkaktonte pasiguri mbi pronësinë e pronës.
Në vitin 2015, Gjykata Kushtetuese e Polonisë vendosi që duhet të ketë afate specifike, pas të cilave vendimet administrative mbi titujt e pronësisë nuk mund të kundërshtohen më. Ndryshimet në ligj u miratuan nga parlamenti polak në fillim të kësaj jave.
Projekt-ligji përcakton një kufi 30-vjeçar për kërkesat e kthimit.
Çështja e të drejtave të pronësisë hebraike në Poloni është komplikuar më tej sepse, ndryshe nga shtetet e tjera të BE -së, ajo nuk ka krijuar një fond për të dhënë kompensim për njerëzit, pronat e të cilëve u konfiskuan.
“E DREJTA IMORALE”
Kryeministri izraelit Naftali Bennett dënoi ligjin dhe tha se Izraeli nuk do të qëndrojë thjesht në miratimin e tij. “Është një vendim i turpshëm dhe një përbuzje e turpshme për kujtimin e Holokaustit,” tha ai në një deklaratë.
Ministri i Jashtëm i Izraelit Yair Lapid tha: “Polonia sot, për herë të parë, miratoi një ligj antisemitik dhe imoral“. Në përgjigje, kreu i ambasadës së Izraelit në Varshavë u thirr menjëherë, tha ai.
“Polonia sonte është bërë një vend antidemokratik, jo-liberal që nuk nderon tragjedinë më të madhe në historinë njerëzore,” tha Lapid në një deklaratë.
Një ambasador i ri në Varshavë nuk do të dërgohet në këtë fazë, tha Lapid. Ai gjithashtu sugjeroi që ambasadori i Polonisë në Izrael të zgjasë pushimet e tij dhe të mos kthehet në vend.
“Ai duhet të përdorë kohën që ka në dorë për t’u shpjeguar polakëve se çfarë do të thotë Holokausti për qytetarët e Izraelit dhe masën në të cilën ne nuk do të tolerojmë përbuzjen ndaj kujtimit të atyre që humbën dhe për kujtimin e Holokaustit. Do të mos u ndal këtu, “tha Lapid.
Organizata Botërore e Kthimit Hebraik (WJRO) i bëri thirrje qeverisë polake të punojë në zgjidhjen e çështjes së pronës së konfiskuar në të kaluarën.
“Demokracia dhe drejtësia janë në nivelin më të ulët në Poloni, pasi Presidenti Duda nënshkruan një ligj që e bën praktikisht të pamundur për të gjithë pronarët e mëparshëm të pronës polake të sigurojnë dëmshpërblim për pronën e konfiskuar ilegalisht gjatë epokës komuniste,” tha Gideon Taylor, kryetar i operacioneve të WJRO në një deklaratë dërguar Reuters.
