Nga Kit Klarenberg, një gazetar hulumtues që eksploron rolin e shërbimeve të inteligjencës në formësimin e politikës dhe perceptimeve. Ndiqeni atë në Twitter @ KitKlarenberg
Miliona stërlina u shpenzuan në mënyrë të fshehtë për ngritjen dhe pagimin e një rrjeti ‘gazetarësh’ për të nxjerrë përmbajtje anti-Asad e pro-opozitare, që drejtohet nga një kompani hije e drejtuar nga ish-shefi i kundërterrorizmit të shërbimit të inteligjencës së jashtme të Mbretërisë së Bashkuar.
Në korrik 2019, një pamje e dy vajzave të reja siriane të zhytura në rrënoja në Idlibin e pushtuar nga opozita, duke u përpjekur të çonin motrën e tyre drejt një vendi të sigurt ndërsa ajo varej në cepin e një ndërtese të bombarduar, ndërsa babai i tyre i goditur nga paniku sheh nga lart, u bë virale në të gjithë botën.
Foto, e shpërndarë nga shërbimi sirian i lajmeve SY24, më pas u shfaq në media të panumërta perëndimore dhe madje u diskutua gjatë një seance të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Ajo që shumë pak e dinin megjithatë, ishte se SY24 u krijua dhe u financua nga Rrjeti Global i Strategjisë, i themeluar nga Richard Barrett, një ish-drejtor i MI6 i Operacioneve Globale Kundër Terrorizmit.
Fotoja ishte marrë nga një prej ‘gazetarëve’ të stërvitur të firmës në të gjithë Sirinë, të cilët u akuzuan për krijimin e përmbajtjes ‘me ndikim të fortë’ dhe ‘tërheqës’ për ‘audiencat e përcaktuara të synuara’ si brenda ashtu edhe jashtë vendit.
Strategjia Globale është një nga disa kontraktorë të financuar dhe drejtuar nga Zyra e Jashtme e Britanisë për të kryer operacione të luftës së informacionit në Siri gjatë rrjedhës së krizës së dekadës. Këto përpjekje, duke kushtuar miliona në vit, u përpoqën të destabilizonin qeverinë e Bashar Assad, të bindnin sirianët, shtetasit perëndimorë, shtetet e huaja dhe organet ndërkombëtare se Ushtria e Lirë Siriane ishte një alternativë legjitime, ‘e moderuar’, dhe të përmbysin mediat në të gjithë botën me – propagandën e kundërshtimit.
Dosjet e zbuluara tregojnë se ‘ekipi kryesor mediatik i Sirisë’ i kompanisë ka punuar në vend ‘që nga ditët e hershme të revolucionit’ – dhe mburret me punën e tij ‘me ndikim të fortë’ në perceptimet ndërkombëtae. Një shembull i cituar i punës në praktikë ishte një psikop i gjerë i nisur pas vrasjes së gjeneralit iranian Qasem Soleimani me dron amerikan në janar 2020, i cili ‘zhvendosi ndjeshëm bisedën e vazhdueshme rreth Sirisë dhe Iranit’.
Ekipi ‘bashkërendoi rrjetin e tij brenda vendit dhe prodhimin e medias’ dhe krijoi një video që tregon qytetarët e Alepos duke shpërndarë ëmbëlsira për të festuar, brenda vetëm disa orësh nga vdekja e tij. Klipi u reklamua me pretendime nga aktivistë dhe gazetarë të shquar ‘brenda dhe përtej Sirisë’, përfshirë Sekretarin e Shtetit të atëhershëm të Shtetit, Mike Pompeo dhe u mor nga stacioni televiziv Al-Arabiyya, duke u transmetuar ‘për 22.5 milionë ndjekësit e tij’.
Strategjia Globale gjithashtu mburrej në dokumentet e klasifikuara, se markat e mediave që ajo themeloi kishin mbi një milion ndjekës në Siri dhe Mbretërinë e Bashkuar, prodhimi i tyre solli ‘një mbulim të madh global’ dhe u pa nga ‘qindra miliona njerëz’.
‘Platformat e fuqishme të moderuara’ dyshohet se ishin ndër ‘shumë pak’ syresh që mbulonin zhvillimet në Idlibin e pushtuar nga opozita, duke përdorur një larmi pajisjesh, të tilla si kamera dhe softuer për redaktimin e videove, të siguruar nga kompania.
Njësitë e lajmeve të kompanisë dhe yjësia e gazetarëve qytetarë u tha se përbëjnë një ‘rrjet klandestin të mediave’, duke i mundësuar firmës të ‘fusë histori në rrjedhën kryesore’, dhe stafi i saj u përshkrua si ‘ndikuesi kryesor’, duke u shfaqur ‘disa herë në javë’ në kanalet televizive si Al Jazeera dhe BBC Arabisht. Marrëdhënia e Strategjisë Globale me këto stacione nënkuptonte se ajo mund të ‘vendoste pamje video pa asnjë kosto’ ndërsa ‘tërhiqte vëmendjen’ te ‘përmbajtja dhe fushatat e projektit’.
Një fushatë e tillë ishte të ‘kundërshtonte narrativat ekstremiste lokale’ dhe të minonte ‘ideologjinë, markën, propagandën dhe ndikimin global’ të grupeve terroriste në Siri, të kryer për qelizën e komunikimit Counter-Daesh të Zyrës së Jashtme. Nën kujdesin e saj, Strategjia Globale propozoi drejtimin e një numri të ‘veprimtarive të komunitetit’ në mënyrë që të lavdëronte me fshehtësi vlerat e demokracisë, barazisë dhe kundër dhunës për sirianët e rinj dhe të moshuar.
Në shërbim të nismës, kontraktori do të projektojë dhe shpërndajë shfaqje të komunitetit, seminare për shkrim-lexim në kompjuter, ngjarje të kinemasë – shfaqje të zgjedhura për të përfshirë ‘karikatura pro-sociale për fëmijë’ – dhe turne sportivë, të cilët ‘morën parasysh situatën e shpejtë të ndryshueshme të sigurisë , dhe nevoja për përfshirje gjinore’. Ajo kishte ‘zhvilluar tashmë turne futbolli në veriperëndim të Sirisë’ që mblodhi së bashku “një shumëllojshmëri të gjerë të aktorëve dhe banorëve vendas’ dhe u mbuluan nga Al Jazeera.
Në qendër të këtyre ngjarjeve do të ishin një numër i ‘banorëve dhe të burgosurve’ të Administratës Autonome të Sirisë Lindore Veriore, ‘përfshirë ish-anëtarët e Daesh nga Siria dhe jashtë saj’, në të cilën Strategjia Globale kishte qasje si rezultat i punës së saj me Instituti Evropian për Paqen. Ky ‘burim i paçmuar’ nënkuptonte që ish-luftëtarët mund të ‘flasin përsëri me komunitetet nga kanë ardhur dhe të shpërndajnë mitet e drejtuara nga Daesh në lidhje me vërtetat e Kalifatit’.
Nevoja për të fshehur rolin e Ministrisë së Jashtme në këto përpjekje ishte thelbësore, me Strategjinë Globale duke u zotuar se asgjë nuk do t’i lidhte ato publikisht me qelizën e komunikimit Counter-Daesh. Një numër i organizatave të shoqërisë civile në Siri dhe Mbretërinë e Bashkuar do të duket se janë sponsorët përfundimtarë të këtyre ndërmarrjeve për të zbutur rrezikun e ekspozimit dhe ‘linjat e medias’ do të bien dakord me partnerët e saj vendas në rast se do të zbulohej dora e fshehur e Londrës.
Është e pasigurt nëse këto grupe bazë, të tilla si Solidariteti i Sirisë, janë të vetëdijshëm që Strategjia Globale i shfrytëzoi ata si ‘mburoja’ në këtë mënyrë, duke pasur parasysh se një rishikim i brendshëm sekret i aktiviteteve të fshehta të Qelizës arriti në përfundimin se ato ishin ‘planifikuar keq dhe kushtuan jetë’.
Nuk është hera e parë që shefi i Strategjisë Globale Richard Barrett ka qenë në afërsi të operacioneve të paligjshme, nëse jo të përfshira plotësisht, që çuan në vdekjen e njerëzve. Ai ishte në krye të operacioneve kundër terrorizmit të MI6 para dhe pas 11 shtatorit, një periudhë në të cilën agjencia e inteligjencës së huaj e Mbretërisë së Bashkuar u përfshi shumë në programin e jashtëzakonshëm të interpretimit të Uashingtonit, nën të cilin terroristët e dyshuar u rrëmbyen, u ekstraduan jashtë shtetit dhe u morën në pyetje nën tortura.
Pesë ditë pas sulmeve, një ekip i zyrtarëve të lartë britanikë u informuan drejtpërdrejt nga shefi i terrorizmit i CIA-s, Cofer Black, për strategjinë në hollësi. Homologu i tij i MI6, Mark Allen, thuhet se tha se plani tingëllonte ‘shumë i rrezikshëm’, të cilit Black me sa duket u përgjigj, ‘ne ndoshta do të ndiqemi të gjithë penalisht’.
Pavarësisht rezervave të Allen, Londra shpejt u bë një bashkëpunëtor entuziast në interpretime të jashtëzakonshme. Një raport i vitit 2018 i lëshuar nga Komiteti i Inteligjencës dhe i Sigurisë së Parlamentit zbuloi se midis vitit 2001 dhe 2010, shërbimet e sigurimit të Mbretërisë së Bashkuar ndanin një sasi inteligjence ‘të paparë’ me agjencitë e huaja të ndërlidhjes ‘për të lehtësuar kapjen e të arrestuarve’ kur dihej ose ‘dyshohej me arsye’ se individët do të ishin subjekt i torturës, dhe identifikoi 198 raste në të cilat spiunët e Mbretërisë së Bashkuar morën inteligjencë nga njerëzit që ‘ata e dinin ose duhet të kishin dyshuar’ se ishin torturuar.
Nga 2002–2004, përfaqësuesit e MI6 gjithashtu morën pjesë në marrjen në pyetje të të arrestuarve të mbajtur nga autoritetet amerikane në vende në Afganistan, Irak dhe Gjirin Guantanamo, me Komitetin që identifikonte 13 raste të personelit të inteligjencës në Mbretërinë e Bashkuar që dëshmonin torturat e të burgosurve.
Në tërësi, ishin 128 incidente të regjistruara të agjencive të Mbretërisë së Bashkuar që informoheshin nga homologët e tyre të huaj se të burgosurit ishin keqtrajtuar. Londra u zbulua se u kishte ofruar nxitje financiare të tjerëve për të kryer operacione dhe sugjeroi, planifikoi ose ra dakord për operacione të propozuara nga të tjerët në 28 raste.
Këto shifra pa dyshim nënvlerësojnë jashtëzakonisht shkallën e bashkëpunimit të MI6 në tortura. Komiteti publikoi me përpikëri raportin e tij pavarësisht se hetimi ishte i paplotë, duke thënë në hyrje se ‘nuk është, dhe nuk duhet të merret të jetë një llogari përfundimtare’, pasi ‘termat dhe kushtet ishin të tilla që ne nuk do të ishim në gjendje të bënim një hetim autoritar dhe të prodhonim një raport të besueshëm’.
Parlamentarët u penguan ndjeshëm në hetimin e tyre nga kryeministrja e atëhershme Theresa May duke vendosur kufizime të mëdha, duke përfshirë mohimin e hetimit ndaj oficerëve dhe personelit të përfshirë dhe dëshmitarëve kryesorë, që do të thotë se vetëm katër punonjës të agjencisë së inteligjencës mund të intervistohen – dhe madje ata nuk u lejuan të komentojnë për raste specifike.
Barrett u largua nga MI6 në 2004 dhe më pas për nëntë vjet drejtoi Ekipin Monitorues të Kombeve të Bashkuara lidhur me al-Kaidën dhe talibanët. Në qershor, ai u tërhoq nga Strategjia Globale për arsye që janë të paqarta, megjithëse me siguri nuk ishte nga frika e profecisë së tmerrshme të Cofer Black – Shërbimi i Prokurorisë së Kurorës së Mbretërisë së Bashkuar ka kundërshtuar vazhdimisht të fillojë procedurat ligjore kundër zyrtarëve të MI6 për bashkëpunimin e tyre, pavarësisht se policia dorëzoi 28,000 faqe provash vetëm në një rast.
RT iu drejtua Rrjetit të Strategjisë Globale për koment mbi këtë histori, por nuk kishte marrë asnjë përgjigje deri në kohën e botimit.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e RT
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
