Reformat kushtetuese të shumëpritura të Minskut lënë të kuptohet për një ndryshim të madh në politikën e jashtme të vendit.
RT shkruan se Bjellorusia ka zbuluar kushtetutën e re të propozuar, duke hapur mundësinë që vendi të vendosë armë bërthamore në territorin e saj dhe potencialisht duke i mundësuar udhëheqësit veteran Alexander Lukashenko të qëndrojë në detyrë deri në vitin 2035.
Ndryshimet në Kushtetutë të cilat u premtuan në vazhdën e trazirave që pasuan zgjedhjet e diskutueshme presidenciale të vitit të kaluar, u nxorrën për debat publik të hënën.
Mes ndryshimeve të propozuara, duket se është hequr një nen në kushtetutën aktuale që kërkon që vendi të qëndrojë jashtë konflikteve të mëdha gjeopolitike. Sipas versionit ekzistues, të modifikuar për herë të fundit në vitin 2004, Bjellorusia “synon ta bëjë territorin e saj një zonë jo bërthamore dhe shtetin neutral”. Megjithatë, në draftin e fundit seksioni është zëvendësuar nga një premtim që “përjashton agresionin ushtarak nga territori i tij kundër shteteve të tjera”, duke hapur spekulime se Minsku mund të lejojë vendosjen e armëve atomike brenda kufijve të tij.
Përveç kësaj, nëse miratohet, kushtetuta e re do të sjellë kufizime për presidentët, duke i kufizuar ata në dy mandate pesëvjeçare në detyrë. Megjithatë, një klauzolë në tekst përcakton se kjo vlen vetëm për “presidentët e sapozgjedhur”, gjë që potencialisht do t’i lejonte Lukashenkos të qëndronte në detyrë edhe për një dekadë tjetër pas skadimit të mandatit të tij aktual në 2025. Lukashenko ka qeverisur vendin e Evropës Lindore për më shumë se 27 vjet vjet.
Ndryshimet, të cilat janë subjekt konsultimi publik, shtrëngojnë kërkesat për qytetarët bjellorusë që kërkojnë të zgjidhen si president i vendit, duke rritur moshën minimale nga 35 në 40 vjeç, si dhe duke rritur periudhën e kërkuar të qëndrimit të përhershëm nga 10 në 20 vjet para zgjedhjeve.
Individët që kanë mbajtur ose kanë shtetësi të dyfishtë ose leje qëndrimi në vendet e huaja do të skualifikohen nga kandidimi për postin. Draft dokumenti parashikon gjithashtu imunitet për ish-presidentët dhe u jep atyre mundësinë për t’u bërë senatorë të përjetshëm.
Procesi i reformimit të kushtetutës është paraqitur vazhdimisht nga Lukashenko si një pararendës i largimit të tij nga posti kryesor i vendit. Sipas tij, detyra “nuk mund t’i jepet një presidenti të panjohur”, pasi do të ishte një “katastrofë”.
Megjithatë, përfaqësues të opozitës kanë deklaruar se ndryshimet kushtetuese janë një taktikë me vonesë e presidentit, e krijuar për ta mbrojtur atë nga thirrjet për të dhënë dorëheqjen pas protestave lidhur me kontestimet në zgjedhje.
