Rusia tha të dielën se nuk do të bënte lëshime nën presionin e SHBA-së dhe paralajmëroi se bisedimet e kësaj jave mbi krizën e Ukrainës mund të përfundonin herët, ndërsa Uashingtoni tha se nuk priten përparime dhe përparimi varej nga shpërshkallëzimi nga Moska.
Linja e ashpër nga Moska nënvizoi perspektivat e brishta për negociatat që Uashingtoni shpreson se do të shmangë rrezikun e një pushtimi të ri rus të Ukrainës, në pikën më të tensionuar në marrëdhëniet SHBA-Rusi që nga përfundimi i Luftës së Ftohtë tre dekada më parë.
Bisedimet fillojnë të hënën në Gjenevë përpara se të shkojnë në Bruksel dhe Vjenë, por agjencia shtetërore e lajmeve RIA citoi zëvendësministrin e Jashtëm Sergei Ryabkov të thoshte se ishte plotësisht e mundur që diplomacia të mund të përfundonte pas një takimi të vetëm.
“Unë nuk mund të përjashtoj asgjë, ky është një skenar plotësisht i mundshëm dhe amerikanët … nuk duhet të kenë iluzione për këtë,” citohet të ketë thënë ai.
“Natyrisht, ne nuk do të bëjmë asnjë lëshim nën presion” ose në mes të kërcënimeve të vazhdueshme nga pjesëmarrësit në bisedime, tha Ryabkov, i cili do të udhëheqë delegacionin rus në Gjenevë.
Moska nuk ishte optimiste për të shkuar në bisedime, citoi agjencia e lajmeve Interfax të thoshte Ryabkov.
Prognoza e SHBA ishte po aq e zymtë.
“Unë nuk mendoj se do të shohim ndonjë përparim në javën e ardhshme,” tha Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken në një intervistë për CNN.
Në përgjigje të kërkesave ruse për garancitë e sigurisë perëndimore, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët kanë thënë se janë të përgatitur të diskutojnë mundësinë që secila palë të kufizojë stërvitjet ushtarake dhe vendosjen e raketave në rajon.
Të dyja palët do të vendosin propozimet në tryezë dhe më pas do të shohin nëse ka arsye për të ecur përpara, tha Blinken.
“Për të bërë përparim aktual, është shumë e vështirë të shihet se ndodh kur ka një përshkallëzim të vazhdueshëm, kur Rusia ka një armë në kokën e Ukrainës me 100,000 trupa pranë kufijve të saj,” tha Blinken në një intervistë për ABC News.
Përpara bisedimeve zyrtare, Zëvendës Sekretarja e Shtetit e SHBA, Wendy Sherman u takua me Ryabkov të dielën në Gjenevë dhe i tha atij se Uashingtoni “do të mirëpriste përparimin e vërtetë përmes diplomacisë”, tha Departamenti i Shtetit.
Ryabkov u tha gazetarëve se takimi i tij me Sherman kishte qenë “i ndërlikuar, por biznesor”, tha agjencia e re ruse Interfax.
Dhjetëra mijëra trupa ruse janë mbledhur brenda kufirit me Ukrainën në përgatitje për atë që Uashingtoni dhe Kievi thonë se mund të jetë një pushtim, tetë vjet pasi Rusia pushtoi gadishullin e Krimesë nga Ukraina.
Vijat e kuqe
Muajin e kaluar, Rusia paraqiti një sërë kërkesash gjithëpërfshirëse, duke përfshirë ndalimin e zgjerimit të mëtejshëm të NATO-s dhe përfundimin e aktivitetit të aleancës në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore që iu bashkuan asaj pas vitit 1997.
Shtetet e Bashkuara dhe NATO kanë hedhur poshtë një pjesë të madhe të propozimeve ruse si jo-fillestare.
Shtetet e Bashkuara nuk ishin të gatshme të diskutonin tërheqjen e disa trupave amerikane nga Evropa Lindore ose të përjashtonin zgjerimin e NATO-s duke përfshirë Ukrainën, tha Blinken.
Të braktisësh kërkesat e saj për një agjendë më të kufizuar do të ishte një ulje e madhe që Rusia duket se nuk ka gjasa ta bëjë, veçanërisht pas javësh lëvizjesh trupash pranë Ukrainës dhe një sërë deklaratash të ashpra nga presidenti Vladimir Putin.
Udhëheqësi i Kremlinit ka thënë se pas valëve të njëpasnjëshme të zgjerimit të NATO-s, është koha që Rusia të zbatojë “vijat e saj të kuqe” dhe të sigurojë që aleanca të mos pranojë Ukrainën ose të vendosë sisteme armësh atje që do të synonin Rusinë.
Ukraina fitoi një premtim të NATO-s në vitin 2008 se do të lejohej të anëtarësohej një ditë, por diplomatët thonë se nuk ka dyshim që kjo të ndodhë së shpejti.
Komentet nga Ryabkov i Rusisë, i cili e ka krahasuar situatën me krizën e raketave kubane të vitit 1962, kur bota ishte në prag të luftës bërthamore, ishin në përputhje me linjën e pakompromis që Rusia ka sinjalizuar për javë të tëra.
Rusia mohon planet e pushtimit dhe tha se po i përgjigjet asaj që ajo e quan sjellje agresive dhe provokuese nga aleanca ushtarake e NATO-s dhe Ukraina, e cila është anuar drejt Perëndimit dhe aspiron të anëtarësohet në NATO.
Duke e komplikuar më tej tablonë, Rusia dërgoi trupa në Kazakistanin fqinj javën e kaluar pasi ish-republika sovjetike prodhuese e naftës u godit nga një valë trazirash. Ministria e Jashtme e Rusisë reagoi me tërbim të shtunën ndaj një fyerje të Blinken se “kur rusët janë në shtëpinë tuaj, ndonjëherë është shumë e vështirë t’i detyrosh ata të largohen”.
NATO tha se është një aleancë mbrojtëse dhe Moska nuk ka asgjë për t’u frikësuar prej saj. Kjo është larg këndvështrimit botëror të Putinit, i cili e sheh Rusinë si të kërcënuar nga fuqitë armiqësore perëndimore, ai thotë se kanë thyer vazhdimisht premtimet e dhëna pasi Lufta e Ftohtë përfundoi për të mos u zgjeruar drejt kufijve të saj. Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre kundërshtojnë premtime të tilla janë dhënë.
Në dy biseda gjatë pesë javëve të fundit, presidenti i SHBA Joe Biden paralajmëroi Putinin se Rusia do të përballet me sanksione të paprecedentë ekonomike në rast të agresionit të mëtejshëm kundër Ukrainës. Grupi i Shtatë vendeve dhe Bashkimi Evropian janë bashkuar në kërcënimet me “pasoja masive”.
Putin tha se ky do të ishte një gabim kolosal që do të çonte në një prishje të plotë të marrëdhënieve.
Përveç bisedimeve të Gjenevës, Rusia do të zhvillojë gjithashtu negociata me NATO-n në Bruksel të mërkurën dhe në Organizatën për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë në Vjenë të enjten.
