Intro: Ky shkrim është publikuar në 5 Shkurt 1997, pak kohë para se NATO të merrte vendimin për zgjerim dhe në republikat ish-sovjetike. Autori i shkrimit George F. Kennan përfaqëson një ndër autoritetet më të rëndësishme te diplomacisë sa i takon marrëdhënieve SHBA-Rusi pas Luftës së Dytë Botërore. Kennan nëpërmjet “Kabllogramit të gjatë” u bë ideatori i një doktrinë të re të politiktës së jashtme të SHBA-ve ndaj ish-Bashkimit Sovjetik.
Henry Kissinger në librin “Diplomacia” i ka kushtuar nje kapitull të tërë rolit dhe rëndësisë së Kennanit dhe doktrinës së tij.
Nisur nga kjo valencë, shkrimi i Kennan merr një rëndësi të dorës së parë në kontekstin e ndërhyrjes ruse në Ukrainë sot.
Nga George F. Kennan (5 Shkurt 1997)
Në fund të vitit 1996, u lejua të përhapej përshtypja se disi dhe diku ishte vendosur të zgjerohej NATO deri në kufijtë e Rusisë. Kjo pavarësisht se nuk mund të merret asnjë vendim zyrtar përpara takimit të ardhshëm të samitit të aleancës, në qershor.
Koha e këtij zbulimi, që përkon me zgjedhjet presidenciale dhe ndryshimet pasuese në personalitetet përgjegjëse në Uashington, nuk e bëri të lehtë për të huajt të dinë se si ose ku të fusin një fjalë modeste komenti. As garancia e dhënë publikut se vendimi, sado paraprak, ishte i parevokueshëm nuk e inkurajoi opinionin e jashtëm.
Por diçka me rëndësi më të madhe është në rrezik këtu. Dhe ndoshta nuk është tepër vonë për të avancuar një pikëpamje që, besoj, nuk është vetëm e imja, por e ndajnë një shumë të tjerë me përvojë të gjerë në çështjet ruse. Pikëpamja, e thënë troç, është se zgjerimi i NATO-s do të ishte gabimi më fatal i politikës amerikane në të gjithë epokën e pasluftës së ftohtë.
Një vendim i tillë mund të pritet të ndezë tendencat nacionaliste, antiperëndimore dhe militariste në opinionin rus; të ketë një efekt negativ në zhvillimin e demokracisë ruse; për të rikthyer atmosferën e luftës së ftohtë në marrëdhëniet Lindje-Perëndim dhe për të shtyrë politikën e jashtme ruse në drejtime që nuk i pëlqejnë ne. Dhe, së fundi, por jo më pak e rëndësishme, mund ta bëjë shumë më të vështirë, nëse jo të pamundur, sigurimin e ratifikimit të marrëveshjes Start II nga Duma ruse dhe arritjen e reduktimeve të mëtejshme të armëve bërthamore.
Natyrisht, është për të ardhur keq që Rusia duhet të përballet me një sfidë të tillë në një kohë kur pushteti i saj ekzekutiv është në një gjendje pasigurie të lartë dhe pothuajse në paralizë. Dhe është dyfish për të ardhur keq duke pasur parasysh mungesën totale të ndonjë domosdoshmërie për këtë lëvizje. Pse, me të gjitha mundësitë shpresëdhënëse të krijuara nga fundi i Luftës së Ftohtë, marrëdhëniet Lindje-Perëndim duhet të përqendrohen në çështjen se kush do të ishte aleat me kë dhe, duke nënkuptuar, kundër kujt në një të ardhme fantastike, krejtësisht të paparashikueshme dhe më të pamundur të një konflikti ushtarak?
Sigurisht, jam i vetëdijshëm se NATO po zhvillon bisedime me autoritetet ruse me shpresën për ta bërë idenë e zgjerimit të tolerueshme dhe të këndshme për Rusinë. Në rrethanat ekzistuese, mund t’u urojmë vetëm sukses këtyre përpjekjeve. Por kushdo që i kushton vëmendje shtypit rus nuk mund të mos vërejë se as publiku dhe as qeveria nuk po pret që të ndodhë zgjerimi i propozuar pa reaguar.
Rusëve u bëjnë pak përshtypje garancitë amerikane se ajo nuk pasqyron qëllime armiqësore. Ata do ta shihnin prestigjin e tyre (gjithmonë më i larti në mendjen ruse) dhe interesat e tyre të sigurisë si të ndikuara negativisht. Ata, natyrisht, nuk do të kishin zgjidhje tjetër veçse të pranonin zgjerimin si një fakt të kryer ushtarak. Por ata do të vazhdojnë ta konsiderojnë atë si një kundërshtim nga Perëndimi dhe ka të ngjarë të kërkojnë diku tjetër për garanci për një të ardhme të sigurt dhe shpresëdhënëse për veten e tyre.
Është e qartë se nuk do të jetë e lehtë të ndryshohet një vendim tashmë i marrë ose i pranuar në heshtje nga 16 vendet anëtare të aleancës. Por ka disa muaj që kanë kaluar para se vendimi të merret përfundimtar; ndoshta kjo periudhë mund të përdoret për të ndryshuar zgjerimin e propozuar në mënyra që do të zbusin efektet e pakënaqshme që ai tashmë ka në opinionin dhe politikën ruse.
VINI RE: Ky artikull është pronë intelektuale e New York Times / Përshtati në shqip Hashtag.al
