Më 15 shkurt, Amnesty International publikoi një raport që ekspozonte sesi Departamenti i Policisë së Nju Jorkut ka ndërtuar një rrjet të gjerë mbikëqyrjeje që shtrihet në metropol, i varur shumë nga teknologjia shumë e diskutueshme e njohjes së fytyrës (FRT), e cila shërben për të ‘përforcuar policimin diskriminues kundër komuniteteve pakicë’.
Dikur një element kryesor i fantashkencës, teknologjia Orwelliane po normalizohet shpejt, e përqafuar me gjithë zemër nga forcat e policisë nëSHBA. FRT lejon policinë të krahasojë pamjetb CCTV dhe burime të tjera me regjistrimet tradicionale fotografike si dhe bazat e të dhënave të miliarda fotove, disa prej të cilave janë nxjerrë nga profilet e mediave sociale të individëve pa dijeninë ose pëlqimin e tyre. NYPD është një përdorues veçanërisht entuziast – ose, ndoshta, abuzues – i FRT-së, me 25,500 kamera që përfshijnë sot qytetin.
Ekziston gjithashtu një përbërës i qartë racor në vendosjen e FRT në Nju Jork – Amnesty zbuloi se në zonat ku përqindja e banorëve nuk janë të bardhë, numri i kamerave është më i lartë, po ashtu është edhe përqendrimi i kamerave CCTV të pajisura me FRT.
Midis 2002 dhe 2019, njujorkezë të pafajshëm u kontrolluan dhe u morën në pyetje në publik nga organet e zbatimit të ligjit mbi pesë milionë herë. Kjo arriti kulmin në vitin 2011, një vit gjatë të cilit pothuajse 700,000 njerëz u ndaluan. Ndërsa përdorimi i taktikës ka rënë ndjeshëm në vitet që pasuan, numri i pajisjeve të vëzhgimit të pajisura me FRT në qytet është shumëfishuar ndjeshëm në të njëjtën periudhë.
Shumë shpesh, teknologjia përdoret për të ‘identifikuar, gjurmuar dhe ngacmuar’ protestuesit. Për shembull, analiza e rrugëve në demonstratat e Black Lives Matter në mesin e vitit 2020, të marra zakonisht nga të pranishmit, zbuloi ‘mbulim pothuajse të plotë të mbikqyrjes’ nga kamerat e pajisura me FRT. Në gusht të atij viti, FRT u përdor për të gjurmuar një protestues i cili kishte bërtitur pranë një zyrtari të zbatimit të ligjit, duke bërë që mbi 50 oficerë të rrethonin banesën e tij dhe të mbyllnin rrugët përreth, ndërsa helikopterët e NYPD-së fluturonin kërcënueshëm sipër kokës.
Me pak fjalë, Amnesty gjykon rrjetin FRT të Nju Jorkut për ‘shkeljen e të drejtës së privatësisë dhe kërcënimin e të drejtave për lirinë e tubimit, barazinë dhe mosdiskriminimin’. Ndonëse padyshim tronditës, raporti përfaqëson majën e ajsbergut në lidhje me përdorimin e FRT nga NYPD, pasi departamenti kundërshtoi të zbulonte të dhënat publike në lidhje me blerjen e FRT dhe mjeteve të tjera të mbikëqyrjes në përgjigje të kërkesave të Amnesty, duke nxitur grupin e të drejtave për të ndërmarrë veprime ligjore, të cilat mbeten në vazhdim që nga shkurti 2022.
Pjesa më e madhe e infrastrukturës moderne të mbikëqyrjes së qytetit të Nju Jorkut bie nën Sistemin e Ndërgjegjësimit të Domenit (DAS), i konceptuar pas sulmeve të 11 shtatorit – NYPD mbështetet në këtë përpjekje nga partneritetet me kompaninë e kamerave të vëzhgimit Pelco, gjigantin e teknologjisë Microsoft dhe krahun kundër terrorizmit të FBI-së. .
Ngjarje të tilla si përpjekja për bombardim të makinës së policisë në Times Square në 2010 dhanë justifikim për një përhapje edhe më të gjerë të FRT, që do të thotë se sot, forcat lokale në të pesë bashkitë e Nju Jorkut kanë qasje në bazat e të dhënave që përmbajnë të dhëna të gjera për qytetarët dhe targat e regjistrimit të automjeteve ndër të tjera.
Edhe më shqetësuese, emailet e marra nga MuckRock dëshmojnë për një marrëdhënie intime midis NYPD dhe Clearview AI. Aplikacionet e inteligjencës artificiale të firmës lejojnë policinë të ngarkojë pamjet e të dyshuarve dhe t’i krahasojë ato me një bazë të dhënash prej 10 miliardë fotografish të fytyrave të fshira nga interneti, duke përfshirë faqet e internetit publike dhe llogaritë e mediave sociale pa cilësime e përshtatshme të privatësisë.
Faqja e internetit e Clearview krenohet me aftësinë e saj për t’i ofruar policisë galeri të personalizuara të fotografive dhe listave vëzhguese dhe të lehtësojë bashkëpunimin me agjencitë e tjera në nivel rajonal dhe kombëtar. Kërkimi për t’u bërë burimi i centralizuar i pamjeve të njohjes së fytyrës është çuar më tej nga mbi 1,800 agjenci publike duke e testuar ose përdorur atë. Përtej forcave të policisë, tentakulat e teknologjisë arrijnë shkollat, spitalet, emigracionin dhe Forcat Ajrore, mes shumë të tjerave.
Kompania shfaqet dukshëm në një rishikim të Zyrës së Përgjegjësive të Qeverisë në vitin 2021 të përdorimit të FRT, i cili zbuloi se 18 nga 24 agjencitë federale të SHBA – një total që nuk përfshinte as shërbimet e inteligjencës, si CIA – përdorën sisteme FRT në 2020 për qëllime si siguria kibernetike, zbatimi i ligjit dhe mbikëqyrja.
Gjashtë Departamentet e Sigurisë Kombëtare, Drejtësisë, Mbrojtjes, Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore, Brendshme dhe Thesarit raportuan se përdorin teknologjinë ‘për të prodhuar të dhëna në hetimet penale, të tilla si identifikimi i një personi duke krahasuar pamjet e personit me bazat e të dhënave të marra gjatë arrestimeve ose nga ndalime të tjera nga forcat e zbatimit të ligjit.
Studime të shumta të promovuara mirë kanë garantuar për saktësinë dhe efikasitetin e jashtëzakonshëm të FRT – hulumtimi i publikuar në prill 2020 nga Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare, deklaroi se sistemet më të mira FRT kanë ‘saktësi gati perfekte’ në ‘kushte ideale’.
Siç pranoi edhe grupi i ekspertëve, kushtet e botës reale nuk janë pothuajse asnjëherë aq ideale – një eksperiment i cituar tregoi se shkalla e gabimit të një algoritmi ‘udhëheqës’ FRT kërceu nga 0,1% në 9,3% kur përputheshin fotografitë e individëve në të cilat subjekti nuk po shikonte drejtpërsëdrejti një aparat fotografik.
Megjithatë NYPD është e palëkundur nga gjetjet që tregojnë për gabimet në indentifikimin FRT. LAPD, e cila është përfshirë në mënyrë famëkeqe në skandale të panumërta racore të profilit të lartë gjatë viteve, dhe e quajtur ‘forca e vetme policore më vrastare në vend’, vazhdon të buxhetojë për përdorimin masiv të FRT, pavarësisht qindra emaileve dhe një letre të nënshkruar nga 70 organizata.
Duke pasur parasysh këtë kërkesë, FRT është një industri me rritje të shpejtë sot. E vlerësuar në 3.72 miliardë dollarë në vitin 2020, firma kërkimore Mordor Intelligence parashikon se tregu do të rritet në pothuajse 12 miliardë dollarë deri në vitin 2026, një normë e përbërë rritjeje vjetore prej 21.71%.
Për më tepër, pandemia Covid-19 i ka detyruar shitësit të përmirësojnë shumë aftësitë e teknologjisë, me ofruesit kinezë që krijojnë aplikacione për të identifikuar qytetarët e infektuar, madje edhe ata që mbajnë maska .
Një bujë e tillë i jep industrisë FRT një buxhet të konsiderueshëm lobimi. Sugjerimet pasojnë një hap kuantik të fundit në interesin e korporatës në legjislacionin për njohjen e fytyrës. Një rishikim i nëntorit 2020 i dosjeve të lobimit të Kongresit tregon se përmendjet e teknologjisë u rritën më shumë se katërfish vetëm në 2018-2019.
Nuk është rastësi që IBM dhe Microsoft – dy kontraktorë kryesorë të FRT-së – lëshuan deklarata publike pas zgjedhjes së Joe Biden si president, duke i kërkuar administratës të hartojë rregulla lehtësuese që rregullojnë njohjen e fytyrës.
Megjithatë, jo të gjithë e përdorin FRT. Për shembull, qytetet Oakland, Portland, San Francisco dhe Seattle kanë vendosur ndalime të përgjithshme mbi teknologjinë, duke ndaluar përdorimin e saj nga çdo agjenci qeveritare brenda juridiksionit të tyre.
Disa legjislatura shtetërore po kryejnë gjithashtu hetime zyrtare për FRT dhe qëllimet për të cilat janë grumbulluar të dhënat që ajo mbledh dhe ruan. Në fillim të vitit 2021, prokurori i përgjithshëm i Nju Xhersit vendosi një moratorium për përdorimin e Clearview nga policia dhe njoftoi një hetim për ‘këtë produkt ose produkte si ai’.
Në mënyrë të ngjashme, në fillim të shkurtit, Shërbimi i të Ardhurave të Brendshme iu nënshtrua presionit të madh publik dhe anuloi planet për të përdorur njohjen e fytyrës për të konfirmuar identitetin e amerikanëve që përdornin uebsajtin e tij për të paguar taksat.
Në të kundërt, kryetari i bashkisë së Nju Jorkut Eric Adams ka pohuar me forcë angazhimin e tij të vendosur për të zgjeruar edhe më tej aftësitë e FRT të qytetit në shumë raste që nga zgjedhja në detyrë në nëntor 2021. Në fund të janarit në një konferencë shtypi që njoftoi publikimin e një ‘projekti për t’i dhënë fund dhunës me armë’, ai u zotua të ‘ecë përpara në përdorimin e teknologjisë më të fundit për të identifikuar problemet, për të ndjekur pistat dhe për të mbledhur prova’.
“Nga teknologjia e njohjes së fytyrës deri te mjetet e reja që mund të dallojnë ata që mbajnë armë, ne do të përdorim çdo metodë të disponueshme për t’i mbajtur njerëzit tanë të sigurt,” tha kapiteni i policisë në pension, i kthyer në politikan.
“Nëse jeni në Facebook, Instagram, Twitter, pa marrë parasysh çfarë, ata mund të shohin dhe identifikojnë se kush jeni pa shkelur të drejtat e njerëzve e kjo do përdoret për qëllime hetimore.” – shtoi ai.
Projekti thekson se ‘teknologjia e re’ do përdoret në një mënyrë ‘të përgjegjshme’, thjesht për të ‘identifikuar individët e rrezikshëm dhe ata që mbajnë armë’.
Një metodë kyçe me të cilën agjencitë e spiunazhit ndërtojnë dosje mbi objektivat është përmes mbikëqyrjes dhe kultivimit të gjerë të miqve, familjes dhe bashkëpunëtorëve të tyre – infiltrimi, i fshehtë dhe i hapur, i rrjeteve më të gjera që i rrethojnë.
Për këtë arsye se që nga fillimi i viteve 1960, CIA ka luajtur një rol qendror në zhvillimin e FRT. Kërkimi i pafund i Langley-t për të zotëruar këtë art ‘shqetësues’ mund të jetë për shkak të pranisë së tij publike gjithnjë në rritje.
