*Nga Olga Sukharevskaya
Një vështrim i përciptë i dokumenteve në lidhje me themelimin e shtetit ukrainas do ta bënte atë të dukej mjaft evropian dhe demokratik, kjo është pikërisht arsyeja pse shumë mund ta kishin hedhur poshtë fjalimin e Vladimir Putin për neo-nazistët në Ukrainë si retorikë dhe propagandë. E vërteta, megjithatë, është shumë më e ndërlikuar dhe nuk mund të përmblidhet duke thënë ‘presidenti ukrainas është hebre, dhe kështu të gjitha akuzat janë të pavërteta’.
Më thuaj kush janë heronjtë e tu dhe unë do të të them kush je
Një figurë historike që është shfaqur si hero në Ukrainën në periudhën pas Maidanit është Stepan Bandera, një udhëheqës dhe ideolog i krahut militant të organizatës së ekstremit të djathtë të nacionalistëve ukrainas (OUN). Sot ka rrugë me emrin e tij, njerëzit këndojnë këngë për nder të tij dhe mbajnë portretin e tij.
I lindur në Galicia (në atë kohë pjesë e Austro-Hungarisë) më 1 janar 1909, Stepan Bandera u gjykua me akuza për terrorizëm në Poloni në shumë raste. Në vitin 1934 u dënua me vdekje, por dënimi u ndryshua në burgim të përjetshëm. Dënimin e kreu deri në vitin 1939, kur u lirua pas pushtimit gjerman të Polonisë.
Bandera i kaloi vitet e tij të reja duke ndërtuar një karrierë në organizatat nacionaliste. Në vitin 1928, ai u bashkua me Organizatën Ushtarake të Ukrainës, dhe në vitin 1929, ai u bë anëtar i Organizatës së Nacionalistëve Ukrainas, ku fitoi shpejt ndikim. Ai luajti një rol të rëndësishëm në ndarjen e organizatës në dy fraksione në shkurt 1940. Bandera u bë udhëheqësi i OUN-B më radikal, ndërsa anëtarët më të moderuar mbështetën OUN-M të Andriy Melnyk.
Të dy fraksionet mbështetën Rajhun e Tretë të Hitlerit dhe bashkëpunuan me gjermanët gjatë Luftës së Dytë Botërore. Bandera negocioi personalisht krijimin e ‘Legjionit ukrainas’ nën komandën gjermane që më në fund u organizua si dy njësi. Njëra, e komanduar nga Roman Shukhevych u bë e njohur si ‘Batalioni Nachtigall’, dhe tjetri, i komanduar nga Richard Yary, ishte ‘Batalioni Roland’. Të dyja ishin nën-njësi nën komandën e njësisë së operacionit special të Abëehr-it (shërbimi i inteligjencës ushtarake gjermane).
Divizioni i Parë Galician i SS (Schutzstaffel) u hartua gjithashtu kryesisht nga vullnetarë me prejardhje etnike ukrainase me lidhje me OUN. Një nga batalionet e divizionit komandohej nga një anëtar i OUN, majori Yevgeny Pobigushchy. Propaganda e sotme ukrainase e përshkruan këtë divizion si Ushtrinë Kryengritëse të Ukrainës, por ishte një tjetër organizatë paraushtarake nacionaliste e themeluar nga OUN që bashkëpunoi me nazistët dhe drejtohej nga udhëheqësit e OUN, Dmytro Klyachkivsky dhe Roman Shukhevych.
Në realitet, Divizioni i Parë Galician i SS filloi si Divizioni SS-Freiwilligen (SS-Vullnetarët) ‘Galizien’, por u riemërua pas vitit 1944 si Divizioni i 14-të Waffen Grenadier der SS dhe supozohej të përbëhej vetëm nga Galicianët, të cilët konsideroheshin nga nazistët se ishin ‘më shumë arianë’ se ukrainasit. Megjithatë, OUN-B depërtoi me sukses në divizion dhe mori disa pozicione drejtuese në të.
Thelbi nazist i Banderas theksohet nga vendimet e organizatës, paragrafi 16 i udhëzimit “Lufta dhe veprimtaritë e OUN në kohë lufte” të vitit 1941 thotë:
“Pakicat kombëtare ndahen në këto grupe:
- miqësore me ne, pra pjesëtarët e të gjithë popujve të robëruar;
- armiqësore ndaj nesh – moskovitë, polakë, hebrenj.
- me të njëjtat të drejta si ukrainasit, të cilët mund të kthehen në atdheun e tyre;
- që shkatërrohen në luftë, me përjashtim të atyre që mbrojnë regjimin: zhvendosja në tokat e tyre, shkatërrimi, para së gjithash, i inteligjencës, që nuk duhet lejuar në asnjë institucion qeveritar, dhe në përgjithësi e bëjnë të pamundur të shfaqet inteligjenca, pra qasja në shkolla, etj. Për shembull, të ashtuquajturit fshatarë polakë duhet të asimilohen, duke i informuar ata, sidomos në këtë kohë të nxehtë fanatike, se janë ukrainas. Shkatërroni liderët. Izoloni Yidët (hebrejtë), largojini nga institucionet qeveritare për të shmangur sabotazhet, veçanërisht moskovitët dhe polakët. Nëse ka nevojë të pakapërcyeshme për të lënë një Yid në aparatin ekonomik, vendoseni policin tonë mbi të dhe likuidojeni atë për shkeljen më të vogël.
Drejtuesit e fushave të caktuara të jetës mund të jenë vetëm ukrainas, dhe jo të huaj-armiq. Asimilimi i Yids nuk bëhet fjalë.”
Banderas, si kreu i kësaj organizate, iu dha titulli Hero i Ukrainës nga ish-Presidenti i Ukrainës Viktor Jushçenko më 20 janar 2010. Më 17 shkurt 2010, eurodeputetët i bënë thirrje presidentit të sapozgjedhur Viktor Janukoviç që të rishqyrtojë veprimet e Jushçenkos. dhe Qendra Simon Wiesenthal shprehu ‘neveri të thellë’ për nderimin ‘e turpshëm’ të Banderas.
Pas grushtit të shtetit të vitit 2014, autoritetet e reja ukrainase morën një qasje më sistematike për të lavdëruar bashkëpunëtorët e Hitlerit. Në prill të vitit 2015, u miratua ligji “Për statusin juridik dhe përjetësimin e kujtimit të luftëtarëve për pavarësinë e Ukrainës në shekullin e 20”, në të cilin lavdërohen OUN dhe UPA.
Ky përjetësim i kujtesës i referohet ndërtimit të komplekseve memoriale, riemërtimit të vendeve të rëndësishme me emrin e bashkëpunëtorëve, propagandës në art etj. Në vitin 2019, Verkhovna Rada (parlamenti) i Ukrainës miratoi një rezolutë për festimin e datave dhe përvjetorëve të paharrueshëm. Lista përfshin ditëlindjen e Stepan Bandera. Më 1 janar, procesionet me pishtarë për nder të Banderës mbahen çdo vit në qytetet e Ukrainës dhe një shesh me emrin ‘Avenue Stepan Bandera’ është shfaqur në Kiev.
Asgjë në ligj nuk pengon mbajtjen e marshimeve dhe ngritjen e monumenteve për nder të divizionit SS të Galicia. Në përputhje me legjislacionin ukrainas, asnjë monument nuk mund të krijohet pa lejen e autoriteteve komunale.
Mitet historike në shkollë dhe Rinia Hitleriane
Edukimi i fëmijëve në frymën e nazizmit ukrainas fillon në shkollë. Në veçanti, një libër historie i shkruar nga Mykola Galichants i referohet drejtpërdrejt ‘origjinës ariane’ të kombit ukrainas, ekzistencën e të cilit ai e gjurmon drejtpërdrejt në epokën paleolitike. Ky libër shkollor është botuar në vitin 2005.
Të gjitha referencat për ‘Luftën e Dytë Botërore’ janë zhdukur plotësisht nga tekstet shkollore ukrainase. Në temat e provimit për vitin 2020 përmendet vetëm njëfarë ‘Lufta Sovjeto-Gjermane’ dhe shmanget me zell çdo referencë për Hitlerin, Banderën, Holokaustin etj. Megjithatë, ka disa përjashtime. Një version i një teksti të klasës së 5-të vëren se më 1 prill 1939, Hitleri gjoja tha: “Shpirti dhemb kur shohim vuajtjet e popullit fisnik ukrainas…Ka ardhur koha për të krijuar një shtet të përbashkët ukrainas.”
Disa tekste shprehin krenarinë që të rinjtë ukrainas mbronin qytetet gjermane nga sulmet me bombardime, ndërsa të tjerë deklarojnë se regjimet e Hitlerit dhe Stalinit ishin po aq armiqësorë ndaj ukrainasve.
Këto mospërputhje nuk janë befasuese sepse nuk ka asnjë libër të vetëm historik për shkollat në Ukrainë. Ndërsa autorët përpiqen të respektojnë një ligj të titulluar “Për dënimin e regjimeve komuniste dhe nacionalsocialiste dhe ndalimin e propagandës së simboleve të tyre”, kur i referohen bashkëpunimit të OUN dhe Kishës së Ukrainës me nazistët, ai do të duket se ato nuk janë gjithmonë të suksesshme.
Për shembull, një libër shkollor i klasës së 10-të me autor V. Vlasov dhe S. Kulchitsky flet për mënyrën sesi kryepeshkopi mitropolitan Andrei Sheptytsky shpëtoi hebrenjtë, veprim për të cilin njerëzve zakonisht u jepet titulli “Të drejtët midis kombeve të botës”. Megjithatë, Qendra Botërore e Përkujtimit të Holokaustit, Yad Vashem, ia mohoi Sheptytskit këtë nder, dhe është mjaft e qartë pse.
Në fillim të Luftës së Dytë Botërore, Sheptytsky i dërgoi një letër Hitlerit duke shprehur mbështetjen për ‘çlirimin’ e Kievit. Teksti shkollor përmend gjithashtu Banderën si iniciatorin e “Aktit të Rivendosjes së Shtetësisë së Ukrainës”.
Ndërsa edukatorët nuk po nxitojnë të informojnë nxënësit e shkollës për përmbajtjen e tij, ju mund të shihni postera festiv në rrugët e Ukrainës që nderojnë këtë dokument. Duhet theksuar se në faqen e tretë të këtij ligji thuhet si më poshtë: “Pasi të restaurohet, shteti ukrainas do të bashkëpunojë ngushtë me Gjermaninë Nacional Socialiste, e cila po krijon një sistem të ri në Evropë dhe në botë nën udhëheqjen e Adolf Hitlerit dhe ndihmon popullin ukrainas të çlirohet nga pushtimi i Moskës. Ushtria Revolucionare Kombëtare e Ukrainës, e cila po formohet në tokën ukrainase, do të luftojë së bashku me ushtrinë aleate gjermane kundër Moskës për një shtet sovran, të bashkuar ukrainas dhe një sistem të ri në të gjithë botën.”
Por ajo që shkollat nuk mësojnë është krijuar nga organizata neo-naziste ukrainase që janë aktive në të gjithë vendin. Më të zakonshmet janë kampet ushtarake të Azovets të organizuara nga Batalioni Azov, ku fëmijët nga mosha 7 vjeç mësohen të përfshihen në luftë dhe sabotim. I gjithë sistemi i stërvitjes është i mbushur me simbole dhe slogane naziste. Në veçanti, kënga ukrainase “Ukraina mbi të gjitha” rrjedh drejtpërdrejt nga “Deutschland über alles”.
Ndërsa nacionalistët ukrainas luajtën një rol të rëndësishëm në ndryshimin e pushtetit gjatë Euromaidanit në 2013-2014, edukimi i të rinjve në frymën naziste filloi shumë përpara vitit 2014. Për shembull, në vitin 2006, në Estoni u zhvilluan trajnime për akte sabotuese. Në vitin 2013, UNA-UNSO gjithashtu raportoi se ata i kishin kryer këto ushtrime.
Organizata e fundit është një nga më të vjetrat dhe anëtarët e saj kanë marrë pjesë në luftërat kundër ushtrisë ruse në Gjeorgji dhe Çeçeni. Stërvitja e militantëve dhe organizata ‘Patriot of Ukraine’ janë gjerësisht të njohura dhe këto procese mbështeten në nivelin më të lartë shtetëror. Për shembull, një kamp neo-nazist i organizuar nga organizata Stepan Bandera ‘All-Ukrainian Tryzub’ u nderua nga prania e Valentin Nalivaichenko, kreut të Shërbimit të Sigurisë të Ukrainës.
Ana naziste e Maidan dhe mizoritë në Donbass
Ndërsa media globale tregoi Euromaidanin e Ukrainës me liderët e partive politike properëndimore të njohura jashtë vendit, një grup organizatash të ekstremit të djathtë po formohej prapa skenave – Sektori i Djathtë. Nën ombrellën e saj erdhën Tryzub, Bely Molot (Çekiçi i bardhë), Patriotët e Ukrainës, Asambleja Social-National, tifozë radikalë të futbollit dhe të tjerë.
Secila prej këtyre organizatave i ka rrënjët e saj ideologjike në Organizatën e Nacionalistëve Ukrainas nga epoka e Luftës së Dytë Botërore. Tryzub u themelua nga Yaroslava Stetsko, gruaja e autorit të Aktit të Rinovimit të Shtetit të Ukrainës dhe një anëtare e Parlamentit të Ukrainës. Yuri Shukhevich, djali i Roman Shukhevich, komandantit famëkeq të Ushtrisë Kryengritëse të Ukrainës dhe zëvendëskomandantit të Batalionit Nachtigall, kryesoi Asamblenë Kombëtare të Ukrainës – Vetëmbrojtjen Popullore të Ukrainës. Ka qenë edhe deputet.
Nacionalistët ‘të respektuar’ nga partia Svoboda zgjodhën emrin Partia Social-National (ju duket e njohur?) kur u themelua në vitin 1991. Grupi radikal ‘Patrioti i Ukrainës’ vinte nga kjo parti dhe, në fillim, kreu i saj ishte Andriy Parubiy , ish-kryetar i Rada Verkhovna.
Deklaratat e bëra nga liderët japin një ide se çfarë besojnë këta ‘patriotë’. Zëvendëskomandanti i Azov Oleg Odnorozhenko, i cili gjithashtu mban poste drejtuese brenda Asamblesë Social-National dhe ishte një nga ideologët pas ‘Patriotit të Ukrainës’, mendon se është e nevojshme për të rivendosur dominimin e të bardhëve.
Andriy Biletsky, bashkëthemelues i Asamblesë Social-National, i cili dikur ishte deputet dhe tani shërben si udhëheqës i Korpusit Kombëtar, (krahu politik i Batalionit Azov), është i bindur se misioni historik i kombit ukrainas është të ‘udhëhequr kryqëzatën e bardhë kundër nën-njerëzve të udhëhequr nga semitët’. Oleg Tyagnibok, themeluesi ‘i respektuar’ i ‘Patriot of Ukraine’, gjithashtu i bëri shumë të qarta pikëpamjet e tij për “çështjen hebraike” në vitin 2004.
Antisemitizmi po përhapet edhe në Ukrainë, së bashku me ideologjinë naziste. Sipas raportit të vitit 2020 të publikuar nga Komuniteti i Bashkuar Hebre i Ukrainës, 56% e hebrenjve që jetojnë në Ukrainë ndjejnë sikur antisemitizmi po rritet në vend. Dokumenti përmban gjithashtu foto të shumta që demonstrojnë tendenca antisemite mes ukrainasve.
Këta ishin njerëzit që formuan një grup thelbësor shumë të motivuar të të ashtuquajturit operacion antiterrorist në Donbass pas shpërthimit të luftës civile në Ukrainë. Presidenti në detyrë Oleksandr Turchynov dha urdhrin për krijimin e këtyre batalioneve paraushtarake. Zëvendëskryeministri i parë i Ukrainës Vitaly Yarema tha: “Ne do të ftojmë aktivistët dhe skuadrat e Maidan që ndihmojnë në ruajtjen e rendit kombëtar në Gardën Kombëtare. Këta ushtarakë mund të dislokohen në lindje dhe jug.”
Sjellja e ndjekësve të ideologjisë së Stepan Bandera me DPR dhe LPR çoi në krime të shumta kundër civilëve, të cilat organizatat ndërkombëtare nuk mund t’i injoronin. Në shtator 2015, një raport u publikua nga Raportuesi Special për ekzekutimet jashtëgjyqësore, duke thënë se ‘ka mbetur një numër i vogël i grupeve të milicive potencialisht të dhunshme, si Sektori i Djathtë, që veprojnë në dukje me autoritetin e tyre, falë një niveli të lartë të tolerancës zyrtare dhe me pandëshkueshmëri të plotë’ në Donbas dhe pjesën tjetër të Ukrainës.
Amnesty International publikoi gjithashtu një raport mbi krimet e kryera nga Batalioni Vullnetar Aidar, si dhe raportin se si Shërbimi i Sigurisë së Ukrainës (SBU) i mbante njerëzit në paraburgim për periudha të gjata kohore (ndonjëherë deri në pesëmbëdhjetë muaj) pa akuza. Dokumenti i fundit jep detaje të frikshme në lidhje me torturimin e një banori të Mariupolit, Artem, (emri i vërtetë i të cilit u fsheh) nga Batalioni Azov (që u rrit nga organizata neo-naziste Patrioti i Ukrainës). Ai u torturua me goditje elektrike, privim gjumi dhe futjen e kokës në ujë.
Zyra e Komisionerit të Lartë të OKB-së për të Drejtat e Njeriut përmend raste të shumta të anëtarëve të Batalionit Azov dhe ushtarëve të ushtrisë ukrainase duke plaçkitur dhe dhunuar civilët. Në një akt dhune shumë të egër, një burrë me aftësi të kufizuar mendore iu nënshtrua trajtimit mizor dhe përdhunimit nga duart e anëtarëve të batalioneve Azov dhe Donbas. Shëndeti i viktimës më pas u përkeqësua dhe ai u dërgua në një spital psikiatrik.
Në Mariupol, batalioni Azov u raportua se kishte një objekt të fshehtë paraburgimi ku u torturuan shumë njerëz. SBU e Ukrainës u tha se siguronte ‘mbulesën’ për operacionin, që do të thotë se ky aktivitet u mbështet nga qeveria zyrtare e Ukrainës.
Çfarë prove më shumë na nevojitet, nëse ish-zëvendës komandanti i Batalionit Azov, Vadym Troyan, do të emërohej zëvendësministër i Punëve të Brendshme të Ukrainës, dhe vetë Batalioni Azov tani është një njësi e Gardës Kombëtare të Ukrainës që i shërben Ministrisë së Punëve të Brendshme?
Troyan ishte në krye të reformave policore që përfshinin një ndryshim të plotë të stafit. Me urdhër të tij, oficerët që punonin me qeverinë e mëparshme të Viktor Janukoviçit u liruan nga detyra dhe u zëvendësuan. Shumë nga rekrutët e rinj ishin të etur për të treguar përshëndetjet e tyre naziste përpara hyrjes në ministri duke mbajtur stemën e Ukrainës.
Fakti është se autoritetet në Kiev as nuk e fshehin dashurinë e tyre për simbolet e Rajhut të Tretë. Për shembull, shenjat e Batalionit Azov përfshijnë simbolin Wolfsangel (Kurthi i Ujkut) që ishte shumë i popullarizuar në njësi të ndryshme gjermane Wehrmacht dhe SS. Ai u mbajt nga Divizioni i 2-të SS Panzer Das Reich, ndër të tjera. Anëtarët e Azov janë fotografuar gjithashtu të veshur me Schwarze Sonne (Dielli i Zi) një tjetër simbol i njohur neo-nazist. E njëjta gjë vlen edhe për shenjat e Batalionit Donbass, ku shfaqet Shqiponja naziste në një sulm.
Për më tepër, parlamenti ukrainas miratoi një rezolutë “Për largimin nga disa detyrime të parashikuara në Paktin Ndërkombëtar për të Drejtat Civile dhe Politike” në fillim të majit 2015. Kjo rezolutë dha një bazë ligjore për krimet e luftës të kryera nga regjimi kundër popullsisë që jetonte në Zona e Operacionit Anti-Terrorist (ATO).
Që në ditët e para të luftës së Kievit kundër Donbasit, trupave ukrainase iu bashkuan mercenarë ndërkombëtarë, kryesisht të një varieteti neo-nazist, ultra të djathtë dhe racist. Batalioni Azov, të cilit iu bashkua Divizioni Misantropik i ekstremit të djathtë, luajti një rol kyç në organizimin e këtij rrjeti gueril ndërkombëtar neo-nazist.
Mercenarët ndërkombëtarë filluan stërvitjen për Divizionin Misantropik qysh në vitin 2015 në Portugali, dhe qytetarët e Francës, Italisë, Bjellorusisë, Kanadasë, Suedisë, Sllovenisë dhe SHBA-së kishin marrë pjesë të gjithë në luftën në Donbas para kësaj. Për shembull, kishte raporte për Mikael Skillt, një snajper neo-nazist suedez që i bashkohej Batalionit Azov.
E përditshmja Portugeze Publico raportoi se Francesco Saverio Fontana, një neofashist italian i lidhur me CasaPound Italia, luftoi në Donbass dhe rekrutoi luftëtarë ndërkombëtarë për operacionin ATO të Ukrainës nga Britania, Franca dhe Brazili.
Michael Colborne, një gazetar kanadez që punon me Rrjetin Ballkanik të Gazetarisë Hulumtuese (BIRN) raportoi se në 2014 dhe 2015 Batalionit Azov iu bashkuan të paktën tridhjetë mercenarë nga Kroacia. Sipas të dhënave të ofruara nga qeveria gjermane me kërkesë të fraksionit të Partisë së Majtë, numri i përgjithshëm i të huajve që iu bashkuan luftës kundër Donbasit i kaloi një mijë, duke përfshirë rreth 150 luftëtarë gjermanë.
Por nuk janë vetëm mercenarë. Batalioni Azov gjithashtu ka forcuar lidhjet me organizatat e djathta ekstreme dhe naziste në SHBA dhe Evropë. Është në kontakt jo vetëm me neo-nazistët dhe racistët kroatë, por edhe ata në Estoni (EKRE), Francë (Bastion Social), Poloni (Szturmowcy), SHBA (Rise Above – Lëvizja Ngrihu), Suedi (Lëvizja e Rezistencës Nordike), dhe Italia (CasaPound). Vitin e kaluar, kreu i ’Lëvizjes Ngrihu’, Greg Johnson erdhi në Kiev për t’u takuar me njerëz të të njëjtit mendim, ndërsa Lëvizja Suedeze e Rezistencës Nordike publikon me kënaqësi intervista me anëtarët e Batalionit Azov.
Mediat gjermane raportuan për lidhjet e ngushta të Batalionit Azov me Partinë Kombëtare Demokratike të Gjermanisë dhe Der III. Weg (Rruga e Tretë). Këto lidhje shtrihen edhe në Norvegji, pasi ndërtesa që strehon selinë e Partisë Demokratike Kombëtare i përket një nacionalisti norvegjez.
Die Zeit hetoi se si nacionalistët vendas janë të lidhur me Batalionin Azov dhe mësoi për një sërë projektesh të përbashkëta. Hetimi nxori në pah rolin aktiv që luajti Elena Semenyaka e Azov, e cila vizitoi Gjermaninë tetë herë. Ndër rastet e tjera, ajo u ftua nga e djathta ekstreme Die Rechte për të folur me një grup të Lëvizjes Identitariane (Identitäre Bewegung Deutschland).
Në një festival të organizuar nga partia neo-naziste Der III. Weg pranë Erfurtit në vitin 2018, ajo promovoi një festival rock të krahut të djathtë në Ukrainë të quajtur Asgardsrei. Asgardsrei është një nga ngjarjet më të mëdha nacionaliste të këtij lloji, që u mundëson ekstremistëve të krahut të djathtë nga Norvegjia, Italia, Gjermania, SHBA-ja dhe gjetkë të takohen dhe të shkëmbejnë ide. Ndonjëherë është e mundur edhe të shihen flamujt e Divizionit Atomëaffen në audiencë.
Neo-nazistët kanë lidhje të ngushta dhe të gjera ndërkombëtare, gjë që ka çuar në një numër në rritje të sulmeve terroriste, si dhe në krime të nxitura nga urrejtja dhe feja, siç janë të shtënat në xhaminë e Zelandës së Re ose të shtënat në sinagogë në Kaliforni.
Kur Italia po hetonte vrasjen e gazetarit Andrea Rocchelli, doli në dritë se ishin pesë italianë që luftonin në Donbass në anën e Ukrainës – konkretisht, si pjesë e Batalionit Azov. Ata gjetën një depo ku neo-nazistët mbanin mbi 100 armë dhe madje edhe një raketë ajër-ajër. Matteo Salvini, zëvendëskryeministër i Italisë në atë kohë, tha se nacionalistët ukrainas po planifikonin një atentat ndaj tij.
Sipas Komitetit Kundër Terrorizmit të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, në 2015-2020 bota pa një rritje prej 320% të sulmeve terroriste të lidhura me ideologjitë e ekstremit të djathtë.
Në një masë të madhe, për këtë duhet falënderuar edhe Ukraina. Hatebook – një raport investigativ i publikuar nga Qendra për Kundërshtimin e Urrejtjes Dixhitale me qendër në Londër (ÇDH) në faqen e saj të internetit – thekson përdorimin e mediave sociale për të koordinuar veprimtaritë neo-naziste në nivel ndërkombëtar. Kështu thuhet në raport për Batalionin Azov dhe Divizionin Mizantropik: “Të dy grupet kanë kërkuar të eksportojnë ideologjinë e tyre në vendet perëndimore, të fitojnë ndjekës dhe të nxisin dhunën. Batalioni Azov, një forcë paraushtarake neo-naziste, ka ofruar të presë dhe trajnojë anëtarët amerikanë të Lëvizjes së dhunshme Rise Above. Divizioni Misantropik – i lidhur ngushtë me Azov – ndikoi në ekstremistët vendas në SHBA dhe Britani të cilët u akuzuan për vepra terroriste.
Pavarësisht përpjekjeve të shumta për ta cilësuar Batalionin Azov si organizatë terroriste, vendet perëndimore ende nuk ia kanë dalë ta bëjnë këtë. Pra, këtu është një pyetje – kush përfiton nga mbështetja e nazizmit në Ukrainë?
*Nga Olga Sukharevskaya, një ish-diplomate, juriste dhe autore me origjinë ukrainase me bazë në Moskë
