Qeveria dhe kompanitë finlandeze po përgatiten për përfundimin e furnizimeve me gaz natyror rus, gjë që mund të ndodhë në më pak se tre javë, raportoi Helsingin Sanomat (HS) të shtunën.
Sipas burimeve të medias, gjigandi rus i gazit Gazprom vendosi një afat deri më 20 maj për autoritetet finlandeze për të dalë me një përgjigje përfundimtare nëse vendi do të paguajë për gazin në rubla.
Mekanizmi i ri i pagesës për “vendet armiqësore” u njoftua në mars nga presidenti rus Vladimir Putin në përgjigje të sanksioneve të vendosura nga vendet perëndimore ndaj Moskës për ofensivën e saj ushtarake në Ukrainë. Më 28 prill, Ministri finlandez i Çështjeve Evropiane dhe Drejtues i Pronësisë Tytti Tuppurainen, duke komentuar kërkesat, tha se Finlanda nuk do të pajtohej me “këtë shantazh” dhe se kompania e saj energjetike, Gasum, do t’i përmbahej marrëveshjeve të mëparshme me Rusinë.
“Ne nuk do të paguajmë në rubla. I takon kompanive ta zbatojnë këtë në kuadrin e tyre kontraktual me partnerin rus”, tha ajo.
HS raporton se rrjedha e gazit rus në Finlandë dhe “për pjesën më të madhe të Evropës” – pasi afati është i njëjtë për shumë vende – mund të ndalojë më 21 maj.
Ndryshe nga vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore, varësia e Finlandës nga gazi rus është relativisht e vogël. Gazi përbënte vetëm rreth 5% të konsumit total të energjisë vitin e kaluar dhe familjet që varen nga gazi mbroheshin nga masat emergjente. Bizneset, megjithatë, veçanërisht kompanitë kimike dhe të përpunimit të drurit, të cilat përdorin gazin si lëndë të parë, jo si burim energjie, mund të gjenden në një pozitë më të cenueshme, sipas HS. Por ato kanë kohë që po përgatiten për skenarin më të keq.
Rafineria e karburantit Neste, rafineria Porvoo e së cilës është një nga përdoruesit më të mëdhenj të gazit në vend, ka testuar zëvendësimin e gazit natyror me propan. Sipas CEO të Neste, Peter Vanacker, kompania është “gjithnjë e më shumë e sigurt” se do të jetë në gjendje të menaxhojë një ndërprerje të furnizimit.
Në prill, Komisioni Evropian tha se mund të kishte mënyra për të paguar gazin rus në rubla pa shkelur sanksionet. Pavarësisht, disa vende perëndimore kanë refuzuar ta bëjnë këtë, duke thënë se nuk duan të “financojnë luftën e Putinit”.
Në fund të prillit, Gazprom njoftoi ndalimin e eksporteve të gazit në Poloni dhe Bullgari pasi të dy vendet refuzuan të paguanin në rubla. Megjithatë, sipas zëdhënësit të Gazprom Sergey Kupriyanov, Varshava vazhdon të blejë gazin rus nëpërmjet flukseve të kundërta.
Disa ditë më parë, ministri i jashtëm hungarez Peter Szijjarto tha se disa kompani evropiane që importojnë gaz natyror nga Rusia kanë rënë dakord për skemën e pagesave të Moskës, por ata nuk preferojnë të flasin hapur për këtë.
Rusia kishte furnizuar më parë gaz nëpërmjet tubacioneve në 23 vende evropiane.
