Sipas një ekipi kërkimor që publikoi gjetjet në revistën Environmental Toxicology and Chemistry, 43.5% e rrugëve ujore në botë janë të ndotura me drogë.
Të udhëhequr nga Alejandra Bouzas-Monroy e Universitetit të York-ut, studiuesit analizuan 1052 mostra në 104 vende dhe gjetën 23 përbërës farmaceutikë të veçanta në nivele që tejkalojnë ato që konsiderohen ‘të sigurta’. Këto përfshinin barnat kundër depresionit, antihistaminet, benzodiazepinat, qetësuesit e dhimbjeve dhe stimuluesit.
Më shumë se një e treta (34.1%) e vendeve ku u morën mostra të shumta kishin më shumë se një vendndodhje me përqendrime të barnave që u gjetën të ishin ‘shqetësuese ekologjikisht’.
Bouzas-Monroy, e cila pretendoi se studimi ishte vlerësimi i parë global i ndotjes farmaceutike në rrugët ujore, paralajmëroi se njerëzit duhet të ‘bëjnë shumë më tepër për të ulur ndotjet në mjedis’.
Studimi vuri në dukje jo vetëm barnat e pranishme në ujë, por edhe efektet e tyre tek peshqit dhe bimësia ujore. Droga si antidepresivi amitriptilina dhe karbamazepina antipsikotike, dihet se ndryshojnë aktivitetin e enzimës tek peshqit, ndërsa antidepresivi citalopram dhe qetësuesi diazepam ndryshojnë sjelljen tek kafshët.
Ilaçi i diabetit metformina ndryshon aktivitetin e hormoneve seksuale te peshqit, ashtu si edhe ilaçi për presionin e gjakut propranolol. Të gjitha u gjetën në rrugët ujore të studiuara nga Bouzas-Monroy dhe ekipi i saj.
Mbetjet farmaceutike përfundojnë në ujë përmes mbetjeve trupore të prodhuara nga njerëzit dhe kafshët, si dhe përmes rrjedhjeve nga objektet dhe fabrikat e prodhimit farmaceutik. Shërbimi Gjeologjik i SHBA-së e ka monitoruar problemin në SHBA që nga viti 2002, kur gjeti të paktën shtatë kimikate në mbi gjysmën e rrugëve ujore që testoi. Në vitin 2019, agjencia gjeti nivele të ngjashme ndotjeje në një kampion prej 1,120 pusesh dhe përrenjsh të përdorur si burim i ujit të pijshëm.
Studimi i Bouzas-Monroy përmendi gjithashtu nivelet e larta të ndotjes jo farmaceutike që rrënojnë rrugët ujore të botës, nga kimikatet industriale dhe pesticidet deri te metalet e rënda si plumbi.
Shumë ndërmarrje të ujit në SHBA as nuk bëjnë teste për mbetje farmaceutike, pasi efektet afatgjata shëndetësore të konsumimit të sasive të vogla të barnave të tilla te njerëzit ose kafshët nuk janë studiuar në mënyrë të përshtatshme. Edhe kur efektet e një ndotësi farmaceutik në jetën e egër lokale njihen dhe pranohen gjerësisht, mund të ketë pak motivim në komunitetin përreth për të vepruar.
Fluoxetine, emri farmaceutik i antidepresantit popullor Prozac, është një ndotës i zakonshëm i rrugëve ujore (i gjetur në disa nga mostrat e studiuara nga Bouzas-Monroy) që shkakton ndryshime të dukshme të sjelljes tek peshqit, duke i bërë ata më pak seksualisht agresivë dhe më pak të motivuar për të gjuajtur për ushqim. Efekti mund të zgjasë deri në tre breza, që do të thotë se popullatat mbeten të prekura shumë kohë pasi të kryhet ndonjë pastrim.
