Tubacioni Nord Stream 1 që transporton gazin nga Rusia në Gjermani do i nënshtrohet mirëmbajtjes së planifikuar nga e hëna e sotme, duke shkaktuar shqetësime për furnizimet me gaz në Evropë nëse ndërprerja zgjatet.
Rrjedhjet e gazit rus përmes Nord Stream 1 tashmë janë ulur në 40% të kapacitetit.
Ukraina gjithashtu ndaloi një rrugë tranziti të gazit në Evropë në maj, duke fajësuar për ndërhyrjen forcat pushtuese ruse ndërsa disa vende evropiane gjithashtu u ndërprenë nga furnizimi me gaz rus pas mospërputhjes së tyre me një mekanizëm të ri pagese.
Cilat janë rrugët kryesore për gazin rus në Evropë?
Rusia furnizon rreth 40% të gazit natyror të Evropës, kryesisht me tubacione. Dërgesat vitin e kaluar ishin rreth 155 miliardë metra kub (bcm).
Korridori tranzit i Ukrainës dërgon kryesisht gaz në Austri, Itali, Sllovaki dhe shtete të tjera të Evropës Lindore. Megjithatë Ukraina ka mbyllur tubacionin tranzit Sokhranovka që kalon nëpër territorin e pushtuar nga Rusia në lindje të vendit.
Vendet evropiane kanë kërkuar të shkurtojnë varësinë e tyre nga gazi rus. Disa tashmë janë ndërprerë nga furnizimet ruse pasi ata kundërshtuan një kërkesë ruse për të paguar në rubla. Të tjerët, përfshirë Gjermaninë, kanë ende nevojë për gazin rus dhe po përpiqen të rimbushin rezervat e varfëruara të gazit.
Rrugët alternative për në Evropë që nuk kalojnë përmes Ukrainës përfshijnë gazsjellësin Yamal-Europe, i cili kalon Bjellorusinë dhe Poloninë për në Gjermani, dhe Nord Stream 1, i cili kalon nën Detin Baltik në Gjermani.
Tubacioni Yamal-Evropë ka një kapacitet 33 miliardë metër kub (bcm), rreth një e gjashta e eksporteve të gazit rus në Evropë. Gazi ka rrjedhur drejt lindjes përmes tubacionit nga Gjermania në Poloni që nga fillimi i këtij viti.
Moska ka vendosur sanksione ndaj pronarit të pjesës polake të tubacionit Yamal-Evropë që transporton gazin rus në Evropë. Megjithatë, Polonia mund të menaxhojë pa rrjedhën e kundërt të gazit në tubacionin Yamal, ka thënë ministri i saj i Klimës.
Austria, Gjermania, Italia, Sllovakia dhe Republika Çeke kanë marrë vëllime më të ulëta përmes Nord Stream 1.
Kremlini ka thënë se furnizimet e pakësuara përmes Nord Stream 1 nuk ishin të paramenduara, duke fajësuar sanksionet perëndimore për një vonesë në kthimin e pajisjeve të dërguara për mirëmbajtje në Kanada. Ndërkohë pritet që furnizimet të bien në zero kur mbyllja vjetore e mirëmbajtjes së Nord Stream 1 të nisë sot.
Ku tjeter mund të marrë gaz Evropa?
Disa vende kanë mundësi të tjera të furnizimit dhe rrjeti i gazit të Evropës është i lidhur në mënyrë që furnizimet të mund të ndahen, megjithëse tregu global i gazit ishte i tkurrur edhe para krizës në Ukrainë.
Gjermania, shpenzuesi më i madh në Evropë i gazit rus që ka ndaluar certifikimin e gazsjellësit të ri Nord Stream 2 nga Rusia për shkak të luftës në Ukrainë, mund të importojë gaz nga Britania, Danimarka, Norvegjia dhe Holanda nëpërmjet tubacioneve.
Norvegjia, eksportuesi i dytë më i madh i Evropës pas Rusisë, ka nxitur prodhimin për të ndihmuar Bashkimin Evropian drejt objektivit të tij për t’i dhënë fund varësisë nga karburantet fosile ruse deri në vitin 2027.
Centrica e Britanisë (CNA.L) ka nënshkruar një marrëveshje me Equinor të Norvegjisë (EQNR.OL) për furnizime shtesë me gaz në Mbretërinë e Bashkuar për tre dimrat e ardhshëm. Britania nuk mbështetet në gazin rus dhe gjithashtu mund të eksportojë në Evropë përmes tubacioneve.
Evropa Jugore mund të marrë gazin azerbajxhanas nëpërmjet Gazsjellësit Trans Adriatik në Itali dhe Gazsjellësit Trans-Anatolian të Gazit Natyror (TANAP) përmes Turqisë.
Shtetet e Bashkuara kanë thënë se mund të furnizojnë 15 bcm gaz natyror të lëngshëm (LNG) për Bashkimin Evropian këtë vit.
Impiantet e LNG-së në SHBA po prodhojnë me kapacitet të plotë dhe një shpërthim muajin e kaluar në një terminal të madh të eksportit të LNG në Teksas do ta mbajë atë joaktive deri në shtator dhe do të funksionojë vetëm pjesërisht që atëherë deri në fund të 2022.
Terminalet e LNG të Evropës kanë gjithashtu kapacitet të kufizuar për importe shtesë, megjithëse disa vende evropiane thonë se po kërkojnë mënyra për të zgjeruar importet dhe magazinimin.
Gjermania është ndër vendet që dëshiron të ndërtojë terminale të reja LNG. Ajo planifikon të ndërtojë dy në vetëm dy vjet.
Polonia, e cila plotëson rreth 50% të konsumit të saj të gazit me gazin rus ose rreth 10 bcm, ka thënë se mund të marrë gaz nëpërmjet dy lidhjeve me Gjermaninë.
Në tetor, do hapet një tubacion që lejon deri në 10 bcm gaz në vit të rrjedhë midis Polonisë dhe Norvegjisë.
A ka mundësi të tjera për të përballuar një kufizim të furnizimit me gaz?
Disa vende mund të kërkojnë të plotësojnë çdo boshllëk në furnizimin me energji duke iu kthyer importeve të energjisë elektrike nëpërmjet ndërlidhësve nga fqinjët e tyre ose duke nxitur prodhimin e energjisë nga bërthamore, burimet e rinovueshme, hidrocentralet ose qymyri.
Disponueshmëria bërthamore po bie në Belgjikë, Britani, Francë dhe Gjermani me termocentralet që përballen me ndërprerje ndërsa plaken, çaktivizohen ose hiqen në mënyrë të përshkallëzuar.
Evropa është përpjekur të zhvendoset nga qymyri për të përmbushur objektivat klimatike, por disa impiante të qymyrit janë ndezur sërish që nga mesi i vitit 2021 për shkak të rritjes së çmimeve të gazit.
Gjermania ka nisur fazën e dytë nga tre të planit të saj emergjent të gazit dhe ministri i Ekonomisë Robert Habeck paralajmëroi se vendi i tij po shkonte drejt mungesës së gazit nëse furnizimet ruse do të mbesin aq të ulëta sa tani dhe disa industri do të duhej të mbylleshin në dimër.
Ministri holandez i energjisë ka thënë se fusha e saj në Groningen mund të thirret për të ndihmuar vendet fqinje në rast të një ndërprerjeje të plotë të furnizimeve ruse, por rritja e prodhimit do të rrezikonte të shkaktonte tërmete.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
