Çmimi Nobel për Paqe i është dhënë një avokati bjellorus si dhe dy organizatave ruse dhe ukrainase. Siç bën me dije BBC, fituesi i parë është Ales Bialiatski, një avokat dhe aktivist i të drejtave të njeriut nga Bjellorusia.
Tjetra është organizata ruse e të drejtave të njeriut Memorial dhe organizata ukrainase e të të drejtave të njeriut Qendra për Liritë Civile.
BREAKING NEWS:
The Norwegian Nobel Committee has decided to award the 2022 #NobelPeacePrize to human rights advocate Ales Bialiatski from Belarus, the Russian human rights organisation Memorial and the Ukrainian human rights organisation Center for Civil Liberties. #NobelPrize pic.twitter.com/9YBdkJpDLU— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2022
Ales Bialiatski
Avokati Ales Bialiatski aktualisht po mbahet në paraburgim. 60 vjeçari është themeluesi i Qendrës së të Drejtave të Njeriut Viasna (Pranverë) të vendit, e cila u krijua në 1996 në përgjigje të një shtypjeje brutale të protestave në rrugë nga udhëheqësi autoritar i Bjellorusisë, Alexander Lukashenko.
“Bialitski i ka kushtuar jetën e tij promovimit të demokracisë dhe zhvillimit paqësor në vendin e tij.”– tha komiteti i Çmimit Nobel për Paqen.
Bialitski u arrestua dhe u burgos fillimisht në 2011-14 për akuzat për evazion fiskal që ai gjithmonë i ka mohuar.
Organizata ukrainase
Qendra për Liritë Civile u themelua në vitin 2007 për të promovuar të drejtat e njeriut dhe demokracinë në Ukrainë gjatë një periudhe trazirash në vend.
“Qendra ka marrë një qëndrim për të forcuar shoqërinë civile ukrainase dhe për të bërë presion mbi autoritetet që ta bëjnë Ukrainën një demokraci të plotë, për ta zhvilluar Ukrainën në një shtet të sunduar nga ligji.”– tha kryetarja e komitetit të Nobelit, Berit Reiss-Andersen.
Pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt, grupi ka punuar për të dokumentuar krimet ruse të luftës kundër civilëve ukrainas.
“Qendra po luan një rol pionier me synimin për t’i mbajtur palët fajtore përgjegjëse për krimet e tyre.”- shtoi Reiss-Andersen.
Një përfaqësues i Qendrës për Liritë Civile, Volodymyr Yavorskyi, tha se çmimi ishte i rëndësishëm për organizatën, sepse “për shumë vite ne punuam në një vend që ishte i padukshëm”.
Organizata ruse
Një nga fituesit e Çmimit Nobel të Paqes të këtij viti është dhe organizata ruse e të drejtave të njeriut Memorial – e cila u mbyll në fillim të këtij viti.
Për më shumë se 30 vjet, Memorial punoi për të rikuperuar kujtimin e miliona njerëzve të pafajshëm të ekzekutuar, të burgosur ose të persekutuar në epokën sovjetike.
Puna e saj nuk u kënaq kurrë me autoritetet ruse, dhe fillimisht u paralajmërua në vitin 2006, dhe në 2014 u shtua në listën e “agjentëve të huaj” – një listë organizatash dhe individësh që qeveria ruse pretendon se marrin fonde nga jashtë.
Në dhjetor 2021, Gjykata e Lartë e Rusisë urdhëroi mbylljen e Memorial dhe degëve të saj rajonale sepse kishte shkelur ligjin e agjentëve të huaj të vitit 2012.
