Shërbimi i inteligjencës së jashtme të Gjermanisë, i quajtur zyrtarisht Shërbimi Federal i Inteligjencës Gjermane (BND) u krijua në vitet e pas Luftës së Dytë Botërore nga ish-nazistët dhe oficerët SS si një organizatë private e inteligjencës.
Kontrolli mbi shërbimin ishte tërësisht në duart e Shteteve të Bashkuara dhe operacionet e mëdha të inteligjencës u kryen në interes të SHBA-së.
Oficer, spiun, nazist
Historia e ‘inteligjencës gjermane’ është e lidhur pazgjidhshmërisht me themeluesin e saj Reinhard Gehlen. Ai lindi më 3 prill 1902, në Erfurt, Prusi, pjesë e Perandorisë Gjermane, në familjen e Oberlejtnantit në pension Walter Gehlen. Familja vinte nga aristokracia flamande, ku burrat shërbenin tradicionalisht në ushtri.
Gehleni i ri kishte çdo mundësi për të thyer traditën familjare – pas Luftës së Parë Botërore, sipas kushteve të Traktatit të Versajës, Gjermanisë iu kufizua të kishte institucione arsimore ushtarake.
Gjithçka ndryshoi kur Adolf Hitleri erdhi në pushtet. Nën sundimin e tij, Gjermania rinovoi kursin e saj drejt militarizimit. Një nga hapat e parë ishte restaurimi i institucioneve arsimore ushtarake, përfshirë Kolegjin e Shtabit të Përgjithshëm. Kreu i ardhshëm i BND ishte një nga të diplomuarit e parë të saj.
Në vitin 1936, Gehlen u emërua oficer i departamentit operacional të grupit ‘Jug’ të ushtrisë gjermane, nën udhëheqjen e një prej Gjeneralëve më të lartë të Luftës së Dytë Botërore, Erich von Manstein. Kjo shërbeu si një trampolinë për karrierën e tij të mëtejshme ushtarake.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Reinhard u ngrit në gradën Gjeneral Lejtnant dhe u bë shef i inteligjencës ushtarake të Komandës Supreme në Ushtrinë Gjermane (FHO). Në vitet e luftës, kjo strukturë grumbulloi sasi të mëdha të dhënash për inteligjencën teknike, ushtarake, strategjike dhe politike të Bashkimit Sovjetik.
Në fakt, Gehlen ia detyroi karrierën e tij të shkëlqyer ushtarake tërësisht nazistëve të Hitlerit.
Në vitin 1944, megjithatë, ai ishte tashmë i vetëdijshëm për perspektivat në rënie të regjimit. Si një antikomunist i flaktë, ai vendosi të bashkohej me një nga aleatët perëndimorë të gatshëm të paguanin para për shërbimet e tij.
Kreu i inteligjencës dha urdhër që dokumentet e shumta të inteligjencës të kopjoheshin dhe të fshiheshin në fuçi të papërshkueshme nga uji. Më pas këto u varrosën në vende të ndryshme në Alpet Austriake.
Nuk u desh shumë kohë për të gjetur një blerës. Në korrik 1943, departamenti ushtarak i Departamentit të Mbrojtjes së SHBA formoi Departamentin e Projekteve Speciale. Kjo organizatë filloi të zhvillonte një program sekret për rikualifikimin e të burgosurve gjermanë të luftës.
Më 5 prill 1945, një muaj para dorëzimit të Gjermanisë, Gjeneral Lejtnanti së bashku me ndihmësit e tij, Gerhard Wessel dhe Hermann Bown, u dorëzuan te amerikanët, duke marrë me vete inteligjencën sovjetike të mbledhur gjatë luftës dhe personelin më të mirë pro-amerikan.
Pak para kësaj, Shefi i Shtabit të Ushtrisë Amerikane, George Catlett Marshall Jr., ra dakord të studionte arkivat e formacioneve ushtarake të Wehrmacht në frontin lindor.
Gjithashtu në prill 1945, u lidh një marrëveshje midis shërbimeve të inteligjencës së Britanisë së Madhe dhe Shteteve të Bashkuara për të studiuar përvojën e kryerjes së operacioneve ushtarake kundër Bashkimit Sovjetik. Gehlen, me të dhënat dhe përvojën e tij, ishte një asset i shkëlqyer.
Me të mbërritur në Shtetet e Bashkuara, atij iu dha pseudonimi Hans Holbein dhe iu dha një certifikatë shërbimi për të fshehur faktin se ushtria amerikane po bashkëpunonte me anëtarët e SS.
Si rezultat i marrëveshjes së Gehlen me qeverinë amerikane, duke filluar nga mesi i shtatorit 1945, të burgosurit e luftës në një kamp me adresën postare P.O Box 1142, Fort Hunt, Virxhinia, SHBA filluan punën kërkimore nën drejtimin e tij. Projekti mori emrin e koduar ‘B’ (Bolero).
Klubi i nazistëve
Sipas informacionit të marrë nga arkivat e CIA-s, rreth 200 oficerë morën pjesë në skemë nga tetori 1945 deri në prill 1946. Rezultati i punës së tyre ishte një dokument me 3657 faqe, i përgatitur për qeveritë e Mbretërisë së Bashkuar, SHBA-së dhe Kanadasë.
Në korrik 1946, grupi ‘Bolero’ i Gehlen u bashkua me një njësi tjetër inteligjence të përbërë nga ish-nazistë. Ky ishte ‘Keystone’, një shërbim monitorimi i transmetimit radio në territorin evropian të kontrolluar nga Bashkimi Sovjetik.
Ajo drejtohej nga Herman Baun dhe ndodhej në Oberursel, Gjermani. Operacioni i përbashkët i këtyre dy grupeve u quajt ‘Rusty’ dhe detyra e tyre kryesore ishte mbledhja e informacionit për gjendjen e forcave të armatosura të Bashkimit Sovjetik në territoret evropiane nën kontrollin e Moskës.
Disa muaj më vonë, Gehlen dhe qeveria amerikane ranë dakord të krijonin një agjenci spiunazhi të mirëfilltë të quajtur Organizata Gehlen. Ai vetë drejtoi organizatën, duke mbetur udhëheqës i përhershëm i saj deri në shfuqizimin e saj.
Disa nga njerëzit e parë që rekrutoi Gehlen ishin oficerët e SS dhe Gestapos (Policia Sekrete Gjermane), të cilëve iu dhanë emra të rremë dhe dokumente të falsifikuara.
Arkivat e deklasifikuara të CIA-s kanë një dosje për një nga anëtarët e stafit, Heina Paul Johannes, e cila shërbeu në njësitë SS dhe iu bashkua organizatës nën emrin Karl Schuetz.
Ndër të parët që u bashkuan ishin SS-Obersturmfuhrer Frans Goring dhe Hans Sommer, dhe SS-Sturmfuhrer Herbert Stein.
Gehlen mori gjithashtu Gjeneral Lejtnantin Friedrich Wilhelm von Mellenthin, ish-komandant i Ushtrisë së 4-të Tankeve; Gjeneral Majorin Nichtke, i cili komandonte divizione në Poloni dhe Rusi; Gjeneral Majorin Rudolf Kleinkamp, i cili drejtoi shërbimin e personelit të Komandës së Lartë të Wehrmacht; Nënkolonelin Heinz Gudernan; Kolonelin von Kretschmer, ish-atasheu ushtarak në Tokio; dhe ushtarë të tjerë të Wehrmacht.
Pozicionet drejtuese në krye të grupeve u zunë nga ish-oficerë të SS, të cilët Gehlen i njihte personalisht. Koloneli Heinz Heer u bë analisti kryesor; Koloneli Ulrich Noack drejtoi grupin kërkimor mbi ekonominë e Bashkimit Sovjetik, Kapiteni Blossfeldt drejtoi marrjen në pyetje.
Agjentët që i jepnin informacion organizatës përbëheshin tërësisht nga qytetarë pro-Hitlerit, të cilët morën pjesë në armiqësitë aktive gjatë Luftës së Dytë Botërore në anën e Gjermanisë naziste.
Veprimtaritë e reja të ish-nazistëve
Të dhënat zyrtare të regjistrimit për Organizatën Gehlen mungojnë për arsye të dukshme. Dihet vetëm se ka funksionuar me emra të ndryshëm: nga viti 1949 deri në vitin 1950 me emrin e koduar ‘Offspring’, nga viti 1950 deri në 1951 si ‘Odeum’, dhe nga viti 1951 deri në 1956 si ‘Zipper’.
Veprimtaria kryesore e organizatës ishte të merrte inteligjencë në vendet e Evropës Lindore dhe Bashkimin Sovjetik.
Më 1 prill 1946, operacionet e provës së organizatës së re filluan dhe më pas morën një vlerësim pozitiv nga përfaqësuesit e SHBA-së.
Sidoqoftë, operacioni i parë i madh i ‘Organizatës Gehlen’ nisi në vitin 1947 dhe u kodua ‘Operacioni Hermes’. Qëllimi i tij ishte të merrte në pyetje në mënyrë sistematike qindra mijëra ish-të burgosur gjermanë të luftës, të cilët kishin filluar të ktheheshin nga kampet sovjetike ku u detyruan të merrnin pjesë në rindërtimin e vendit.
Agjentët e organizatës mbanin pozicione të përhershme në kampet e riatdhesimit të zonave perëndimore dhe më pas në Gjermani. Pothuajse çdo i riatdhesuar, ushtar apo civil, u kontaktua nga agjentë të cilët e pyetën se ku mbaheshin dhe fabrikat ku punonin. Agjentët ishin të interesuar kryesisht për spiunët nga ana tjetër.
Temat kryesore ishin industria sovjetike, armatimet, telekomunikacioni dhe qëndrimi i popullsisë ndaj qeverisë.
Kur agjentët e Gehlen zbuluan një rritje të dukshme të prodhimit të tankeve dhe avionëve ushtarakë në Bashkimin Sovjetik pas vitit 1945, lajmi shqetësoi ushtrinë amerikane, e cila mori të gjitha raportet.
Në maj të vitit 1949, inteligjenca britanike udhëhoqi gjithashtu ‘Operacionin Xhungla’, qëllimi i të cilit ishte përgatitja dhe dërgimi i detashmenteve sabotuese që vepronin nën maskën e lëvizjeve nacionalçlirimtare në republikat baltike dhe Poloninë socialiste.
Në fund të viteve 1940, shërbimi secret britanik MI6 ngriti një qendër speciale në Chelsea, Londër, për të stërvitur agjentët që do dërgoheshin në shtetet baltike. Operacioni u drejtua nga Henry Carr, drejtor i Departamentit të Evropës Veriore të MI6 dhe kreu i Degës Baltike, Alexander McKibbin.
Organizata Gehlen kishte për detyrë të zgjidhte agjentë për operacionin nga radhët e ish-nazistëve.
Agjentët u transportuan në shtetet baltike përmes detit nën mbulesën e kompanisë fiktive të transportit detar ‘British Baltic Fishery Protection Service’, e cila operonte në një varkë ushtarake me shpejtësi të lartë gjatë kohës së luftës.
Zyrtarisht, kompania ishte e përfshirë në mbrojtjen e peshkatarëve gjermanoperëndimorë nga ‘arbitrariteti sovjetik’ në det. Varkat u modifikuan (me pesha të zvogëluara për të rritur shpejtësinë).
Për të fshehur përfshirjen e qeverisë britanike në rast se anija kapej nga Marina Sovjetike, ‘Organizata Gehlen’ i dha asaj ekuipazh gjerman.
Megjithatë, Ministria e Sigurisë Shtetërore e Bashkimit Sovjetik (MGB) u njoftua për operacionin nëpërmjet agjentëve të saj në Britani dhe pothuajse të gjithë 42 agjentët e ‘Operacioni Xhungla’ u arrestuan.
Në kujtimet e tij, Gehlen shkruante: “Deri në vitin 1956, ne nuk kishim mundësinë të mbulonim punonjësit me sigurime shtetërore, pasi zyrtarisht, punëdhënësi nuk ekzistonte”.
Në fazën fillestare të Organizatës Gehlen, Uashingtoni e përdori atë si një qelizë të ushtrisë së vet. Ishte ushtria amerikane ajo që mori përsipër pajisjen e grupit të oficerëve të inteligjencës naziste me mjete teknike duke filluar nga makinat e shkrimit e deri te pajisjet e nevojshme radiofonike.
Institucioni i sapokrijuar financohej ekskluzivisht nga buxheti i SHBA-së dhe numri i fondeve të alokuara, sipas raportimeve nga burime të ndryshme, shkonte nga 1.5 milion dollarë në 3.4 milion dollarë në vit për 50 punonjës.
Për më tepër, ushtria amerikane furnizoi organizatën me para në dorë, si dhe mallra konsumi nga magazinat e saj, të cilat shkëmbeheshin në tregun e zi me para, mallra të tjerë shkëmbimi ose përdoreshin si pagesë.
Në shtator 1946, kompania mori 160,000 cigare, 43,300 litra benzinë dhe afërsisht 50,000 dollarë nga ushtria amerikane.
Në periudhën nga korriku deri në tetor 1948, ajo mori 82,153 çokollata, 67,150 pako cigare, 4,500 brisqe dhe 1,815 palë çorape leshi të destinuara për ‘Organizatën Gehlen’.
Gazetarja amerikane Mary Ellen Rees, në librin e saj ‘Gjenerali Reinhard Gehlen: Lidhja e CIA-s’, shkruante:
“Organizata e Gehlen që po zgjerohej me shpejtësi kishte vazhdimisht nevojë për para. Ajo që ushtria amerikane ofronte nuk ishte e mjaftueshme dhe ‘tregu i zi’ u bë burimi kryesor i të ardhurave të saj. Sistemi ishte po aq efektiv dhe i paturpshëm. Ushtria i dha organizatës para për furnizime, të cilat ekipet speciale të organizatës i shisnin në ‘tregun e zi’. Pas marrëveshjeve, Divizioni i Çështjeve Kriminale të Ushtrisë Amerikane i konfiskonte mallrat me arsyetimin se kishin hyrë ilegalisht në ‘tregun e zi’ dhe i mori sërish në zotërim për t’i kthyer më pas sërish në ‘tregun e zi’. Pas reformës së monedhës në qershor 1948, kur u fut marka e re gjermane, ky cikël fitimprurës u bë një çështje mbijetese. Sipas Gehlen, fuqia blerëse e saj më pas u ul me 70 për qind.”
Në vitin 1949, Organizata Gehlen u vu në varësi të CIA-s dhe mbeti nën kontrollin e saj derisa Gjermania krijoi qeverinë e saj, për të cilën organizata vazhdoi të punonte.
Ndër dokumentet e gjetura në arkivat e CIA-s ishte lista e pagave e organizatës. Në atë kohë, paga e çdo punonjësi varionte nga 500 deri në 900 dollarë amerikanë.
Nga fillimi i viteve 1950, ekonomia gjermane financoi institucionin përmes një agjencie të koduar si ‘Instituti i Kërkimeve Industriale’.
Në vitin 1951, organizata mori 600,000 marka gjermane nga kompanitë partnere ‘Standart Elektrik AG’, ‘Rodenstock’ dhe ‘Messerschmitt’.
Nga viti 1954, financimi mujor është siguruar nga Boni në shumën prej 30,000 markash gjermane. Paratë erdhën gjithashtu nga ‘Reptilienfonds’ e Kancelarit Federal.
Lindja e shërbimit inteligjent gjerman
Në qershor 1950, Gehlen shprehu pikëpamjet e tij në favor të krijimit të një shërbimi të huaj të inteligjencës gjermanoperëndimore. Ai ia shprehu ato Hans Globkes, Sekretar i Shtetit në zyrën e Kancelarit Federal, dhe në shtator të të njëjtit vit, ai foli me Kancelarin Federal Konrad Adenauer personalisht.
Pikëpamjet e tij përfundimisht gjetën mbështetje për shkak të ndryshimit të gjendjes në politikën ndërkombëtare.
Në qershor 1950, filloi Lufta Koreane, e cila e bëri të qartë se ‘Lufta e Ftohtë’ mund të shndërrohej në luftim të vërtetë në çdo moment.
Në Gjermaninë e ndarë, dy sisteme shoqërore të kundërta, komunizmi dhe kapitalizmi, qëndronin përballë njëri-tjetrit. Lufta e re në Azi theksoi nevojën jetike për të mbledhur informacion rreth armikut dhe përcaktoi kursin e prioriteteve të inteligjencës.
Konjuktura ishte në anën e spiunazhit ushtarak – kryesisht kundër trupave në Gjermaninë Lindor, si dhe në Poloni, Çekosllovaki e vende të tjera të Bllokut Lindor, duke përfshirë Jugosllavinë, Shqipërinë dhe vetë Bashkimin Sovjetik.
Përpjekjet intensive për të përfshirë ‘Organizatën Gehlen’ në strukturën e qeverisë federale dhe për të siguruar kështu financimin e saj buxhetor u kurorëzuan me sukses pesë vjet më vonë, kur më 11 korrik 1955, Këshilli i Ministrave më në fund vendosi të merrte kontrollin e organizatës dhe ta vendoste atë nën varësinë e Zyrës së Kancelarit Federal.
Më pak se një vit më vonë, më 1 prill 1956, ‘Organizata Gehlen’ u shndërrua përfundimisht në BND, por struktura e saj nuk kishte ndryshuar në asnjë mënyrë. Vetë Gehlen mbeti kreu i përhershëm i inteligjencës për 12 vjet të tjera.
Nuk ka shifra zyrtare apo të dhëna të pavarura të bazuara shkencërisht se si ka ndryshuar numri i punonjësve të BND-së që nga viti 1956. Sipas opinionit të pranuar përgjithësisht në Republikën Demokratike Gjermane, numri i punonjësve u dyfishua nga 1245 persona në 1956 në 2500 në 1963, pastaj u dyfishua përsëri në pesë mijë në vitin 1968, dhe në vitin 1977 BND punësoi 6500 zyrtarë, punonjës, punëtorë dhe oficerë të dërguar nga Bundeswehr.
Zakonet e vjetra nën një status të ri
Megjithëse BND u bë zyrtarisht shërbimi sovran i inteligjencës i një shteti zyrtarisht sovran, ajo vazhdoi të kryente detyra në interes të qeverisë amerikane. Kjo konfirmohet nga një investigim i The Washington Post dhe kanalit gjerman ZDF.
Hetimi i referohet dokumenteve të CIA-s dhe BND-së dhe thekson se për gjysmë shekulli nga vitet 1950 e në vazhdim, CIA në bashkëpunim me BND-në lexuan korrespondencën sekrete të qeverive të 120 vendeve, duke marrë nga ajo fitime financiare shumë milionëshe. Kjo u krye përmes firmës zvicerane Crypto AG, e cila prodhon pajisje kriptimi.
Në vitin 2015, gazeta gjermane Bild am Sonntag, duke iu referuar një deklarate elektronike të BND-së, raportoi se me urdhër të Agjencisë së Sigurisë Kombëtare të SHBA (NSA), organizata gjermane e inteligjencës mblodhi informacione për Austrinë, duke përdorur fjalë kyçe të tilla si bundesamt. (agjencia federale), gov (qeveria), diplo (institucione diplomatike, Ministria e Jashtme).
Publikimi kishte raportuar më parë se BND-ja ndihmoi Agjencinë e Sigurisë Kombëtare për të kryer spiunazh kundër anëtarëve të qeverisë franceze dhe Komisionit Evropian.
*Nga ‘R-Techno’, kompani private e inteligjencës
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e RT
