Trustet që mbajnë miliarda dollarë asete për Roman Abramovich u ndryshuan për të transferuar pronësinë përfituese te fëmijët e tij pak përpara se të vendoseshin sanksionet ndaj oligarkut rus.
Dosjet e zbuluara të para nga The Guardian tregojnë se 10 truste sekrete të regjistruara në “offshore” me qëllim përfitimi nga Abramovich u riorganizuan me shpejtësi në fillim të shkurtit 2022, tre javë para fillimit të luftës së Vladimir Putinit në Ukrainë.
Riorganizimi gjithëpërfshirës i çështjeve financiare të Abramovich filloi vetëm disa ditë pasi qeveritë kërcënuan të vendosnin sanksione kundër oligarkëve rusë në rast të një pushtimi.
Dokumentet e zbuluara ngrenë pyetje nëse ndryshimet në trustet u bënë në përpjekje për të mbrojtur pasurinë e madhe të oligarkut nga kërcënimi i ngrirjes së aseteve.
Analiza sugjeron se ndryshimet i bënë shtatë fëmijët e Abramovich, më i vogli prej të cilëve është nëntë vjeç, përfitues të trusteve që mbajnë asete me vlerë të paktën 4 miliardë dollarë, megjithëse vlera totale mund të jetë shumë më e lartë.
Ndryshimet duket se i kanë bërë fëmijët pronarët e fundit përfitues të aseteve trofe të lidhura me babanë e tyre, duke përfshirë pronat luksoze dhe një flotë superjahtesh, helikopterësh dhe avionësh privatë.
Zbulimet ka të ngjarë të ngrenë pyetje nëse fëmijët e Abramovich duhet gjithashtu t’i nënshtrohen ngrirjes së aseteve. Ndryshe nga anëtarët e familjes së disa prej këshilltarëve më të afërt të Putinit, shumë familje të oligarkëve që i nënshtrohen sanksioneve i kanë shmangur kufizimet.
Qeveritë e Mbretërisë së Bashkuar dhe të BE-së e kanë cilësuar Abramovich si një oligark pro-Kremlinit dhe në mars 2022 vendosën sanksione ndaj tij për gjoja përfitime nga marrëdhëniet e ngushta me Putinin. Abramovich ka mohuar lidhjet financiare me Kremlinin dhe ka ngritur veprime ligjore për të përmbysur masat e BE-së.
Abramovich, i cili ka nënshtetësi ruse, izraelite dhe portugeze, nuk është shtuar në listën e sanksioneve të SHBA. Ukraina thuhet se i kërkoi Shtëpisë së Bardhë të mos vendosë sanksione kundër tij pasi biznesmeni u shfaq si një ndërmjetës jozyrtar në negociatat e paqes.
Titujt financiarë të Abramovich janë vënë nën një shqyrtim intensiv që nga pushtimi. Autoritetet në Jersey janë përpjekur të ngrijnë 7 miliardë dollarë asete në Ishujt Channel, ndërsa SHBA ka sekuestruar dy nga avionët e tij privatë për shkelje të kontrolleve të eksportit.
FBI tha në dosjet gjyqësore në atë kohë se besonte se Abramovich kishte riorganizuar dy truste, njëra prej të cilave mbante avionët e sekuestruar, duke i bërë fëmijët e tij përfitues.
Dosjet e zbuluara, megjithatë, sugjerojnë se riorganizimi ishte më i gjerë.
Në një shpërthim aktiviteti në shkurt 2022, pak para pushtimit, Abramovich u hoq si përfitues i dy trusteve të identifikuara nga FBI. Ndërkohë, fëmijët e tij u emëruan si përfitues të tetë fondeve shtesë të krijuara për të përfituar babai i tyre.
Riorganizimi i aseteve luksoze
Në shkurt 2022, një ditë pasi tanket ruse kaluan kufijtë e Ukrainës, vajza 25-vjeçare e Abramovich, Sofia, thuhet se ndau një postim në Instagram me një mesazh të ashpër kundër luftës.
Duke shfaqur një imazh të presidentit rus të bllokuar me një vijë të kuqe, shkruante: “Gënjeshtra më e madhe dhe më e suksesshme e propagandës së Kremlinit është se shumica e rusëve qëndrojnë me Putinin”.
Por për Sofinë dhe gjashtë vëllezërit e motrat e saj, fillimi i luftës së Rusisë kundër Ukrainës shënoi një tjetër moment historik të rëndësishëm: ishte dita kur ata në fakt u bënë miliarderë.
Më 24 shkurt, ndërsa avionët luftarakë rusë filluan të bombardojnë Kievin, u bënë prekjet e fundit për një riorganizim të gjerë të aseteve në offshore të babait të tyre, i vënë në lëvizje tre javë më parë.
Deri në atë muaj, Abramovich ishte përfituesi i vetëm i të paktën 10 trusteve të Qipros dhe Xhersit, sugjerojnë dokumentet. Por më 4 shkurt – pothuajse me një goditje – trustet filluan të ndryshohen për të emëruar shtatë fëmijët e Abramovich si përfitues.
Dosjet sugjerojnë ndryshimet që u janë dhënë fëmijëve – pesë prej të cilëve tani janë të rritur – një interes kolektiv prej 51%, ose në disa raste 100%, interes për asetet e trusteve. Këto variojnë nga aksionet në kompanitë e mëdha ruse deri tek asetet fizike më luksoze.
Anija prej 163 metrash, që besohet prej kohësh se është në pronësi të Abramovich, në fund të fundit mbahet nga Europa Trust. Dokumentet tregojnë se Abramovich u hoq si përfitues i trustit dhe u zëvendësua me fëmijët e tij. Në fund të vitit 2021, kompanitë që ajo kontrollonte zotëronin asete me vlerë 2.6 miliardë dollarë, sipas dosjeve.
Detajet e riorganizimit të trusteve janë zbuluar në dosjet e Oligarkut, një server skedarësh të hakuar në dukje nga ofruesi i offshoreve MeritServus, i cili ka menaxhuar interesat financiare të Abramovich për më shumë se 20 vjet.
