Francezët do u duhet të punojnë dy vjet më shumë përpara se të dalin në pension, tha kryeministrja Élisabeth Borne, duke detajuar një reformë jopopullore të sistemit të pensioneve që rrezikon demonstrata dhe do të testojë aftësinë e presidentit Emmanuel Macron për të sjellë ndryshime.
Reforma e vonuar prej kohësh e shtyn moshën e pensionit në 64 vjeç, një lëvizje e kundërshtuar nga katër në çdo pesë qytetarë sipas një sondazhi të Odoxa, në një kohë kur shumë prej tyre tashmë po luftojnë me një krizë të kostos së jetesës.
“Unë jam i vetëdijshëm se ndryshimi i sistemit tonë të pensioneve ngre pyetje dhe frikë tek francezët,” tha Borne të martën, duke shtuar se qeveria e saj do të punonte për të bindur francezët se reforma ishte e nevojshme, raporton France 24.
“Ne ofrojmë sot një projekt për të balancuar sistemin tonë të pensioneve me një projekt të drejtë”, tha ajo.
Reforma e sistemit të pensioneve ishte një shtyllë qendrore e agjendës reformiste të Macron kur ai hyri në Pallatin Elysée në 2017. Por ai e anuloi përpjekjen e tij të parë në 2020 ndërsa qeveria luftoi për të frenuar shpërthimin e Covid.
Përpjekja e dytë nuk do të jetë më e lehtë.
Thirrje për grevë më 19 janar
Sindikatat franceze natës e së martës (10 janar) bënë thirrje për një grevë kundër reformës së pensioneve më 19 janar. Ata të gjithë kishin thënë tashmë se kundërshtojnë një rritje të moshës së pensionit.
Për sindikatat, edhe ato më reformatoret, nuk bën dallim fakti që qeveria zbuti një plan fillestar për të rritur moshën e pensionit në 65 vjeç. Ata kishin paralajmëruar se të dy ishin të ndaluara.
Macron dhe Borne do të duhet gjithashtu të miratojnë reformën në parlament, ku ata nuk kanë një shumicë absolute.
Kjo duket më pak sfiduese sesa disa javë më parë pasi qeveria bëri disa lëshime ndaj partisë konservatore Les Républicains (LR). Edhe kështu, LR nuk mori çka donte dhe nuk është bashkuar për këtë çështje, kështu që çdo votë do të ketë rëndësi.
Me një nga moshat më të ulëta të daljes në pension në botën e industrializuar, Franca shpenzon më shumë se shumica e vendeve të tjera për pensione me gati 14 për qind të prodhimit ekonomik, sipas Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim.
Në praktikë, sipas propozimit të qeverisë, mosha në të cilën dikush mund të marrësh pension në Francë do të rritet gradualisht me tre muaj në vit, duke filluar nga shtatori, duke arritur në 63 vjeç e tre muaj në 2027 dhe moshën e synuar 64 vjeç. në vitin 2030.
Për të marrë një pension të plotë, do të jetë e nevojshme që nga viti 2027 të keni punuar 43 vjet — tetë vjet më herët se sa ishte planifikuar nga reformat e kaluara.
“Ne duhet të përballemi me realitetin dhe të gjejmë zgjidhje për të ruajtur modelin tonë social,” tha Borne, duke theksuar se fqinjët e Francës kanë rritur gjithashtu moshën e pensionit gjatë viteve të fundit.
Socialistët, e majta e fortë France Unbowed (France Insoumise) dhe National Rally e ekstremit të djathtë (Rassemblement National) nxituan të thoshin se do të kundërshtonin reformën.
Mathilde Panot, nga partia e majtë France Unbowed, postoi në Twitter se plani ishte “arkaik, i padrejtë, brutal, mizor”.
“Francezët mund të mbështeten në vendosmërinë tonë për të bllokuar këtë reformë të padrejtë,” tha Marine Le Pen e ekstremit të djathtë.
Por kundërshtimi i tyre ndaj planit nuk është befasi. Ndërkohë, Olivier Marleix, i cili drejton grupin LR në dhomën e ulët të parlamentit, vota e të cilit do të jetë kyçe, ka reaguar pozitivisht ndaj njoftimeve të Borne.
“Ata na dëgjuan” për ritmin e reformës dhe për zgjatjen e një pensioni minimal prej 1200 € për të gjithë pensionistët, tha ai, ndërsa kërkoi më shumë përpjekje për të ndihmuar që njerëzit të mund të gjejnë punë kur të jenë afër moshës së pensionit.
