Skandali ka prekur ish-futbollistin e madh meksikan Cuauhtémoc Blanco, tani një yll politik në rritje në Meksikë. Lidhjet e tij të supozuara me trafikantët e drogës mund të kenë goditur një kandidat më të dobët. Por ai ka një mbështetës të fuqishëm: Presidentin Andrés Manuel López Obrador
Nga Drazen Jorgic
Ishte menduar të ishte një rast festiv. Politikanë rajonalë, zyrtarë dhe oficerë ushtarakë u mblodhën në kryeqytetin e shtetit Morelos të Cuernavaca për mëngjes në shkurt 2022 për të shënuar ditën vjetore të Ushtrisë së Meksikës. Cuauhtémoc Blanco, një ish-yll meksikan i futbollit dhe guvernator i shtetit, festoi me verë të kuqe. Por ai nuk ishte i lumtur.
Mes të pranishmëve ishte edhe Prokurori i Përgjithshëm i shtetit Uriel Carmona – të cilit së fundmi iu kërkua nga ligjvënësit e shtetit të hetonte lidhjet e dyshuara të guvernatorit me trafikantët e drogës.
Ndërsa Carmona lëvizi për t’i dhënë dorën Blanco-s dhe për t’i dhënë lamtumirën, pretendon Prokurori i Përgjithshëm, guvernatori e kapi për krahun. Blanco tha se ai ishte informuar se një prokuror tjetër po nuhaste llogaritë financiare të djalit të tij të madh.
Vija ishte kaluar, tha Blanco dhe paralajmëroi: “Tani do ngatërrohem me familjet tuaja dhe nuk do të përmbahem.”
Uriel Carmona (këmishë e bardhë), prokuror i përgjithshëm i shtetit meksikan të Morelos, pozon me guvernatorin e Morelos Cuauhtémoc Blanco (këmishë blu) gjatë një ngjarjeje në kryeqytetin e shtetit të Cuernavaca në 2019. Ligjvënësit e shtetit vitin e kaluar i kërkuan Carmona të hapte një hetim për Blanco’s lidhje të dyshuara me krimin e organizuar. Blanco ka mohuar keqbërjen dhe thotë se hetimi është vepër e armiqve të tij politikë. REUTERS/Margarito Perez Retana
Carmona i tha guvernatorit se ai po kërcënonte forcat e rendit, gjë që përbën një krim të mundshëm. Ai e përshkroi takimin në një kallëzim penal, të parë nga Reuters, të paraqitur dy ditë më vonë kundër Blancos në një organ të pavarur shtetëror të prokurorisë kundër korrupsionit.
Konfrontimi i mëngjesit dhe ankesa penale, të cilat nuk janë raportuar më parë, shtojnë një re skandali mbi një nga njerëzit më të famshëm të Meksikës – një legjendë në fushën e futbollit, një hero të klasës punëtore dhe një yll në rritje në politikë.
Rasti erdhi vetëm gjashtë javë pasi gazeta meksikane El Sol de México publikoi një foto të guvernatorit duke pozuar me tre trafikantë të dyshuar droge në Morelos. Titulli në foton në faqen e parë: “Blanco u takua me drejtuesit e narkotikëve në Morelos”.
Gazeta tha se fotografia u gjet në telefonin e një trafikanti droge të arrestuar nga ushtria në nëntor 2021. Media nuk shpjegoi se si e mori foton dhe nuk është e qartë se kush e ka bërë atë.
Baronët meksikanë të drogës kanë një traditë të gjatë të blerjes së politikanëve në këmbim të mbrojtjes së qeverisë për tregtinë e tyre të paligjshme. Fotografia bombë është ajo që i shtyu ligjvënësit e shtetit të kërkojnë hetimin ndaj Blancos në ankesat e paraqitura pranë autoriteteve shtetërore dhe federale në janar 2022.
Një nga njerëzit në fotografinë pa datë ishte Homero Figueroa, udhëheqësi i supozuar i grupit kriminal ‘Comando Tlahuica’. Një tjetër, Raymundo Castro, bosi i supozuar i kartelit ‘Guerreros Unidos’ në Morelos, ishte në arrati nga autoritetet që nga viti 2014. Reuters konfirmoi identitetin e tyre me gjashtë zyrtarë të zbatimit të ligjit.
Një foto pa datë e Blanco-s duke pozuar me tre trafikantë të dyshuar droge nxiti një hetim mbi lidhjet e dyshuara të guvernatorit me krimin e organizuar pasi u shfaq në gazetën meksikane El Sol de México në janar 2022. Blanco thotë se ishte një foto rutinë me të panjohur në një ngjarje publike . VIA EL SOL DE MÉXICO
Në një intervistë me Reuters, Blanco tha se Prokurori i Përgjithshëm Carmona, i cili u emërua nga paraardhësi i guvernatorit, është një mjet që po përdorej nga armiqtë e tij politikë. Ai mohoi të kishte kërcënuar me vdekje Prokurorin e Përgjithshëm apo të ketë pirë verë në mëngjes.
“Unë nuk jam një trafikant droge,” tha Blanco në ndërtesën e pallatit qeveritar të epokës koloniale të Cuernavaca. Sa i përket paralajmërimit të pretenduar nga Carmona, ai tha: “Unë nuk jam aq i çmendur apo i marrë sa të kërcënoj familjen e tij”.
Blanco gjithashtu mohoi të njihte treshen në foto dhe e hodhi poshtë atë si një foto rutinë me të panjohur në një tubim publik. Ky pohim nuk është i besueshëm, thane për Reuters dy prokurorë dhe një burim i tretë në zyrën e Prokurorit të Përgjithshëm të shtetit.
Ata thanë se takimi i kapur në foto ndodhi në një dhomë të vogël të një kompleksi kishe pranë Cuernavaca, e aftë për të mbajtur rreth dhjetë persona. Mbretërit rivalë të drogës nuk kanë tendencë të përzihen me persona të rastësishëm, thanë prokurorët, dhe ata do kishin udhëtuar me aq shumë roje të armatosura sa që vetë ekipi që qëndron pas sigurisë së Blancos do ta dinte se diçka nuk shkonte.
Djali i Blancos, i quajtur gjithashtu Cuauhtémoc, nuk iu përgjigj kërkesave për koment në lidhje me pretendimin se financat e tij ishin nën vëzhgim nga forcat e zbatimiti të ligjit. Ai nuk është akuzuar për ndonjë krim.
Përpjekjet për të kontaktuar dy nga trafikantët e dyshuar të drogës në foto – Figueroan dhe Irving Solano Veran – ishin të pasuksesshme. Castro, gangsteri i tretë i supozuar, vdiq në burg në vitin 2019.
Në shumë vende të tjera, përzierja me trafikantët e dyshuar të drogës mund të jetë një dënim politik me vdekje. Por karriera e Blancos ka përparuar, kryesisht sepse ai ka një mbështetës të fuqishëm: Presidentin Andrés Manuel López Obrador.
Udhëheqësi meksikan ka shndërruar peizazhin politik të vendit në vitet e fundit, duke ndërtuar një makineri elektorale me partinë e tij Morena, e cila ka rrëmbyer pushtetin nga partitë tradicionale. Fushata e tij populiste për të pastruar politikën e korruptuar të Meksikës i ka dhënë atij vlerësimet e sondazheve që janë disa nga më të lartat në botë për një udhëheqës kombëtar.
López Obrador ka injoruar në mënyrë të përsëritur polemikat që vërtiten rreth Blanco-s, arritjet sportive të të cilit dhe ‘lufta’ ndaj të pasurve kanë dëshmuar të jenë ‘ar elektoral’ në Meksikën e fiksuar pas futbollit.
Aleanca e tyre daton në zgjedhjet kombëtare të vitit 2018. Kandidati i atëhershëm presidencial López Obrador mbështeti ofertën e Blanco-s për guvernatorin e Morelos, duke njohur simpatinë ndaj ish-lojtarit, veçanërisht mes votuesve të varfër në thelb të bazës së pushtetit të të dyve.
Zyra e presidentit nuk iu përgjigj kërkesave për koment për këtë raport.
Hetimi për lidhjet e dyshuara me kartelet të Blancos vjen në krye të hetimeve të shumta korrupsioni në aktivitetet e tij si nëpunës publik. Hetimet filluan pas zgjedhjes së tij të parë si kryebashkiak i qytetit piktoresk kolonial të Cuernavaca nga janari 2016 deri në korrik 2018.
Nën sytë e Blanco-s, kontrolli i ujësjellësit të qytetit dhe arkëtimet e tij përfunduan në duart e Figueroa, mafioz i dyshuar që shfaqet me krahun e tij rreth Blanco-s në foto, sipas prokurorëve të Morelos, dokumenteve të inteligjencës ushtarake të shikuara nga Reuters dhe intervistave me pesë persona që punonin për ndërmarrjen.
Blanco tha se shoqëria e ujit ishte ‘mirë’ gjatë mandatit të tij dhe borxhet e saj u ulën, megjithëse shifrat zyrtare të ndërmarrjes e kundërshtojnë këtë.
Prokurorët zbuluan gjithashtu më shumë se 2 milionë dollarë të fshehura në katër llogari bankare të padeklaruara që i përkisnin Blanco-s, sipas një dokumenti jopublik të paraqitur nga prokurorët në legjislaturën e Morelos më 18 prill 2022, i cili u pa nga Reuters. Agjencia e lajmeve është e para që raporton për këto llogari bankare, një prej tyre në Shtetet e Bashkuara. Blanco nuk renditi llogaritë në deklarimet e aseteve të kërkuara nga të gjithë zyrtarët publikë meksikanë.
Blanco konfirmoi ekzistencën e katër llogarive për Reuters.
“Unë kam një llogari në Shtetet e Bashkuara. Ku qendron problemi?” tha Blanco. Fillimisht, ai pretendoi se i kishte deklaruar ato, por kur presioni u shtua, guvernatori tha se nuk i zbuloi publikisht këto pasuri për shkak të shqetësimeve të ‘sigurisë’.
Ai gjithashtu zbuloi se ka një banesë në Çikago, e cila është e padeklaruar, të cilën ai tha se po e shet. Të dhënat lokale të pronave tregojnë se Blanco zotëron një godinë vetëm disa hapa larg nga distrikti i famshëm i blerjeve në Michigan Avenue, e blerë për 450,000 dollarë në gusht 2007.
Blanco zotëron një godinë në qendër të Çikagos, e blerë për 450,000 dollarë në gusht 2007, tregojnë të dhënat e pronave. Një njësi që mban adresën në ato të dhëna u shfaq së fundi në faqen e marrjes me qira të pronave Apartments.com. Blanco nuk e renditi apartamentin në formularin për zbulimin e pasurisë që kërkohet nga zyrtarët e zgjedhur meksikanë. VIA APARTMENTS.COM
Blanco tha se burimi i pasurisë së tij janë paratë që ai fitoi si futbollist, duke përfshirë pagesën deri në 1 milion dollarë për reklama kur ai luajti si profesionist në Shtetet e Bashkuara. Blanco luajti për Chicago Fire të Major League Soçer nga 2007 deri në 2009.
Ai tha se është i lumtur që ka informacionin për pasuritë e tij atje, në mënyrë që të mund t’u ‘mbyllë gojën atyre budallenjve’.
“Nuk kam asgjë për të fshehur,” tha ai.
Përmes gjithë kësaj, López Obrador e ka mbrojtur vazhdimisht Blancon, duke i quajtur hetimet e qeverisë lokale kundër tij ‘manovrim politik’ nga armiqtë e tij.
“Ata nuk ndalojnë së sulmuari, por unë e mbështes atë”, tha López Obrador vitin e kaluar.
Blanco (majtas) me Presidentin Andrés Manuel López Obrador në prill 2020 në një spital të Cuernavaca ku diskutuan përgatitjet për COVID-19. Presidenti ka mbështetur ngritjen e Blancos në politikë, pavarësisht skandaleve që kanë goditur ish-yllin e futbollit. Qeveria e Morelos/Prospekti nëpërmjet REUTERS
Blanco, si të gjithë zyrtarët e zgjedhur në Meksikë, gëzon imunitet nga ndjekja penale gjatë kohës që është në detyrë. Ai nuk është akuzuar për asnjë krim.
Prokurorët në prill i kërkuan Kongresit shtetëror të Morelos të fajësonte Blanco-n në mënyrë që të mos e kishte atë mburojë. Por ligjvënësit e shtetit të lidhur me López Obrador i kanë penguar këto përpjekje. Në shtator, ish-ylli i futbollit hoqi dorë nga Partia e tij Social Encounter për t’u bashkuar me partine Moreno të presidentit.
Karriera politike e Blancos mund të arrijë ende lartësi të reja. Në Morelos, ai po reklamohet si një kandidat i mundshëm i Morenos për garën e vitit 2024 për të qenë kryebashkiak i Mexico City, një nga zyrat më me ndikim të vendit. Blanco tha se kandidimi për kryetar bashkie është një mundësi, por kjo do të varet nga vlerësimet e tij në sondazh dhe ai do të kishte nevojë për ‘autorizim’ nga López Obrador.
Dy zyrtarë qeveritarë dhe një politikan i partisë Moreno, i njohur me situatën, i thanë Reuters se dyshojnë se Blanco mund të kapërcejë rivalët më me përvojë për të fituar favorin nga partia e tij e re. Por López Obrador ka të ngjarë të mbajë Blancon afër për të siguruar votat e të rinjve të varfër që e kanë idhull ish-kapitenin e ekipit kombëtar të futbollit të Meksikës, tha analisti politik José Antonio Crespo.
“Atij nuk i intereson se cilët njerëz janë të lidhur me narkotikët, kjo është e qartë”, tha Crespo për presidentin.
“Ajo që është e rëndësishme për të është fitorja. Nuk ka rëndësi se si dhe me kë.”
Nga lagjet e varfra në majë të pushtetit
Blanco, 50 vjeç, është një nga sportistët më të mëdhenj të të gjitha kohërave të Meksikës. Pas depërtimit në fillim të viteve 1990 me Club América, skuadra më e suksesshme e futbollit në vend, sulmuesi i ashpër u bë shpejt një i preferuar i tifozëve. Mbështetësit e adhuronin stilin e tij, duke ndërthurur aftësinë luftarake me aftësitë e driblimit.
Në Kupën e Botës 1998 në Francë, ai i mahniti tifozët me lëvizjen e tij të quajtur ‘Cuauhtemina’: duke e zënë topin mes këmbëve dhe duke kërcyer mes dy mbrojtësve. Edhe emri i tij mahniti. Cuauhtémoc ishte perandori i fundit Aztec, një luftëtar, emri i të cilit nënkupton ‘shqiponjën në zbritje’ duke goditur prenë e saj.
Blanco u rrit në lagjen Tepito të Mexico City, një nga lagjet e varfëra më famëkeqe të Amerikës Latine, ku ai fitoi ashpërsinë e tij dhe zgjuarsinë e rrugës. Në një intervistë në ESPN të vitit 2015, ai kujtoi se si fëmijë kishte shitur kaseta pirate. Ai do fitonte miliona duke luajtur për klube në Spanjë dhe Shtetet e Bashkuara. Tabloidët përshkuan personazhin e tij si festiv me tipare kafshërore dhe marrëdhëniet e nxehta me modelet dhe yjet e telenovelave.
Blanco shfaqet gjatë serialit të tij të atëhershëm javor televiziv, “Ora e Cuauhtemoc”, në vitin 2010. Tifozët meksikanë të futbollit adhuronin aftësitë luftarake të lojtarit sulmues. Popullariteti i tij e ndihmoi atë të niste një karrierë në politikë. REUTERS/Henry Romero
Në vitin 2014, ndërsa mosha dhe lëndimet e detyruan Blancon të dilte për pension, dy politikanë pak të njohur në Cuernavaca thonë se iu afruan atij me një propozim. Vëllezërit Roberto dhe Julio Yánez, të cilët në atë kohë drejtonin Partinë e vogël Social Demokrate, donin të shfrytëzonin famën e Blanco-s për t’i hequr zyrën e kryetarit të bashkisë nga partite tradicionale.
Vëllezërit i thanë Reuters se Blanco në fillim i kundërshtoi propozimet e tyre për të kandiduar në zgjedhje, duke u thënë atyre se ‘e urren politikën’. Ata pretendojnë se ia ndryshuan mendjen me një pagesë në para prej 7 milionë pesos (rreth 470,000 dollarë në atë kohë): 5 milionë pesos për Blanco dhe 2 milionë pesos për José Manuel Sanz, agjentin e futbollistit. Yánezes thanë se paratë u grumbulluan nga një grup biznesmenësh që donin qasje te kryetari i bashkisë dhe të siguronin kontrata publike nëse Blanco fitonte. Yánezes nuk pranuan të përmendin emrat e biznesmenëve.
Blanco tha se ai ishte kontaktuar nga Yánezes për të hyrë në garën për kryetar bashkie dhe e mendoi idenë për një muaj përpara se të angazhohej sepse nuk i pëlqente politika. Por ai tha se nuk kishte kontratë dhe se nuk mori asnjë lek.
“Është krejtësisht një gënjeshtër,” tha Blanco, duke iu referuar pretendimeve të Yánezes, të raportuara për herë të parë nga media meksikane në 2016.
Sanz gjithashtu mohoi të kishte marrë ryshfete.
“Është e rreme,” tha ai për pretendimet e Yánezes.
Roberto Yánez i tregoi Reuters një kopje të nënshkruar të kontratës së Blanco-s, duke paraqitur pritshmëritë për kandidimin e kandidatit. Ylli i futbollit u udhëzua të pozonte për foto me votuesit e mundshëm, të jepte autografe dhe të përshëndeste gratë me një puthje, sipas dokumentit, për të cilin Blanco pretendon se është i rremë.
Ajo që është e padiskutueshme është se Blanco ishte një sensacion në gjurmët e fushatës. Votuesit u rreshtuan për orë të tëra për të rrëmbyer foto ‘selfie’ dhe për të nënshkruar topat e futbollit, duke e çuar përfundimisht atë drejt fitores ndaj konkurrentëve më me përvojë.
“Unë ua futa atyre”, tha ai natën e zgjedhjeve në qershor 2015.
Blanco e ka krahasuar famën e tij si një yll futbolli në suksesin politik. Tifozët që kërkojnë foto dhe autografe e kanë sulmuar atë gjatë fushatës, duke përfshirë këtë tubim të 2018-ës në shtetin Morelos. Ai triumfoi në garën e guvernatorit atë vit. REUTERS/Margarito Perez Retana
Blanco shpejt adoptoi disa praktika të paraardhësve të tij. Ai u bëri ndere miqve dhe familjes. Ai vendosi lidhje të dyshuara me trafikantët e drogës, sipas dy prokurorëve dhe dokumenteve të inteligjencës ushtarake të vitit 2019 të parë nga Reuters. Dhe ai përkeqësoi ndjeshëm pasurinë e SAPAC, ndërmarrjes së ujit të Cuernavaca, sipas ish-kreut të agjencisë Remigio Alvarez dhe pesë punonjësve aktualë të SAPAC.
Pseudonimi prej kohësh i SAPAC midis vendasve është caja chica, ose ‘para të lehta’, për reputacionin e tij si një ‘tenxhere mjalti’ për politikanët. Ardhja e Blancos sinjalizoi një epokë të re për ndërmarrjen, ish-shefi i dyshuar Alvarez, duke i hapur derën krimit të organizuar.
“Kjo erdhi më vonë me Cuauhtémoc,” tha Alvarez, i cili drejtoi agjencinë nga 2013 deri në 2014. Ai nuk dha asnjë dokument apo provë tjetër për të mbështetur pretendimet e tij.
Blanco mohoi të kishte lejuar që krimi i organizuar të lulëzojë në SAPAC.
“Nuk është e vërtetë,” tha ai.
Bashkëpunim i dyshuar i tij me krimin e organizuar është simbol i asaj që autoritetet meksikane thonë se është një ndryshim më i gjerë në të gjithë Meksikën vitet e fundit. Grupet që dikur përqendroheshin pothuajse vetëm tek narkotikët po diversifikojnë mënyrën se si fitojnë dhe lëvizin paratë, duke u përhapur pothuajse në çdo cep të shoqërisë meksikane.
Prokurorët e Morelos i thanë Reuters se ata besojnë se Blanco ‘ia dorëzoi’ kontrollin e SAPAC Figueroa-s, kreut të supozuar të kartelit Comando Tlahuica. Ata thonë se Figueroa ka paguar me para në dorë dhe i ka paguar kryetarit të bashkisë shuma të konsiderueshme privilegjin. Pesë punonjësit e SAPAC që folën me Reuters përshkruan një marrje shume nga gangsteri.
Duke filluar rreth vitit 2016, thanë të pestët, më shumë se një duzinë burra të armatosur që punonin në emër të Figueroa u shfaqën papritur në selinë e ndërmarrjes. Këta nuk ishin roje të zakonshme sigurie, sipas punëtorëve: Ata thanë se në hyrje patrullonin roje me jelek antiplumb.
Brenda, burra me rroba civile vëzhgonin dritaret e arkëtarëve ku klientët e ujit ishin rreshtuar për të paguar faturat e tyre në para. Shumë klientë nuk kishin zgjidhje tjetër veçse ta bënin këtë, thanë punonjësit, pasi SAPAC atë vit eliminoi mundësinë për të paguar me kartë debiti. Tre banorë të Cuernavaca konfirmuan këtë mundësi pagese, të cilat ata thanë se u rivendosën pas rreth një viti.
Punëtorët mblidhen jashtë një zyre të SAPAC, ndërmarrjes që ofron ujë të pijshëm për banorët e Cuernavaca, gjatë një proteste në nëntor 2022 për të kërkuar pagesën e pagave të papaguara. Financat e ndërmarrjes u përkeqësuan gjatë kohës së Blancos si kryetar bashkie. Punonjësit pretendojnë se një bandë kriminale ka marrë kontrollin dhe ka marrë para nga SAPAC, akuza që Blanco i mohon. REUTERS/Margarito Perez Retana
Paratë shtesë i lanë më shumë mundësi bandës së Figueroa-s, pretenduan punonjësit dhe financat e SAPAC u përkeqësuan. Kompania ngadalësoi pagesat për shitësit dhe mbeti prapa në pagimin e sigurimit shëndetësor të punonjësve dhe taksave të pagave. Gjatë mandatit të Blancos si kryetar bashkie, borxhi i njohur i ndërmarrjes u rrit 58% në 403 milionë pesos (21.6 milionë dollarë) deri në fund të 2018, sipas një dokumenti publik SAPAC.
Ata treguan se gjatë një mosmarrëveshje pune në vitin 2017, mafiozi i dyshuar dërgoi burra për të rrahur një drejtues sindikate. Më vete, Figueroa telefonoi selinë e SAPAC dhe kërkoi të fliste me një shef tjetër sindikate në altoparlant, në mënyrë që punonjësit e tjerë të mund ta dëgjonin atë të kërcënonte, thanë dy nga punonjësit.
“Unë e di se ku jetoni dhe do ju godas ndyrësira,” i tha Figueroa shefit të sindikatës, sipas dy punëtorëve, të cilët thanë se ishin dëshmitarë të shkëmbimit.
“Nëse nuk i hiqni dorë nga kërkesat tuaja, ne do t’ju zhdukim.” Drejtuesit e sindikatës u tërhoqën dhe heshtën, thanë punëtorët.
Reuters nuk mund të verifikonte në mënyrë të pavarur rrëfimin e punëtorëve.
Figueroa nuk mund të kontaktohej për koment.
Kur Blanco dha dorëheqjen në korrik 2018 për të kandiduar për guvernator, pasardhësi i tij si kryebashkiak, Antonio Villalobos, refuzoi të respektonte marrëveshjen e dyshuar të Blancos me kartelin Comando Tlahuica, sipas një dokumenti të inteligjencës ushtarake të parë nga Reuters. Në vend të kësaj, individë të lidhur me mafia të tjera u zhvendosën për të marrë kontrollin e ndërmarrjes nga Figueroa, i thanë Reuters pesë punonjësit e SAPAC.
Të paktën katër persona të lidhur me SAPAC kanë vdekur dhunshëm në katër vitet e fundit në betejat në terren për shërbimin e ujit, thanë tre zyrtarë të Morelos për Reuters. Villalobos u arrestua në shtator dhe u akuzua për shpërdorim detyre për korrupsion të dyshuar në SAPAC. Ai mbetet në burg.
Villalobos nuk mund të kontaktohej për koment dhe Reuters nuk mundi të konstatonte nëse ai pranoi të jepte një deklaratë. As avokati i tij dhe as një anëtar i familjes nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
Duke ndjekur paratë
Kohëzgjatja e Blanco-s si kryebashkiak u përfol gjerësisht nga komentuesit politikë. Megjithatë, ndërsa zgjedhjet kombëtare afroheshin në vitin 2018, kandidati presidencial López Obrador zgjodhi Blanco-n mbi kandidatin e partisë së tij për të kandiduar si guvernator i Morelos në një plan koalicioni. Në këtë kohë, Blanco ishte larguar nga Partia Social Demokrate.
“Ai më pëlqen shumë sepse nuk jam politikan”, tha Blanco për Reuters, duke iu referuar presidentit.
Pasi u zgjodh, Blanco u shpërndau përsëri punët kryesore miqve dhe familjes. Sanz, ish-agjenti i tij sportiv, vazhdoi si shef i stafit të tij. Guvernatori vendosi shokun dhe ish-futbollistin Luis Hernández Mondragon në krye të Zyrës së Blerjeve, duke mbikëqyrur prokurimin e mallrave dhe shërbimeve me vlerë dhjetëra miliona dollarë.
Hernández i tha Reuters përmes WhatsApp-it se posti kërkonte dikë me ‘besimin e plotë’ të Blancos për të luftuar korrupsionin. Ai tha se iu dha puna sepse ai ‘gjithmonë vepronte me ndershmëri dhe moral’.
Disa punonjës filluan ta quajnë Blancon ‘guvernator në mungesë’. Në vitin e tij të parë në punë, kalendari zyrtar i Blanco-s nuk tregoi asnjë aktivitet pune në 207 nga 365 ditë, sipas një kërkese për lirinë e informacionit nga një organizatë lokale e llogaridhënies, Morelos Rinde Cuentas.
“Si futbollist ai u mësua të luante të dielave dhe të mos punonte të hënën”, tha një ish-punonjës i Blancos për Reuters.
Blanco hodhi poshtë pretendimet për plogështinë e tij si një përpjekje e padrejtë për shpifje nga kritikët e tij.
Skandalet tronditën shpejt qeverinë e Blancos. Në mars 2020, Njësia e Inteligjencës Financiare e Meksikës (UIF), e cila heton krimet e dyshuara financiare, në një konferencë shtypi tha se po shqyrtonte anëtarët e rrethit të brendshëm të Blancos.
UIF pretendoi se kishte zbuluar rreth 750 milionë pesos (40.2 milionë dollarë) në transaksione të parregullta bankare, duke përfshirë depozita të mëdha parash, të ekzekutuara nga shefi i atëhershëm i shtabit Sanz, tre anëtarë të familjes dhe dy bashkëpunëtorë të tjerë, tregojnë dokumentet e UIF-it të shikuara nga Reuters.
UIF-ja atë muaj ia dorëzoi provat e saj Zyrës Federale të Prokurorit të Përgjithshëm (FGR), të kryesuar nga Alejandro Gertz, dhe u kërkoi prokurorëve të merrnin çështjen, sipas atij dokumenti jopublik të UIF prej 93 faqesh të shqyrtuar nga Reuters.
Midis 2014 dhe 2019, individë të afërt me Blancon kishin hapur depozita dhe transaksione bankare që hetuesit arritën në përfundimin se mund të kishin origjinën ‘nga aktiviteti i paligjshëm’, thuhet në raport. Qëllimi i skemës së supozuar, thuhej në dokument, ishte fshehja e origjinës ose e pronësisë së aseteve.
Prokurorët federalë verifikuan shumicën e transaksioneve të dyshuara të zbuluara nga hetuesit e UIF, sipas gati 200 faqeve të dokumenteve jopublike të FGR të shqyrtuara nga Reuters. Asnjë akuzë nuk është ngritur dhe çështja ka ngecur për arsye të panjohura, sipas një burimi të njohur me hetimin.
Gertz, Prokurori i Përgjithshëm, nuk iu përgjigj një kërkese për koment mbi statusin e hetimit.
Sanz mohoi keqbërjen. Ai i tha Reuters se hetimi federal ‘tashmë ka përfunduar’ dhe ai ishte ‘shfajësuar’, pretendime që nuk janë konfirmuar nga prokurorët.
Blanco, gjithashtu, e mohoi keqbërjen.
“Unë jam i pastër,” tha ai në intervistë.
Më shumë akuza u shfaqën shpejt. Në shtator 2021, Gerardo Becerra, këshilltari zyrtar kundër korrupsionit i Blancos, u largua nga qeveria dhe pretendoi publikisht një korrupsion të përhapur në lidhje me kontraktimet publike. Becerra tha se ai dha dorëheqjen sepse administrata nuk ishte e interesuar ta ndalonte korrupsionin.
“Fillova të marr të gjitha informacionet në lidhje me korrupsionin e qeverisë së Cuauhtémoc Blancos,” tha ai.
“Ata më ndaluan, nuk u pëlqeu.”
Becerra nuk specifikoi se kush në administratën e Blanco dyshohet se e pengoi atë të bënte punën e tij. Ai i tha Reuters se paraqiti një ankesë konfidenciale pranë organit prokurorial kundër korrupsionit të Morelos duke pretenduar se 96% e kontratave të dorëzuara gjatë mandatit të Blancos ishin marrëveshje pa ofertë që shkelnin ligjin e shtetit. Ligji i Morelos kërkon të paktën tre ofertues për të siguruar konkurrencën.
Blanco mohoi pretendimet e Becerra, duke thënë se ato ‘nuk janë të vërteta’.
Hernández, shefi i prokurimeve të Blancos, nuk iu përgjigj një kërkese për koment mbi pretendimet e Becerra.
Prokurorët vendas që gërmuan në akuzat për korrupsion kundër guvernatorit zbuluan tre llogari bankare meksikane të padeklaruara që i përkisnin Blancos që përmbanin një total prej 16 milionë pesos (858,000 dollarë USD). Ata gjetën gjithashtu një llogari bankare amerikane me 1.25 milionë dollarë (23.3 milionë pesos), sipas dokumenteve jopublike të paraqitura nga prokurorët në Kongresin e shtetit Morelos në prill 2022, duke u kërkuar ligjvënësve të fajësojnë Blancon.
Në kërkesën e tyre, prokurorët akuzuan Blancon për pasurim të paligjshëm dhe pretenduan se ‘pasuritë e tij janë rritur në një mënyrë të shpejtë, të madhe e të pashpjegueshme’ gjatë qëndrimit të tij si nëpunës publik.
Ditë më vonë, López Obrador mbështeti publikisht Blancon. Dhe ligjvënësit vendas nga partia Morena e Blancos, të ndihmuar nga një pjesë e vogël aleate nga partitë e tjera, bllokuan shkarkimin.
Në gusht 2022, vëllai i Blancos, Ulises Bravo Molina, u vendos në krye të degës lokale të partisë Morena të López Obrador në Morelos. Muajin pasues, Blanco ndërroi partinë, duke thënë se ai iu bashkua Morenës me ‘krenari, mirënjohje e vendosmëri’.
“Mosndëshkimi absolut”
Shtatori i vitit 2022 solli një burim të ri për spekulime publike rreth Blancos dhe trafikantëve të dyshuar të drogës që pozuan me të në foton tashmë të famshme.
Atë muaj, grupi i hakerëve të Amerikës Latine ‘Guacamaya’ zbuloi një grumbull dokumentesh të klasifikuara nga ushtria meksikane. Midis tyre ishte një raport i inteligjencës së Marinës së shkurtit 2019, i rishikuar nga Reuters, i cili deklaronte se ishte e mundur që Blanco ishte ‘bashkë’ me bandën Comando Tlahuica dhe kreun e saj të supozuar, Figueroa.
Marina e Meksikës nuk iu përgjigj një kërkese për koment. Figueroa nuk mund të kontaktohej për koment.
Një dokument tjetër në atë memorie, një memo e Ushtrisë Meksikane të majit 2019, iu referua dy trafikantëve të tjerë të dyshuar të drogës të paraqitur në foton pa datë me Blancon: Raymundo Castro, bosi Morelos i kartelit Guerreros Unidos dhe kolegu i tij i kartelit Irving Solano Vera.
Memorandumi përmbledh një bisedë që Solano kishte me një agjent të inteligjencës së Ushtrisë Meksikane menjëherë pas kapjes së Kastros në maj 2019 nga policia federale. Solano i tha ushtrisë se Castro kishte arritur një marrëveshje me Blancon: Guerreros Unidos mund të vepronte me ‘mosndëshkim absolut’ në Morelos nëse Castro mbështeste fushatën politike të guvernatorit dhe mbante dhunën në terrenin e tij të ulët, pretendoi Solano.
Castro u vra në një përleshje në burg në tetor 2019, sipas autoriteteve. Solano u kap nga ushtria meksikane në shkurt 2021. Ai besohet të jetë në një izolim të sigurisë maksimale dhe nuk mund të kontaktohej për koment. Reuters nuk ishte në gjendje të përcaktonte identitetin e avokatit të tij ligjor. Emrat e avokatëve të tij nuk u renditën në dosjet gjyqësore të shikuara nga Reuters, një praktikë e zakonshme në Meksikë në rastet e trafikimit të drogës për shkak të shqetësimeve të sigurisë.
Tre zyrtarë meksikanë të sigurisë i thanë Reuters se Castro dhe Solano kanë punuar gjithashtu së bashku me Kartelin e Gjeneratës së Re Jalisco, i cili ka një partneritet me Guerreros Unidos. Autoritetet amerikane e renditin Jalisco Neë Generation ndër organizatat më të rrezikshme të krimit ndërkombëtar në botë. Ata e fajësojnë atë për vërshimin e Shteteve të Bashkuara me fentanil dhe droga të tjera sintetike që vrasin dhjetëra mijëra amerikanë çdo vit.
Blanco qëndroi sfidues mes një vërshimi përçmues të lajmeve pas rrjedhjeve të memove.
“Ai që nuk ka asgjë për të fshehur, nuk ka asgjë për të frikësuar,” tha Blanco në një deklaratë të 10 tetorit 2022.
“Lërini të hetojnë.”
Në Cuernavaca, pika e dikurshme turistike e shtetit, shumë banorë të frikësuar tani vrapojnë në shtëpi para se të errësohet. Në katër vitet e Blancos si guvernator i Morelos, vrasjet në shtet u rritën me 50% në 1,174 në 2022 nga 783 në 2018, tregojnë të dhënat e qeverisë federale. Në të njëjtën periudhë, vrasjet ranë me 8.2% në shkallë vendi.
Në një stol parku në Cuernavaca, Marcelo Rocha, një pensionist 71-vjeçar, u ankua për krimin dhe mungesën e ujit që rëndon lagjen e tij. Ai tha se i vjen keq që votoi për Blancon.
“Ai na ka zhgënjyer shumë,” tha Rocha.
Blanco hodhi poshtë çdo nocion se ai është në anën e trafikantëve të supozuar në foto ose ndonjë veprimtari tjetër të jashtëligjshme. Ai i tha Reuters se po punon për të sjellë para drejtësisë mbretin e dyshuar të drogës Figueroa.
“Unë kurrë nuk kam lidhur një pakt me trafikantët e drogës apo kriminelët,” tha Blanco. “Unë nuk jam një kriminel i mallkuar, një mashtrues apo një person i keq. Unë jam një njeri i edukuar me parime.”
Fotot me korniza të personave të zhdukur varen jashtë pallatit të qeverisë shtetërore Morelos në Cuernavaca në shtator 2022. Në katër vitet e Blanco si guvernator, vrasjet në shtet janë rritur shumë. REUTERS/Quetzalli Nicte-Ha
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
