Bota po i afrohet me shpejtësi niveleve katastrofike të ngrohjes me qëllimet ndërkombëtare të klimës që do të dalin jashtë mundësive nëse nuk ndërmerren veprime të menjëhershme dhe radikale, sipas një raporti të ri të mbështetur nga OKB, sipas CNN.
“Sahati i bombës klimatike po mbaron,” tha António Guterres, Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, në një deklaratë për të shënuar fillimin e raportit sintetik të Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike të hënën. “Njerëzimi është mbi një akull të hollë – dhe ai akull po shkrihet shpejt,” shtoi ai.
Raporti bazohet në gjetjet e qindra shkencëtarëve për të ofruar një vlerësim gjithëpërfshirës se si po shpaloset kriza klimatike.
Shkenca nuk është e re – raporti bashkon atë që IPCC ka përcaktuar tashmë në një grup raportesh të tjera gjatë viteve të fundit – por ai përshkruan një pamje shumë të zymtë se ku po shkon bota.
Dielli perëndon përtej pompave në fushën e naftës Belridge më 03 nëntor 2021 pranë McKittrick, Kaliforni.
Raporti i OKB-së mbi krizën klimatike konfirmon se bota tashmë ka zgjidhje — por politika po pengon rrugën
“Ky raport është vlerësimi më i tmerrshëm dhe shqetësues deri më tani i ndikimeve spirale të klimës me të cilat përballemi të gjithë nëse ndryshimet sistemore nuk bëhen tani,” tha në një deklaratë Sara Shaw, koordinatore e programit në Friends of the Earth International.
Ndikimet e ndotjes nga ngrohja e planetit janë tashmë më të rënda se sa pritej dhe ne po shkojmë drejt pasojave gjithnjë e më të rrezikshme dhe të pakthyeshme, thotë raporti.
Ndërsa qëllimi për të kufizuar ngrohjen globale në 1.5 gradë Celsius (2.7 gradë Fahrenheit) mbi nivelet paraindustriale është ende i mundur, theksoi raporti, rruga për ta arritur atë po mbyllet me shpejtësi ndërsa prodhimi global i ndotjes nga ngrohja e planetit vazhdon të rritet – emetimet u rritën me gati 1% vitin e kaluar.
Përqendrimet e ndotjes së karbonit në atmosferë janë në nivelin e tyre më të lartë për më shumë se dy milionë vjet rritja e temperaturës gjatë gjysmëshekullit të fundit është më e larta në 2000 vjet.
Ndikimet e krizës klimatike vazhdojnë të bien më së shumti në vendet më të varfra dhe të cenueshme që kanë bërë më së paku për ta shkaktuar atë.
“Planeti ynë tashmë është duke u rrëmbyer nga ndikimet e rënda klimatike, nga valët përvëluese të të nxehtit dhe stuhitë shkatërruese te thatësirat e rënda dhe mungesat e ujit”, tha Ani Dasgupta, presidente dhe CEO e Institutit të Burimeve Botërore, në një deklaratë.
Kërcënimi më i madh për veprimin e ndryshimeve klimatike është varësia e vazhdueshme e botës ndaj djegies së lëndëve djegëse fosile, të cilat ende përbëjnë më shumë se 80% të energjisë së botës dhe 75% të ndotjes së planetit të shkaktuar nga njeriu.
Pavarësisht se Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë tha në vitin 2021 se tani nuk mund të ketë zhvillime të reja të karburanteve fosile nëse bota do të përmbushë angazhimet për klimën, qeveritë po vazhdojnë të miratojnë projekte të naftës, gazit dhe qymyrit.
Administrata Biden sapo ka ndezur projektin jashtëzakonisht të diskutueshëm të shpimit të naftës Willow në Alaskë. Pasi të jetë funksional, parashikohet të prodhojë mjaftueshëm naftë për të çliruar 9.2 milionë tonë metrikë të ndotjes së karbonit që ngroh planetin në vit – ekuivalente me shtimin e 2 milionë makinave me gaz në rrugë.
Arati Prabhakar, drejtori i Zyrës së Politikës së Shkencës dhe Teknologjisë në Shtëpinë e Bardhë, tha në një deklaratë se raporti i ri i OKB-së tregon se “e ardhmja e Tokës nuk është e paracaktuar”.
“Kjo nënvizon nevojën urgjente që liderët në çdo sektor dhe çdo vend të rriten dhe të ndërmarrin veprime të guximshme klimatike,” tha Prabhakar.
Kina po planifikon një zgjerim të madh të qymyrit – më i ndoturi nga lëndët djegëse fosile. Në vitin 2022, ajo dha leje për prodhimin e qymyrit në 82 vende, e barabartë me fillimin e dy termocentraleve të mëdhenj të qymyrit çdo javë, sipas një raporti muajin e kaluar.
Por raporti i së hënës përcaktoi gjithashtu rrugë për ta mbajtur botën në rrugën e duhur për të kufizuar ngrohjen brenda 1.5 gradë. “Ky raport i IPCC është njëkohësisht një dënim i ashpër i mosveprimit të emetuesve kryesorë dhe një plan i shëndoshë për një botë shumë më të sigurt dhe më të barabartë,” tha Dasgupta.
Sipas raportit, shmangia e ndikimeve më të këqija të krizës klimatike do të kërkojë ndryshime radikale në çdo sektor të ekonomisë dhe shoqërisë.
Ai bëri thirrje për shkurtime të thella të ndotjes nga ngrohja e planetit duke u larguar nga karburantet fosile dhe duke investuar në energjinë e rinovueshme. Për të kufizuar ngrohjen në 1.5 gradë, nivelet globale të ndotjes nga ngrohja e planetit duhet të bien me 60% deri në vitin 2035 krahasuar me vitin 2019, sipas raportit.
Ai theksoi nevojën për investime më të mëdha për të ndërtuar elasticitet ndaj ndikimeve klimatike dhe rritjen e mbështetjes për njerëzit që luftojnë me humbjet e lidhura me klimën, veçanërisht në vendet më të cenueshme.
Raporti tha gjithashtu se ne duhet të heqim karbonin nga ajri, duke përfshirë potencialisht përmes teknologjisë si “kapja e drejtpërdrejtë e ajrit” – heqja e karbonit direkt nga ajri dhe ruajtja e tij, ndoshta duke e injektuar nën tokë.
Megjithatë, kjo teknologji mbetet përçarëse, pasi disa besojnë se shpërqendron nga politikat për të ulur ndotjen nga ngrohja e planetit.
Një kullë elektrike ngjitur me oxhaqet e termocentralit të gazit natyror Kirchmoeser, i operuar nga Uniper SE, në Brandenburg, Gjermani, të mërkurën, 21 shtator 2022.
Bota është ende shumë larg objektivit për të mbajtur ngrohjen globale nën pragun e rrezikshëm, thotë OKB
“Në vendin tim, Sri Lanka, ndikimet e ndryshimeve klimatike po ndihen tani. Ne nuk kemi kohë për të ndjekur përralla si teknologjitë e heqjes së karbonit për të thithur karbonin nga ajri, “tha Hemantha Withanage, kryetare e Friends of the Earth International, në një deklaratë.
Guterres u bëri thirrje të gjitha vendeve që të “përshpejtojnë masivisht përpjekjet për klimën” dhe, veçanërisht, që vendet e pasura të godasin “butonin e shpejtë përpara” në angazhimet për të arritur neto zero – që do të thotë heqja e sa më shumë ndotjes nga ngrohja e bimëve nga atmosfera. siç emetojnë.
Për herë të parë, ai tha se vendet e zhvilluara duhet të arrijnë neto-zero sa më afër vitit 2040, shumë më herët se afati i vitit 2050, shumë vende – përfshirë SHBA-në dhe Britaninë e Madhe – janë zotuar të përmbushin.
“Raporti i sotëm i IPCC është një udhëzues se si të çaktivizohet bomba me sahat klimatike,” tha Guterres. “Por do të duhet një hap kuantik në veprimin klimatik,” shtoi ai.
Raporti, i cili u nënshkrua gjatë fundjavës nga përfaqësues të afro 200 vendeve të OKB-së, do të përfshihet në konferencën e ardhshme të klimës, COP28, në Dubai në fund të vitit. Konferenca do të përfshijë “marrëveshjen e parë globale” nga Marrëveshja e Parisit për Klimën, një vlerësim i progresit drejt shtimit
