Mbetjet e një rruge të epokës së gurit janë zbuluar në vendin e zhytur neolitik të Soline, i cili ndodhet në brigjet e një ishulli kroat të quajtur Korçula. Sipas studiuesve, kalimi i lashtë dikur e lidhte ishullin me një vendbanim që ndodhej në një tokë artificiale, por tani shtrihet rreth 4 deri në 5 metra nën detin Adriatik në Mesdhe.
Arkeologët identifikuan fillimisht mbetjet e Soline duke ekzaminuar pamjet satelitore të ujërave përreth Korçulës në vitin 2021. Pasi vunë re një veçori të pazakontë në shtratin e detit, studiuesit u zhytën poshtë për të vëzhguar më nga afër.
Gjatë eksplorimit, ata hasën në muret e një vendbanimi të lashtë që dukej se ishte i lidhur me ishullin kryesor me një rrip të ngushtë toke. Tashmë nën ujë, vendi besohet se është ndërtuar nga kultura neolitike e Hvarit, e cila dikur zinte Adriatikun lindor.
Dhe ndërsa artefaktet organike nga Soline datojnë rreth 4900 vjet më parë, studiuesit thonë se rruga e sapo zbuluar është ndoshta disa mijëvjeçarë më e vjetër. E bërë nga pllaka guri të grumbulluara me kujdes dhe me përmasa rreth 4 metra e gjerë, rruga u gjet e varrosur nën shtresa balte në fund të detit.
Sipas një deklarate të lëshuar nga Universiteti i Zarës, rruga e lashtë dikur lidhte Soline me Korçulën dhe mund të ketë qenë në përdorim qysh 7000 vjet më parë. Ashtu si pjesa tjetër e vendbanimit, vendkalimi ka mbijetuar për mijëvjeçarë falë faktit se bregdeti kroat është i mbushur me ishuj që mbrojnë rajonin nga dallgët e mëdha.
Ndërsa njoftuan zbulimin e rrugës neolitike, studiuesit zbuluan gjithashtu hollësi të studimit të tyre të vazhdueshëm rreth Gjirit të Gradinës në anën e kundërt të Korçulës. Këtu, ekipi ka identifikuar kohët e fundit një vendbanim të dytë të zhytur në një thellësi të ngjashme me Soline, i cili duket pothuajse identik me vendin e zbuluar dy vjet më parë.
Gërmimet fillestare të këtyre rrënojave nënujore kanë kthyer objekte të shumta të epokës së gurit, duke përfshirë tehe stralli, sëpata guri dhe fragmente gurësh mulliri. Ashtu si ato të gjetura në Soline, këto artikuj të zbuluar së fundmi duket se lidhen me kulturën Hvar.
