“Pasaportat e arta” që Qipro greke u jepte pasanikëve rusë në këmbim të shumave të larta, po anulohen si pasojë e presionit të ushtruar nga Bashkimi Evropian (BE) ndaj grekëve.
Sipas lajmeve në shtypin e Qipros greke, janë anuluar rreth 40 “Pasaporta të Arta” të dhëna për shtetasit rusë të përfshirë në listën e sanksioneve të BE-së për shkak të luftës Ukrainë-Rusi. Komisioni Evropian (KE) që nga viti 2020 ka kundërshtuar shpesh faktin se Qiproja u jep pasaporta qytetarëve rusë, duke u siguruar atyre një mburojë tregtare dhe lëvizje të lirë në Evropë dhe Nikosia u paralajmërua për këtë.
Menjëherë pas luftës Ukrainë-Rusi, në kuadër të sanksioneve të vendosura nga BE ndaj Rusisë, llogaritë e afro 10 mijë qytetarëve rusë u ngrinë nga bankat në Administratën e Qipros Greke dhe u përball me presionin e BE-së mbi çështjen e “Pasaportës së Artë”.
“Pasaporta e Artë”
Pasaportat e marra nga qytetarët e vendeve jashtë BE-së duke dhënë para për të përfituar nga tregtia e lirë e Unionit, me “Pasaportën e Artë” përfitohen lehtësirat doganore dhe të drejtat e lëvizjes së lirë. Aplikimi për “Pasaportën e Artë” u ndërpre në vitin 2020, sepse shkaktoi akuza për korrupsion edhe në Administratën e Qipros Greke, por para kësaj u konstatua se 6 mijë persona, afro 3 mijë prej të cilëve shtetas rusë, kishin marrë pasaporta nga grekët qipriotë.
Dhënia e pasaportës nga Administrata e Qipros Greke për biznesmenin Low Taek Jho, i cili kërkohej me buletin të kuq nga Interpoli për shkak të një hetimi korrupsioni në Malajzi në vitin 2016, me një letër referimi të shkruar nga kryepeshkopi Hrisostomos për 300 mijë euro, shkaktoi kritika të rënda dhe hetime për korrupsion.
Administrata e Qipros Greke dhe Malta përballen me kritika dhe paralajmërime nga BE-ja për konvertimin e praktikës së “Pasaportës së Artë” në të ardhura sistematike dhe dhënien e pasaportave për biznesmenët me probleme. Malta ndaloi shitjen e pasaportave për shtetasit rusë dhe bjellorusë.
Malta raportoi se në vitin 2022, në luftën ruso-ukrainase, ajo pezulloi programin e rezidencës dhe nënshtetësisë për qytetarët rusë dhe bjellorusë deri në një njoftim të dytë. Bëhet e ditur se vendimi vlen edhe për lejen e qëndrimit, përveç programit të marrjes së shtetësisë me investim. Malta ka siguruar shtetësi dhe pasaporta malteze për të huajt në këmbim të investimeve në fondet e qeverisë, megjithëse ka shkaktuar polemika brenda BE-së që nga viti 2014.
Me programin e njohur si “Pasaporta e Artë”, një i huaj që aplikonte me një shumë prej afërsisht 1 milion euro mund të merrte pasaportë malteze, duke u bërë kështu shtetas i BE-së.
