Arabia Saudite dhe Kanadaja njoftuan të mërkurën rivendosjen e marrëdhënieve diplomatike “në bazë të respektit të ndërsjellë dhe interesave të përbashkëta”, pas një përçarjeje pesëvjeçare për burgosjen e aktivistëve nga Riad.
Vendimi për të rivendosur lidhjet pasoi diskutimet midis kryeministrit kanadez Justin Trudeau dhe princit saudit të kurorës Mohammed Bin Salman nëntorin e kaluar, në margjinat e samitit të Forumit të Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor (APEC) në Bangkok, sipas një deklarate.
Arabia Saudite njoftoi ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike me Kanadanë në gusht 2018, pasi Otava i bëri thirrje mbretërisë të lirojë aktivistët e arrestuar të të drejtave civile.
Për çfarë ranë dakord të dyja palët?
Ministritë e Jashtme të të dy vendeve lëshuan deklarata pothuajse identike, duke njoftuar se po rivendosnin marrëdhëniet diplomatike në “nivelin e mëparshëm”.
Kanadaja shtoi se emëroi Jean-Philippe Linteau si ambasador të saj në Riad.
Një burim i qeverisë kanadeze i njohur me marrëveshjen i tha agjencisë së lajmeve Reuters se masat ndëshkuese tregtare do të hiqen si pasojë e marrëveshjes.
“Karriget e zbrazëta në fund të ditës nuk i shtyjnë përpara interesat tona dhe nuk i shtyjnë përpara gjëra si të drejtat e njeriut”, shtoi burimi.
Burimi iu referua gjithashtu Arabisë Saudite si një “lojtar i rëndësishëm global” në vitet e fundit. Ata iu referuan rolit të mbretërisë në evakuimin e shtetasve kanadezë nga Sudani muajin e kaluar, ndërsa vendet luftuan për të nxjerrë qytetarët e tyre nga vendi i shkatërruar nga lufta.
Burimi citoi gjithashtu ministren e Jashtme kanadeze Melanie Joly të ketë thënë: “Ne duhet të kemi biseda me njerëz me të cilët nuk jemi gjithmonë dakord për gjithçka, në mënyrë që të gjejmë zgjidhje globale për problemet globale,” raportoi Reuters.
Çfarë e nxiti përçarjen?
Në gusht 2018, Arabia Saudite u ofendua nga një postim në Twitter i Ministrisë së Jashtme dhe ambasadës kanadeze që kërkonte lirimin e aktivisteve për të drejtat e grave. Ajo dëboi ambasadorin kanadez dhe ngriu tregtinë e re.
Mbretëria, e cila lejoi vetëm gratë të ngasin makinën në të njëjtin vit, e përshkroi deklaratën kanadeze në atë kohë si “ndërhyrje të hapur” në punët e saj të brendshme.
Më vonë të njëjtin vit, Arabia Saudite u bë qendra e dënimit perëndimor pas vrasjes së gazetarit saudit Jamal Khashoggi në një konsullatë saudite në Turqi.
Pesë nga vrasësit e dyshuar u dënuan në vitin 2020, por princi i kurorës saudit është akuzuar gjithashtu për përfshirje, të cilën ai e mohon vazhdimisht.
