Një vit më parë, gjendja në Silicon Valley ishte e turbullt. Aksionet e Big Tech po binin, flluska e kriptomonedhës kishte dalë dhe një valë pushimesh nga puna kishte filluar të përfshinte industrinë.
Pastaj goditi bumi i inteligjencës artificiale.
Që atëherë, kapitalistët sipërmarrës kanë hedhur para në start-up-et e inteligjencës artificiale (AI), duke investuar mbi 11 miliardë dollarë vetëm në maj, sipas firmës së të dhënave PitchBook, një rritje prej 86 për qind krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar.
Kompanitë nga Moderna deri te Heinz kanë përmendur nismat e AI në deklaratat e fundit të fitimeve. Dhe javën e kaluar, prodhuesi i çipave të inteligjencës artificiale Nvidia u bë një nga pak kompanitë në botë që arriti vlerën e 1 trilion dollarëve.
Në San Francisko, është papritur e pamundur t’i shpëtosh histerisë së AI. Në bare dhe restorante, njerëzit po bisedojnë rreth përdorimit të ChatGPT dhe nëse AI do rrëmbejë punët e tyre – ose do pushtojë botën. Inteligjenca artificiale është një nga fushat e vetme që ende punëson, dhe firmat po paguajnë paga të mëdha për ekspertizën. Punëtorët këtu po rikualifikohen për t’u specializuar në këtë fushë.
Nxitimi i ri i artë i AI – i shkaktuar në një pjesë të madhe nga lëshimi i ChatGPT i OpenAI në nëntor – është falë AI prodhuese, që përdor algoritme të ndërlikuara të stërvitura me triliona fjalë dhe pamje nga interneti për të prodhuar tekst, pamje e audio.
“Përmirësimi i cilësisë ishte shumë më i madh se sa pritej,” tha Dan Ëang, një profesor biznesi në Universitetin e Kolumbias që studion industrinë e teknologjisë, për shfaqjen e AI prodhuese.
“Kjo i befasoi njerëzit dhe gjithashtu liroi imagjinatën e sipërmarrësve ekzistues dhe sipërmarrësve aspirues.”
Pas lëshimit të ChatGPT nga OpenAI, Microsoft dhe Google iu bashkuan ‘garës së armëve’. Ndërsa më parë kishin treguar kujdes relativ në lidhje me lëshimin e mjeteve eksperimentale të AI për njerëzit, të dyja kompanitë papritmas nisën garën për të konkurruar duke hedhur prodhues teksti në produktet e tyre kryesore, duke përfshirë Microsoft Ëord dhe Google Search.
Në raportet më të fundit të fitimeve të Alphabet, kompanisë mëmë të Google, shefi Sundar Pichai përmendi inteligjencën artificiale 34 herë në deklaratat e tij hapëse, krahasuar me pesë herë vitin e kaluar. Një video e tij duke thënë ‘AI’ në konferencën e zhvillimit të kompanisë më vonë u bë virale në mediat sociale.
“Ne jemi në një pikë kthese emocionuese,” tha Pichai në konferencë.
“Ne po rimodelojmë të gjitha produktet tona kryesore.”
Facebook dhe Amazon gjithashtu kanë trumbetuar punën e tyre të AI dhe Apple pritet të vërë në pah hulumtimin e AI gjatë ngjarjes së madhe të prezantimit të produktit këtë javë.
Edhe kompanitë po hedhin para aty ku parashikojnë fitime dhe një nga përfituesit më të mëdhenj deri më tani është Nvidia.
Çipat kompjuterikë të lojërave video të kompanisë janë përdorur nga studiues dhe kompani për disa vite për t’i ndihmuar ata të ekzekutojnë algoritmet masive dhe të ndërlikuara të nevojshme për të stërvitur programet më të fundit të AI. Kompania filloi të prodhonte produkte dhe programe të specializuara për AI dhe tashmë kishte parë katërfishimin e çmimit të aksioneve nga fundi i 2019-ës deri në fillim të 2023-ës.
Por javën e kaluar, ajo njoftoi se priste të shiste 11 miliardë dollarë çipa të rinj në tremujorin e dytë të këtij viti, plot 4 miliardë dollarë më shumë se sa prisnin analistët e Ëall Street. Aksionet u rritën me 24 për qind. Ajo u mbyll me një vlerësim tregu prej 971.4 miliardë dollarë të premten.
Kjo është brenda kufijve të Amazon, që vlen 1.26 trilion dollarë. Shefja financiare e Nvidia, Colette Kress e quajti fillimin e ChatGPT një ‘moment të ri iPhone’ – duke e krahasuar atë me kohën kur bota kuptoi se telefonat celularë do ndryshonin plotësisht mënyrën se si njerëzit përdorin kompjuterët.
“Çfarë mund të themi përveçse “Uau!”, tha C.J. Muse, një analist me Evercore.
“Ne thjesht nuk kemi parë kurrë një goditje si kjo…kurrë.”
Kompanitë e mëdha dhe start-up-et po ‘kërkojnë’ për të blerë produktet e Nvidia-s, tha Muse.
Aksionet e teknologjisë janë rritur në të gjithë bordin, një rikthim i fitimit pasi analistët deklaruan se tregu 10-vjeçar i rritjes më në fund kishte përfunduar. Në vitin 2022, Nasdaq 100, një indeks i tregut të aksioneve i dominuar nga kompanitë më të mëdha të teknologjisë, humbi një të tretën e vlerës së tij, duke rënë 33 për qind në një fshirje masive të pasurisë që ishte krijuar gjatë dekadës së fundit. Deri më tani në vitin 2023, Nasdaq 100 tashmë është rritur me 31 përqind.
Edhe Meta, e cila ndryshoi emrin e saj nga Facebook për të sinjalizuar përkushtimin e saj ndaj teknologjisë metaverse ose realitetit virtual, e ka shtyrë AI midis punonjësve të saj deri në atë masë sa disa prej tyre pyetën në një takim të kompanisë nëse metaverse ishte ende një prioritet. Drejtuesit e Amazon kanë siguruar punonjësit e tyre se kompania po punon gjithashtu në nismat kryesore të AI.
Ekosistemi fillestar po kthehet në optimizëm gjithashtu, të paktën për ata që janë të përqendruar te AI.
“Firmat e VC konkurrojnë për qasje në marrëveshjet e nxehta të AI, ndërsa u shmangen kompanive jofitimprurëse të softuerit konvencional”, tha Brendan Burke, një analist me PitchBook.
“Fillesat e inteligjencës artificiale përjetojnë kushte miqësore për themeluesit që nuk shtrihen në pjesën tjetër të ekosistemit të teknologjisë.”
Rreth 12.5 miliardë dollarë investime kanë shkuar në start-upe prodhuese të AI këtë vit deri tani, krahasuar me vetëm 4.5 miliardë dollarë të investuara në këtë fushë në gjithë vitin 2022, tha Burke.
Suvrat Bhooshan, një ish-kërkues i AI në Meta dhe themelues dhe shef i Gan.ai, një start-up që lejon njerëzit të krijojnë automatikisht video të personalizuara të tyre, sapo mblodhi 5.25 milionë dollarë nga investitorët, përfshirë Sequoia Capital dhe Emergent Ventures.
Ai nuk është i vetmi ish-punonjës i Big Tech në fushën e AI që u largua për të krijuar kompaninë e tij, tha Bhooshan. Në dy vitet e fundit, tre ose katër nga shtatë personat e ekipit të tij te Meta janë larguar për të bërë gjërat e tyre, tha ai. E njëjta gjë po ndodh në gjithë industrinë, duke treguar dëshirën e punonjësve të AI për të përfituar nga bumi i investimeve sipërmarrëse për të krijuar kompanitë e tyre.
“I gjithë ekipi nga Google u largua për të filluar kompaninë e tyre,” tha Bhooshan, duke iu referuar studiuesve të Google që shkruan letrën mbi ‘transformatorët’, një aspekt kyç i prodhimit të tanishëm të AI prodhuese.
Optimizmi në sektorin e AI është në kontrast me pushimet masive nga puna që kanë tronditur industrinë për muaj të tërë. Mijëra punonjës të teknologjisë janë ende pa punë pas valës masive të pushimeve nga puna që përfshiu dhjetëra biznese fillestare, si dhe Microsoft, Amazon, Facebook dhe Google gjatë vitit të kaluar.
Normat më të larta të interesit, të cilat shkaktuan lëkundjen e kompanive të teknologjisë të përdorura për të marrë hua shuma të mëdha për të financuar rritjen e tyre gjithnjë në rritje, nuk do të zhduken.
Dhe gjërat jashtë AI mund të vazhdojnë të jenë të zymta. Sipas PitchBook, numri i marrëveshjeve dhe vlerësimeve që shënonin ndërmarrjet fillestare jashtë inteligjencës artificiale vazhduan të bien gjatë fillimit të vitit, me vlerësimin mesatar të fillimit të fazës së vonë të rënies me 40 për qind nga e njëjta kohë e vitit të kaluar.
Punonjësit në Google dhe gjetkë po shqetësohen për më shumë largime nga puna. Falimentimi i Bankës së Silicon Valley i trembi investitorët e teknologjisë dhe e bëri më të vështirë për bizneset fillestare të marrin borxhin që u nevojiten për të nisur bizneset e tyre.
Çmimet e shtëpive po bien ngadalë në San Francisko dhe tregu i qirave komerciale është në krizë, duke treguar ndikimin e përgjithshëm në ekonomi.
Inteligjenca artificiale do ta ndryshojë këtë brenda natës, tha Wang, profesori i biznesit në Kolumbia.
“Është vërtet emocionuese,” tha ai.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Washington Post
Përgatiti për Hashtag.al, K.Manjani
