Gjatë administratës Trump, zyrtarët amerikanë rishikuan inteligjencën që gjurmonte punëtorët nga gjigantët kinezë të telekomit Huawei Technologies dhe ZTE që hynin dhe dilnin nga objektet e dyshuara për strehimin e operacioneve të përgjimit kinez në Kubë, sipas njerëzve të njohur me këtë çështje.
Inteligjenca kontribuoi në dyshimet brenda administratës Trump se kompanitë e telekomunikacionit mund të luajnë një rol në zgjerimin e aftësisë së Kinës për të spiunuar SHBA-në nga ishulli, sipas njerëzve të njohur me këtë çështje. Nuk mund të mësohej nëse administrata Biden e ka ndjekur atë linjë hetimi.
Ndërsa as Huawei dhe as ZTE nuk dihet se prodhojnë mjete të sofistikuara që qeveritë do i përdornin për përgjim, të dyja specializohen në teknologjinë e nevojshme për të lehtësuar një operacion të tillë, si serverët dhe pajisjet e rrjetit që mund të përdoren për të transmetuar të dhëna në Kinë, thanë personat e lartpërmendur.
Në një deklaratë, Huawei tha se mohoi ‘akuza të tilla të pabaza’, duke shtuar se ‘ishte e angazhuar për pajtueshmërinë e plotë me ligjet dhe rregulloret në fuqi ku ne operojmë’.
ZTE nuk iu përgjigj një kërkese për koment.
Kina ka mbajtur një bazë spiunazhi në Kubë të paktën që nga viti 2019, kur Donald Trump ishte president, dhe të dy vendet tashmë bashkërisht drejtojnë katër stacione përgjimi në ishull, sipas zyrtarëve amerikanë. Për më tepër, Pekini dhe Havana po negociojnë për të krijuar një strukturë të re të përbashkët stërvitjeje ushtarake në bregun verior të Kubës, ka raportuar The Wall Street Journal.
Përpjekjet e Pekinit për të zgjeruar mbledhjen e tij të inteligjencës nga Kuba janë në vazhdim, ka thënë Shtëpia e Bardhë. Pas një përmirësimi të vitit 2019 në objektet e tij të mbledhjes së inteligjencës në ishull, Pekini ‘do vazhdojë të përpiqet të rrisë praninë e tij në Kubë dhe ne do vazhdojmë të punojmë për ta prishur atë,’ tha një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë.
Zyrtarët amerikanë kanë thënë prej kohësh se qeveria e Kinës mund të përdorë kompanitë e telekomit të vendit për të spiunuar. SHBA-ja ka qenë e angazhuar në një fushatë shumëvjeçare për të bindur aleatët që të largojnë Huawei-n në veçanti nga rrjetet e tyre të telekomunikacionit të gjeneratës së ardhshme. Huawei ka thënë se nuk do spiunon për Kinën.
Ambasada kineze nuk iu përgjigj kërkesave për koment. Ministria e Jashtme kineze ka mohuar se Kina po spiunon në Kubë. Ambasada kubane në Uashington nuk iu përgjigj një kërkese për koment, por e ka quajtur raportin e mëparshëm të WSJ për një stacion spiunazhi kinez në ishull ‘krejtësisht të rremë dhe të pabazë’.
Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare në SHBA nuk iu përgjigj kërkesave për koment. Të martën, Sekretari i Shtetit Antony Blinken tha se ai u kishte thënë homologëve të tij në Pekin se SHBA kishte ‘shqetësime të thella’ për spiunazhin kinez dhe aktivitetet ushtarake në Kubë.
“Kjo është diçka që ne do e mbikëqyrim shumë, shumë nga afër, dhe ne kemi qenë shumë të qartë për këtë,” u tha ai gazetarëve.
“Dhe ne do e mbrojmë atdheun tonë; ne do mbrojmë interesat tona.”
Shtëpia e Bardhë nuk iu përgjigj një kërkese për koment mbi rolet e mundshme të Huawei dhe ZTE në operacionin e spiunazhit të Kinës në Kubë. Zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare, John Kirby tha të martën se ‘nuk ishte sekret apo surprizë që Kina është përpjekur të përmirësojë ndikimin e saj, shtrirjen e saj dhe aftësitë e mbledhjes së inteligjencës në hemisferën perëndimore dhe kjo përfshin marrëdhënien që ata kishin pasur prej mjaft kohësh me Kubën’.
“Nuk është se nuk jemi të vetëdijshëm për këtë, nuk është se nuk e kemi mbikëqyrur atë,” tha ai.
“Dhe sinqerisht, nuk është se nuk kemi ndërmarrë hapa dhe do të vazhdojmë të ndërmarrim hapa për ta penguar atë dhe për të qenë në gjendje të mbrojmë sekretet tona dhe sigurinë tonë kombëtare.”
Kongresmeni republikan Mike Gallagher, kryetar i Komitetit të Përzgjedhur dypartiak në Partinë Komuniste Kineze, të martën i dërgoi një letër Drejtores së Inteligjencës Kombëtare Avril Haines dhe Sekretares së Departamentit të Tregtisë Gina Raimondo duke kërkuar qartësi mbi politikat e SHBA-së për të kontrolluar eksportin e teknologjisë amerikane në kompanitë kineze të telekomit.
Në letrën, e cila u rishikua nga WSJ, ai tha se Huawei ka ndihmuar qeverinë kubane në modernizimin e infrastrukturës së saj të telekomunikacionit dhe internetit që nga vitet 2000 dhe se kompania, së bashku me ZTE dhe Great Dragon Information Technology Group, mban një prani të rregullt biznesi në Ishulli.
Great Dragon nuk mund të kontaktohej për koment.
Gallagher shkroi se për shkak të politikës zyrtare të Kinës për përdorimin e subjekteve tregtare kineze për të ndërtuar ushtrinë e saj, çdo përmirësim i aftësive të inteligjencës së Kinës në Kubë ‘ka gjasa’ të ndihmohet nga kompanitë kineze të telekomunikacionit.
Ai spekuloi se operacionet ekzistuese të biznesit të këtyre kompanive në Kubë mund të ofrojnë mbulim për zyrtarët e inteligjencës kineze për të udhëtuar drejt ishullit dhe nga ishulli pa krijuar të njëjtin dyshim si udhëtimi zyrtar.
Gallagher shtroi një sërë pyetjesh për zyrtarët në lidhje me ndërgjegjësimin e komunitetit të inteligjencës për lidhjet midis operacioneve të sinjaleve-inteligjencës kineze dhe aktiviteteve tregtare në Kubë dhe nëse informacioni është përdorur për të informuar vendimet e vazhdueshme për licencimin e eksporteve.
Në vitin 2019, Departamenti i Tregtisë i SHBA-së shtoi Huawei-n në të ashtuquajturën listë entitetesh që kërkon që kompanitë të marrin licenca për të dërguar mallra në Huaëei. Në vitin 2020, zyrtarët zgjeruan ndjeshëm kërkesat e licencimit. Por Departamenti i Tregtisë ka lëshuar shumë licenca të tilla, duke u mundësuar eksportuesve të vazhdojnë t’i shesin sasi të mëdha teknologjie Huaëei.
Kryetari i Komitetit të Punëve të Jashtme të Kongresit, Kongresmeni republikan Michael McCaul, ka qenë në krye të një përpjekjeje për t’i bërë presion Departamentit të Tregtisë për të ndryshuar politikën e tij. Në vitin 2021, ai publikoi të dhëna që tregonin se departamenti kishte dhënë 113 licenca eksporti që u mundësonin kompanive t’i shesin rreth 61 miliardë dollarë mallra Huaëeit nga 9 nëntori 2020 deri më 20 prill 2021.
Departamenti i Tregtisë kishte kufizuar eksportet te ZTE që nga viti 2016 derisa Trump tha në vitin 2018 se do lejonte kompaninë të rifillonte blerjen e mallrave amerikane në këmbim të një gjobe prej 1.3 miliardë dollarësh dhe një ndryshim të lidershipit.
Alan Estevez, nënsekretar i Departamentit të Tregtisë për Industrinë dhe Sigurinë, u ka thënë ligjvënësve se ekipi i tij po rishikon politikat e tij dhe po bën gjithçka që është e mundur për të parandaluar që teknologjia e ndjeshme amerikane të bjerë në duart e kundërshtarëve.
Një zëdhënës i Departamentit të Tregtisë tha se Huawei ende përballet me ‘kufizime të rëndësishme të eksportit’ dhe vuri në dukje se agjencia në prill vendosi dënimin më të madh civil në historinë e saj kundër një kompanie amerikane për shitjen e disa mallrave te Huawei pa licencë.
Zëdhënësi shtoi se ZTE mbetet subjekt i një marrëveshjeje zgjidhjeje me Departamentin e Tregtisë që e detyron atë në një mbikëqyrje shtesë.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e WSJ
Përgatiti për Hashtag.al, K.Manjani
