Zyrtarët ukrainas dhe oficerët e inteligjencës paralajmëruan se Rusia mund të përgatitet të hedhë në erë një central bërthamor, duke çuar në një fatkeqësi mjedisore radioaktive.
Pas shkatërrimit të digës Kakhovka muajin e kaluar, Kievi ka frikë se Kremlini ka në plan të organizojë një shpërthim në termocentralin bërthamor Zaporozhzhia – më i madhi në Evropë – i vendosur në qytetin Enerhodar të pushtuar nga Rusia.
Sipas inteligjencës ukrainase, punëtorëve rusë u është thënë të largohen nga termocentrali deri më 5 korrik.
“Ka një kërcënim serioz. Rusia është teknikisht e gatshme të provokojë një shpërthim lokal në uzinë, i cili mund të çojë në lëshimin e substancave të rrezikshme në ajër,” u tha presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy gazetarëve spanjollë në Kiev gjatë fundjavës.
“Po diskutojmë të gjitha këto me partnerët tanë në mënyrë që të gjithë të kuptojnë pse Rusia po e bën këtë dhe të ushtrojë presion politik mbi Federatën Ruse në mënyrë që ata as të mos mendojnë për një gjë të tillë”.
Javën e kaluar ndërsa Shërbimi Shtetëror i Emergjencave të Ukrainës zhvilloi stërvitje të sigurisë radioaktive në rajonin e Zaporozhzhia, Inteligjenca Ushtarake ukrainase raportoi se një kontingjent ushtarak rus, si dhe punëtorët e centralit bërthamor të mbështetur nga Rusia, po largoheshin gradualisht nga centrali.
“Ndër të parët që u larguan nga stacioni ishin tre punonjës të Rosatom, të cilët menaxhuan veprimet e rusëve”, tha inteligjenca ushtarake ukrainase në një deklaratë.
Ata u këshilluan të largoheshin deri më 5 korrik.
“Personeli i mbetur në stacion u udhëzua të fajësonte Ukrainën në rast të ndonjë emergjence”.
Maria Zakharova, zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme të Rusisë tha në një deklaratë se fakti që zyrtarët ukrainas kryen stërvitje të sigurisë radioaktive dhe vendosën pajisje shtesë matëse të rrezatimit në disa qytete do të thotë se ‘Kiev po përgatit një operacion të rremë’. Megjithatë Zakharova nuk dha asnjë provë për pretendimin e saj. Fabrika aktualisht është e kontrolluar nga Rusia.
Në fillim të muajit të kaluar, shefi i spiunazhit ukrainas Kyrylo Budanov tha se Rusia ishte gati të orkestronte një fatkeqësi teknologjike në centralin bërthamor të Zaporizhzhia. Pjesa më e mundshme për t’u hedhur në erë do të ishte pellgu artificial i nevojshëm për ftohjen e termocentralit, tha Budanov.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike nuk e ka konfirmuar informacionin e Ukrainës se pellgu ftohës është minuar, megjithëse tha gjithashtu se nuk ka pasur qasje të plotë në të gjitha vendet e uzinës.
Sipas IAEA, ekspertët e saj ishin në gjendje të inspektonin pjesë të sistemit të ftohjes së centralit, duke përfshirë disa pjesë të perimetrit të pellgut të madh ftohës, i cili ende ka një nivel të qëndrueshëm të ujit të nevojshëm për të ftohur reaktorët.
Ekspertët e IAEA kanë kryer gjithashtu shëtitje të rregullta nëpër njësitë e reaktorit dhe zona të tjera përreth zonës. IAEA tha se ende pritet të ketë qasje në pjesë të tjera të vendit, duke përfshirë sistemin e ftohjes.
Në një përditësim të mëparshëm më 21 qershor, IAEA tha se ndërsa ata nuk panë asnjë minë të dukshme rreth pellgut ftohës, ekspertët ishin në dijeni të vendosjeve të mëparshme të minave jashtë perimetrit të uzinës dhe gjithashtu në vende të veçanta brenda, ku personeli rus i sigurisë në terren shpjegonte se ishin për qëllime mbrojtëse.
Zelenskyy nuk është tërhequr nga pretendimet e tij, duke thënë se rusët mund të hedhin në erë termocentralin në një moment në të ardhmen, edhe pasi ai të kthehet nën kontrollin ukrainas, duke përdorur mina që mund të aktivizohen nga distanca.
“Mund të ketë mina që komandohen nga largësia dhe pastaj do thonë se gjithçka ishte mirë nën kontrollin e pushtuesve, por shpërtheu sapo u kthye nën kontrollin e Ukrainës”, tha Zelenskyy.
VINI RE: Ky material është pronësi intektuale e Politico
