Çmimi Nobel për vitin 2023 në kimi i është dhënë një treshe shkencëtarësh që punuan për të zbuluar dhe zhvilluar pika kuantike, të përdorura në dritat LED dhe ekranet televizive, si dhe nga kirurgët kur heqin indet e kancerit.
Çmimi u fitua nga Moungi Bawendi, Louis Brus dhe Alexei Ekimov, komiteti Nobel për kiminë i shpallur të mërkurën në Stokholm, sipas CNN.
“Për një kohë të gjatë, askush nuk mendonte se ju mund të krijoni ndonjëherë grimca kaq të vogla. Por laureatët e këtij viti patën sukses”, tha Johan Aqvist, kryetar i komitetit.
Sot pikat kuantike janë një pjesë e rëndësishme e kutisë së mjeteve të nanoteknologjisë. Laureatët e Nobel Prize 2023 në kimi kanë qenë të gjithë pionierë në eksplorimin e nanobotës.
Komiteti shpjegoi se si puna e shkencëtarëve kishte ndihmuar në zhvillimin e pikave kuantike.
Në vitet 1980, Ekimov krijoi efekte kuantike të varura nga madhësia në xhami me ngjyrë. “Ngjyra erdhi nga nanogrimcat e klorurit të bakrit dhe Ekimov tregoi se madhësia e grimcave ndikonte në ngjyrën e xhamit nëpërmjet efekteve kuantike,” tha komiteti.
Disa vite më vonë, Brus u bë shkencëtari i parë që provoi efektet kuantike të varura nga madhësia në grimcat që notojnë lirshëm në një lëng.
Në vitin 1993, Bawendi më pas ndryshoi prodhimin kimik të pikave kuantike, duke rezultuar në atë që komiteti i quajti “grimca pothuajse të përsosura“. Ky zhvillim lejoi që pikat të përdoren në aplikacione.
Bawendi, profesor në Institutin e Teknologjisë në Masaçusets dhe Brus, profesor emeritus në Universitetin e Kolumbisë, janë amerikanë. Ekimov është rus dhe punon për Nanocrystals Technology Inc.
