Arabia Saudite i ka thënë Shtëpisë së Bardhë se do ishte e gatshme të rriste prodhimin e naftës në fillim të vitit të ardhshëm nëse çmimet e naftës së papërpunuar janë të larta, një veprim që synon të fitojë miratimin e Kongresit për një marrëveshje në të cilën Mbretëria do njihte Izraelin dhe në këmbim do merrte një marrëveshje mbrojtjeje me Uashingtonin, thanë zyrtarët sauditë dhe amerikanë.
Ky mirëkuptim është pjesë e një përpjekjeje për të nënshkruar një marrëveshje tre-palëshe që ka të ngjarë të përfshijë gjithashtu ndihmën bërthamore të SHBA-së dhe përfaqëson një ndryshim të dukshëm nga Riadi, i cili një vit më parë hodhi poshtë një kërkesë të administratës Biden për të ndihmuar në uljen e çmimeve të naftës dhe për të luftuar inflacionin, duke i tendosur rëndë marrëdhëniet.
Megjithatë, negociatorët sauditë theksuan se kushtet e tregut do drejtonin çdo veprim mbi prodhimin dhe zyrtarët e njohur me bisedimet thanë se diskutimet nuk përfaqësonin një marrëveshje afatgjatë për uljen e çmimeve.
Zëdhënësit e Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë dhe qeverisë saudite nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
Bisedimet për një marrëveshje janë përqendruar në njohjen saudite të Izraelit, një veprim që mund të rindërtojë gjeopolitikën e Lindjes së Mesme, në këmbim të shitjeve së armëve të SHBA-së, garancive të sigurisë dhe ndihmës në ndërtimin e një programi bërthamor civil. Marrëveshja do ishte një fitore diplomatike për presidentin Biden, pasi ai përballet me një betejë të ashpër për rizgjedhje.
Arabia Saudite nuk e ka njohur Izraelin që nga themelimi i tij në vitin 1948 dhe një marrëveshje për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike do zgjeronte lidhjet e Izraelit me botën arabe, do kufizonte potencialisht ambiciet ushtarake të Iranit dhe do frenonte përpjekjet e Kinës për të zëvendësuar ndikimin amerikan në rajon.
Dy zyrtarë të lartë të Shtëpisë së Bardhë, Brett McGurk dhe Amos Hochstein, fluturuan në fund të muajit të kaluar në Arabinë Saudite, ku theksuan se rritja e çmimeve të naftës do e bënte më të vështirë marrjen e mbështetjes në Uashington, thanë zyrtarët.
Shtëpia e Bardhë mund të ketë nevojë për mbështetjen e Kongresit për një marrëveshje. Negociatorët tani po diskutojnë një pakt të ri të mbrojtjes me Mbretërinë që mund të kërkojë miratimin e Senatit, si dhe mbështetjen e SHBA-së për përpjekjet saudite për të krijuar një program bërthamor civil dhe miliarda dollarë në shitje armësh.
Udhëtimi i McGurk dhe Hochstein erdhi në mes të një rritje të çmimeve të naftës, me standardin global, naftën bruto Brent, që u rrit 25% këtë tremujor dhe tregtohet deri në 95 dollarë për fuçi. Ajo është ulur në ditët e fundit, duke u tregtuar mbi 84 dollarë për fuçi të premten.
Sauditët kanë bërë presion për çmime më të larta ndërsa derdhin dhjetëra miliarda dollarë në megaprojekte që synojnë shndërrimin e ekonomisë së mbretërisë. Njohja publike se sauditët mund të veprojnë për të ‘ftohur’ tregun e naftës vitin e ardhshëm mund të ketë efektin e kufizimit të çmimeve të naftës nën 100 dollarë për fuçi, një nivel historikisht i lartë që në të kaluarën ka nxitur inflacionin dhe ka çuar në thirrje në Uashington për veprim.
Si eksportuesi më i madh i naftës në botë, Arabia Saudite ka një kapacitet unik për të ndikuar në çmimet e naftës së papërpunuar, me aftësinë për të kufizuar furnizimin e naftës në botë ose për ta përmbytur atë. Mbretëria e ka përdorur atë fuqi për të qetësuar tregjet gjatë periudhave të trazirave globale, por nën princin e kurorës Mohammed bin Salman, politika e naftës e vendit është bërë e njohur si ‘Saudia së pari’, pasi mbretëria kërkon të financojë diversifikimin e saj ekonomik.
Çdo lëvizje e sauditëve për të rritur prodhimin do ndërlikohej nga aleanca e saj për prodhimin e energjisë me Rusinë, vetë një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në botë. Mbretëria ka lëvizur në hap me Moskën, e cila është përpjekur të mbajë çmimet e naftës të larta duke kufizuar prodhimin, duke bërë që paratë e naftës të rrjedhin në arkat e saj për të financuar luftën e saj në Ukrainë.
Sauditët dhe rusët kryesojnë një grup prodhues të naftës të njohur si OPEC+, i cili do takohet në fund të nëntorit për të vendosur nivelet e prodhimit. Grupi prej 23 anëtarësh uli prodhimin e naftës me dy milionë fuçi në ditë një vit më parë në një lëvizje që zemëroi administratën e Bidenit dhe Arabia Saudite dhe Rusia kanë ulur prodhimin edhe më shumë vetë që atëherë, veprime që do skadojnë deri në fund. të vitit 2023.
Administrata Biden shpreson të ndërmjetësojë një marrëveshje saudite-izraelite në gjashtë muajt e ardhshëm. Të tre palët kanë rënë dakord gjerësisht për konturet e marrëveshjes dhe kanë filluar të përcaktojnë hollësi të mprehta.
McGurk, zyrtari më i lartë i Shtëpisë së Bardhë për Lindjen e Mesme dhe Hochstein, këshilltari i lartë i Biden për energjinë dhe infrastrukturën, i kanë bërë presion në mënyrë të përsëritur Arabisë Saudite që të bëjë lëvizje për të riparuar imazhin e saj në Uashington, ku Kongresi mund të luajë një rol kyç në arritjen ose prishjen e një marrëveshjeje diplomatike me Izraelin.
Ligjvënësit nga të dyja partitë kanë shprehur rezerva për ofrimin e një mbështetjeje të tillë për Arabinë Saudite ose për t’i dhënë një shtysë diplomatike princit të kurorës 38-vjeçar, i cili, ndërsa po lëviz për të rinovuar ekonominë dhe për të lehtësuar zakonet sociale konservatore, është përpjekur gjithashtu të heshtë disidentët.
Zyrtarët e inteligjencës amerikane thanë se Mohammedi dërgoi një ekip special në Stamboll, ku anëtarët e tij vranë Jamal Khashoggi, një gazetar disident saudit, banor i SHBA dhe kolumnist i Washington Post, i cili shkroi artikuj kritikë ndaj sundimtarit të ri të mbretërisë.
Këshilltari i Shtëpisë së Bardhë Amos Hochstein muajin e kaluar shkoi në Arabinë Saudite për të theksuar se rritja e çmimeve të naftës do ta bënte më të vështirë për Riadin të fitonte mbështetje në Uashington, thanë zyrtarët
Mohammed e karakterizoi ekipin saudit si një njësi që ka vepruar pa lejen e tij dhe ka thënë se ai ka lëvizur për të parandaluar çdo vrasje të ngjashme që të ndodhë nën mbikëqyrjen e tij.
Vetë Biden u zotua kur mori detyrën se do e trajtonte mbretërinë si një ‘të përzënë’ për shkak të historisë së saj mbi të drejtat e njeriut. Por Biden filloi të ndryshojë kursin vitin e kaluar kur fluturoi në mbretëri dhe i dha një shenjë të rëndësishme Mohammedit që sinjalizoi një marrëdhënie të re bashkëpunimi midis dy vendeve të tyre.
Që kur pushtimi rus i Ukrainës çoi në rritje çmimet e energjisë, administrata e Biden ka përqendruar më shumë vëmendjen tek vendet e pasura me naftë në Lindjen e Mesme, problemet e të cilave u përpoq t’i ç’theksonte në fillim të mandatit të presidentit. Ka pasur zhvillime në disa drejtime.
Që kur Biden mori detyrën, Arabia Saudite ka lëvizur për t’u çliruar nga një luftë e gjatë në Jemen. Arabia Saudite ndaloi sulmet ajrore dhe ra dakord për një armëpushim që ka sjellë qetësi të konsiderueshme në Jemen gjatë vitit të kaluar. SHBA dhe Kombet e Bashkuara kanë punuar për të ndërmjetësuar një armëpushim afatgjatë dhe për të përshpejtuar bisedimet e paqes që synojnë të mbyllin luftën.
Administrata Biden është nxitur nga afrimi i fundit i Arabisë Saudite me Izraelin, duke përfshirë vendimet e rralla të mbretërisë për të lejuar dy ministra izraelitë të vizitojnë vendin e Gjirit.
Bisedimet për naftën vijnë gjatë një periudhe kur oferta botërore e naftës ka filluar të bjerë jashtë kërkesës. Parashikuesit e OPEC+ parashikojnë një deficit global prej 3.3 milionë fuçi në ditë në tremujorin e katërt, dhe shumë analistë të naftës tani presin që çmimet e Brent-it përfundimisht të arrijnë 100 dollarë për fuçi.
Fondi Monetar Ndërkombëtar vlerësoi në fillim të këtij viti se çmimi i ri i naftës i Riadit për të ekuilibruar buxhetin e tij është rreth 81 dollarë për fuçi. Nëse Arabia Saudite vazhdon të luftojë për të tërhequr investime të huaja në projekte të tilla si Neom, çmimi i kthimit mund të rritet afër 100 dollarëve, thonë analistët.
“Mund të jetë sfiduese të bindësh Arabinë Saudite të shpërndajë çdo ndihmë të rëndësishme energjetike përpara se në thelb të arrihet një marrëveshje gjithëpërfshirëse”, tha Helima Croft, kryestratege e mallrave në ndërmjetësin kanadez RBC.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e WSJ
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
