Të para që nga larg, veprat më të fundit të Zhanna Kadyrovas mund të duken si piktura abstrakte . Nëse do ti shikonim nga afër ato duken si drejtkëndësha të mëdha të asfaltit dhe si pjesë të vërteta rruge. Këto pjesë të sipërfaqeve rrugore, të kompletuara me gjurmë të vijave të bardha, vijnë nga Irpin, qyteti i udhëtarëve në skajet perëndimore të Kievit të pushtuara nga trupat ruse vitin e kaluar dhe janë skena të disa prej luftimeve më të këqija në ditët e para të pushtimit.
Pas çlirimit të qytetit dhe me lejen e kryetarit të bashkisë, Kadyrova i preu këto copa nga rruga. “Ato janë të gatshme,” thotë artistja, me zë të ulët, ndërsa ulet në diellin vjeshtor jashtë studios së saj në Kiev, pjesë e një ish-distilerie të rrënuar të shekullit të 19-të, e cila shfaqet nga ngritje të reja të larta.
Ajo thotë se pjesë e titujve të tyre janë koordinatat e sakta se ku u gjetën. Kadyrova mori informacione se ku saktësisht makineritë duhet të presin dhe të ndajnë çdo pjesë të rrugës, duke shqyrtuar me kujdes këndet dhe pozicionet e vijave të bardha.
Gjatë procesit të prerjes, ekipi zbuloi një minierë të ngulitur në asfalt. Këto vepra nuk janë një përfaqësim i dhunës, ato janë një gjurmë e vetë dhunës, të nxjerra nga konteksti i saj dhe të vendosura në muret e bardha të një galerie arti.
Irpin ishte vendi më i afërt me kryeqytetin e pushtuar nga rusët. Një qytet i qetë periferik që u bë një lloj ferri për civilët që iknin dhe qëlloheshin në makinat e tyre ose në rrugë. Disa nga të vrarët qëndruan të hapur për javë të tëra, pasi ishte e pamundur t’i merrje shëndoshë e mirë. Të tjerë u vranë nga zjarri i artilerisë. Njerëzit u fshehën në bodrumet e tyre pa energji elektrike, ujë apo sinjale telefonike. Ndërtesa të shumta u shkatërruan ose u dogjën. Tetëmbëdhjetë muaj më pas, shpejtësia e rindërtimit në këtë qytet relativisht të begatë është mbresëlënëse.
Disa ndërtesa, të tilla si Pallati i Kulturës i epokës sovjetike, janë ende të krateruara dhe pa çati, por pjesa më e madhe e qytetit tashmë është riparuar ose rindërtuar. Për vizitorin rastësor, është e vështirë të imagjinohen makthet që u shpalosën këtu, për të mbivendosur imazhet e tmerrshme të lajmeve të vetëm 18 muajve më parë në rrugët e sotme të zhurmshme. Kadyrova është kujdesur që të ruhen provat e dhunës reale dhe të prekshme.
Kjo ndjenjë e realitetit, dëshira për ta paraqitur vetë gjënë, përshkojnë vepra të tjera që Kadyrova ka bërë që nga fillimi i pushtimit të Rusisë në vitin 2022.
“Perceptimi i artit është se është një akt ‘i qytetëruar’,” tha ajo . “E pra, lufta është e pacivilizuar, një çështje vrasjesh dhe përdhunimesh brutale dhe asgjë që bota e qytetëruar ka krijuar, të cilën as dialogu nuk po e ndihmon. “Pra kam përdorur dhunën e vërtetë për të krijuar art”, u shpreh artisja.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e The Guardian.
