Vendet në zhvillim u detyrohen huadhënësve kinezë të paktën 1.1 trilion dollarë, sipas një analize të re të të dhënave të publikuar të hënën, e cila thotë se më shumë se gjysma e mijëra kredive që Kina ka dhënë gjatë dy dekadave janë të prapambetura pasi shumë huamarrës kanë vështirësi financiare.
Shlyerjet e vonuara të kredive për huadhënësit kinezë po rriten, sipas AidData, një laborator kërkimor universitar në William & Mary në Virxhinia, i cili zbuloi se gati 80% e portofolit të kredisë së Kinës në botën në zhvillim aktualisht po mbështet vendet në vështirësi financiare.
Për vite me radhë, Pekini i orientoi financat e tij drejt financimit të infrastrukturës nëpër vendet më të varfra – duke përfshirë një përpjekje që udhëheqësi kinez Xi Jinping e cilësoi si flamurin e tij “Nisma një Brez një Rrugë”, e cila filloi një dekadë më parë këtë vjeshtë.
Ky financim rrodhi lirshëm në rrugë, aeroporte, hekurudha dhe termocentrale nga Amerika Latine në Azinë Juglindore dhe ndihmoi rritjen ekonomike midis vendeve huamarrëse. Gjatë rrugës, ajo tërhoqi shumë qeveri më pranë Pekinit dhe e bëri Kinën kreditorin më të madh në botë, duke ndezur gjithashtu akuza për huadhënie të papërgjegjshme.
Tani, 55% e kredive të sektorit zyrtar të Kinës për vendet në zhvillim kanë hyrë në periudhat e tyre të shlyerjes, sipas analizës së më shumë se dy dekadave të financimit jashtë shtetit të Kinës në 165 vende të publikuara nga AidData.
Këto borxhe po vijnë gjatë një klime të re dhe sfiduese financiare me norma të larta interesi, në vështirësi ndaj monedhave vendase dhe ngadalësim të rritjes globale.
Shifrat e AidData bazohen në bazën e të dhënave të saj duke parë 1.34 trilion dollarë angazhime kredie dhe grantesh nga qeveria e Kinës dhe kreditorët shtetërorë për huamarrësit e sektorit publik dhe privat në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme midis viteve 2000 dhe 2021.
Ky grup i të dhënave, i ndërtuar përmes mbledhjes së informacionit burimor zyrtar dhe publik në lidhje me kreditë dhe grantet individuale, ofron një nga dritaret më të gjera të disponueshme në ato që janë tejet të paqarta të financimit kinez.
Studiuesit cituan gjithashtu të dhëna të raportuara nga huadhënësit në Bankën e Zgjidhjeve Ndërkombëtare me seli në Zvicër, të cilat ata thanë se tregojnë se huamarrësit e vendeve në zhvillim u detyrohen huadhënësve kinezë të paktën 1.1 trilion dollarë dhe deri në 1.5 trilion dollarë që nga viti 2021.
Ndikimi që këto kredi me probleme mund të kenë në vetë sektorin bankar të Kinës, i cili është i ngarkuar nga problemet në rritje me borxhin e brendshëm, nuk është i qartë.
Kina i është bashkuar huadhënësve të tjerë në negociatat e përbashkëta mbi lehtësimin e borxhit për huamarrësit me probleme si Zambia dhe Gana.
Kina gjithashtu ka lëshuar gjoba më të forta për pagesat e vonuara, thanë ata.
Kina ka mbrojtur vazhdimisht rekordin e saj të lehtësimit të borxhit, duke thënë se ka luajtur një rol “pozitiv” dhe “konstruktiv” në përpjekjet shumëpalëshe, duke vënë në dukje muajin e kaluar se “qëndrueshmëria e borxhit ka vazhduar të përmirësohet” për programin Një Brez një Rrugë.
Duke parë përpara, ajo ka lëvizur gjithashtu drejt marrëveshjeve të huasë sindikale, në të cilat Kina punon me bankat tregtare perëndimore dhe institucionet shumëpalëshe për të verifikuar projektet dhe për të zvogëluar rrezikun e ardhshëm, sipas gjetjeve të AidData.
Gjysma e portofolit të huadhënies jo emergjente të Kinës për vendet në zhvillim tani sigurohet nëpërmjet marrëveshjeve të huasë sindikale, me më shumë se 80% të këtyre marrëveshjeve që përfshijnë ata partnerë perëndimorë ose shumëpalësh, thanë ata.
Vitet e fundit, Kina ka lëvizur gjithashtu për të rikalibruar Iniciativën Brez dhe Rrugë me synimin për të forcuar mbikëqyrjen dhe reduktimin e rrezikut, në mes të reagimit ndaj shqetësimeve mjedisore, sociale dhe të punës në lidhje me projektet.
Zyrtarët kinezë kanë mbrojtur ndikimin e nismës. Në një forum në Pekin muajin e kaluar, i përqendruar në politikën e tij “Brezi dhe Rruga”, ata përshëndetën atë që ata thanë se ishte një fazë e re e projektit që fokusohet në zhvillimin “me cilësi të lartë”.
Ndërkohë, për ato vende tashmë në borxhe dhe që kërkojnë të rifinancohen me kreditë e shpëtimit emergjent të Pekinit, studiuesit e AidData paralajmëruan se ata “duhet të jenë të vetëdijshëm për rrezikun e shkëmbimit të borxhit më të lirë me borxhin më të shtrenjtë”.
