Greqia po bllokon një letër nga 27 vendet anëtare drejtuar Komisionit të BE-së për hapjen e pesë kapitujve të parë të procesit të pranimit, duke shtuar se Athina po i bën presion Tiranës të tregojë “kreativitet” për të zgjidhur një krizë dypalëshe në vazhdim, shkruan Euractiv.
Tensionet midis Greqisë dhe Shqipërisë kanë filluar që nga maji kur kandidati shqiptar për kryetar bashkie, Fredi Beleri, që kandidonte nën një banderolë të opozitës, u arrestua dy ditë përpara zgjedhjeve lokale nën dyshimin për blerje votash.
Ai fitoi zgjedhjet në Himarë në jug të Shqipërisë me një grusht votash, por nuk ka qenë në gjendje të betohet si kryebashkiak për shkak të burgosjes së tij dhe pavarësisht apeleve për t’u lejuar të bëjnë betimin ose të zbriten në një masë tjetër sigurie.
Athina i ka bërë thirrje vazhdimisht Shqipërisë që ta lejojë të bëjë betimin, duke e quajtur atë të motivuar politikisht dhe etnikisht. Qeveria shqiptare ka thënë se nuk mund të ndërhyjë në procedimet gjyqësore, dhe sistemi i drejtësisë duhet të marrë drejtimin e tij.
Gjatë fundjavës, zërat vërtitën se Athina kishte refuzuar të mbështeste një letër ku i kërkonte Komisionit të hapte pesë kapitujt e parë të negociatave. Një burim i Këshillit të BE-së pranë çështjes konfirmoi për Euractiv se kjo është e vërtetë.
Sipas burimit, Athina thekson disa çështje lidhur me shtetin e së drejtës, si rasti i Belerit dhe zbatimi i disa ligjeve që lidhen me pakicën greke të Shqipërisë, siç janë të drejtat e pronës.
I njëjti burim theksoi se ka edhe një çështje në regjistrimin që po kryhet aktualisht, pasi ka pasur raste të raportuara ku anëtarët e pakicës greke nuk u pyetën për fenë apo gjuhën.
Shqipëria po bën regjistrimin e parë në gati 12 vjet me tablet. Procesi është gjithmonë i diskutueshëm, me grupe të ndryshme që pretendojnë se nuk pyeten për fenë apo gjuhën, Megjithatë, Euractiv ka konfirmuar vetë se këto pyetje janë të pranishme në aplikacionin e tabletëve të regjistrimit dhe duhet të marrin përgjigje para se të mund të përparojnë në pyetjen tjetër.
“Athina nuk po e mbyll derën për pranimin në BE, por ka disa çështje që duhet të zgjidhen. Me mënyrën se si kanë qenë gjërat për tre javë tani, procesi nuk mund të vazhdojë.”
Burimi theksoi se pala shqiptare duhet të tregojë “kreativitet” për të zgjidhur krizën në lidhje me Belerin. Athina po kërkon që ai të lejohet të inaugurohet si një major pasi është një vendim administrativ që mund të merret nga qeveria shqiptare dhe nuk është gjyqësor dhe pastaj gjyqësori i pavarur mund të marrë vendimet e veta.
Masa të tjera betimi si martesat, deklaratat dhe marrëveshjet mund të merren nga një noteri ose zyrtar kompetent në ambientet e burgut ose nga individi që shoqërohet në ambientet e institucionit nën rojen e policisë.
Sali Berisha, ish-president dhe kryeministër dhe aktualisht vetë nën hetim penal, tha se policia dhe prokurori inskenuan arrestimin dhe gjykimin e Belerit. Ai la të kuptohej se Rama ishte pas rastit, i cili “na ka çuar në një konfrontim me fqinjët tanë” rreth përkeqësimit të mprehtë të marrëdhënieve.
Në një intervistë të fundit, Rama përsëriti se nuk ka dorë në situatë dhe nuk mund të ndërhyjë në asnjë mënyrë.
“Besoj se kam bërë pjesën time në shpjegimin e kësaj. Nuk është një debat mes qeverisë së Shqipërisë dhe qeverisë greke sepse bëhet fjalë për drejtësi … Ajo është në dorën e sistemit të drejtësisë.” Ai shtoi: “Në fund, çfarëdo që dikush të thotë nuk do të zgjidhë një problem që mund të zgjidhet vetëm në rrugën e drejtësisë”.
Kur u pyet për lënien e Belerit të betohej për betimin e tij, Rama tha: “Ka teori të ndryshme mbi të, por çështja është, sido që të jetë, kjo duhet të përcaktohet nga gjykata e ligjit,” duke shtuar deri tani, nuk kishte asnjë tregues konkret se si mund të ndodhë kjo.
E fundit, por jo më pak e rëndësishme, kritikët në Athinë kanë thënë se ka një motiv biznesi prapa situatës, duke lënë të kuptohet se qeveria dëshiron të mbajë kontrollin e lejeve të ndërtimit të lëshuara në Himarë, një destinacion popullor veror me një treg fitimprurës të pasurive të patundshme.
Prandaj, Beleri, që përfaqëson minoritetin grek dhe opozitën shqiptare, shihet si një kërcënim politik, diçka që Tirana e mohon. Rreth 0.9% e popullsisë së Shqipërisë identifikohen si grekë etnikë dhe megjithëse numri real vihet në pikëpyetje nga disa në politikë dhe shoqëri civile, grekët njihen si një pakicë zyrtare.
Ndërsa disa komunitete në jug të vendit, duke përfshirë Himarën, flasin greqisht dhe disa tabela rrugore shfaqen në gjuhën greke, nacionalistët shqiptarë thonë se ata thjesht identifikohen si grekë për të marrë pasaporta dhe para greke (dhe de facto të BE-së) nga Athina.
Një regjistrim është duke u zhvilluar aktualisht, i pari në 12 vjet që do të marrë parasysh madhësinë e pakicave të Shqipërisë.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Euractiv.
