Kritikët konservatorë të Rishi Sunak nuk e kanë gabim. Kryeministri po e çon partinë e tij në buzë të greminës. E meta e vetme në analizën e tyre është se nuk shohin se kërkesat e tyre për zgjidhje ekstreme vetëm sa e përshpejtojnë gremisjen.
Ata në të djathtën konservatore që u rebeluan kundër Sunak këtë muaj për politikat e tij për dërgimin e emigrantëve në Ruandë dhe që publikisht ose privatisht këmbëngulin që ai t’i nënshtrohet një analize të thjeshtë të dhimbshme. Partia nuk është më mjaft konservatore dhe është veçanërisht e dobët përsa i përket emigracionit.
Në këtë histori, humbja e pashmangshme dhe e tmerrshme e konservatorëve në zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme shpjegohet pa mundim nga një shifër: deri në 10% e votuesve thonë se synojnë të votojnë për partinë Reform UK, pasardhësen e partisë së Brexit nga Nigel Farage. Thjesht shtoni këta votues në grumbullin e konservatorëve me një lider të ri të ashpër dhe më efikas dhe partia kthehet sërish në garë.
Kjo analizë tashmë është shkatërruar. Sondazhi YouGov vuri në dukje se shumica e votuesve të Reform UK do ktheheshin te konservatorët. Një pyetje që vinte Sunak kundër një udhëheqësi mitik të përsosur u tall gjerësisht. Sunak përfitoi nga disa ditë “armëpushim”.
Por armiqtë e tij kanë parashikuar dy katastrofa në zgjedhjet e pjesshme të 15 shkurtit, të cilat do çonin në një rifillim të armiqësive – veçanërisht nëse humbja në njërën prej tyre, Wellingborough, shoqërohet me një performancë të fortë të Reform UK.
Ka vetëm dy raste të komplotit kundër Kryeministrit: dëshpërimi i individëve që besojnë se rifitimi i disa votave kryesore do shpëtojë vendin e tyre, ose shpërndarja e përgjegjësive përpara garës së radhës për lidership.
Kritikët nuk e kanë krejtësisht gabim kur përqendrohen te emigracioni. Publiku nuk beson se konservatorët kanë kontroll mbi këtë çështje. Por një vështrim më i afërt i të dhënave të sondazheve zbulon një të vërtetë më të gjerë: Publiku nuk beson se qeveria ka kontroll mbi ndonjë gjë.
Grafiku që tregon vlerësimin e popullaritetit të qeverisë në këtë Parlament i ngjan trajektores së një zhytësi në det të thellë që fundoset në fund të oqeanit me çdo ndryshim të liderit. Pas kaosit të mandatit të kryeministres Truss, Sunak shijoi një muaj mjalti të shkurtër ndërsa deputetët e tij prisnin të shihnin nëse ai do arrinte ta kthente partinë në popullaritet apo nëse do e zvarriste atë. Përgjigjet janë tani në dispozicion.
Një sondazh i fundit nga firma kërkimore More in Common pyeti votuesit e pakënaqur konservatorë pse e kishin braktisur partinë. Emigracioni është në një nivel të lartë, por me të vjen një përkeqësim i NHS-së (Shërbimi Shëndetësor Kombëtar), një dështim për të përmbushur premtimin për të ‘rritur nivelin’, një besim se ka “dëmtuar ekonominë” dhe një bindje se “ata janë të paaftë”. Në një anketë të fundit të YouGov, Work është në krye në të gjitha grupmoshat nën 70 vjeç.
Në përgjithësi, votuesit duket se kanë arritur në përfundimin se konservatorët nuk kanë përgjigje për problemet me të cilat përballen dhe se kritikët e Sunak janë thellësisht të implikuar në vitet e kaosit dhe vetëkënaqjes.
Përballja me pandeminë nuk i bën ata të sigurt. Qeveria shpërdoroi një shumicë prej 80 mandatesh, ndërkohë që vendi pa shërbimet publike në rënie, inflacionin e rritur, investimet ngecën dhe bonusi i premtuar për Brexit u dematerializua. Sunak mund të mos jetë në timon tani, por udhëtimi drejt greminës është punë e shumë viteve.
Është e vërtetë që udhëheqja e Sunak u sfidua nga ngurrimet strategjike në gjysmën e dytë të vitit të kaluar. Por nuk ka një hero të fshehur që pret të shpëtojë partinë, por thjesht një kulturë ministrash dhe ish-ministrash mediokër, ambicia e të cilëve tejkalon aftësitë e tyre.
Një pakënaqësi e tillë e përhapur nuk mund të luftohet pa një makinë të kthimit pas në kohë. Kur vendi humbet besimin te ekipi, ai nuk i beson atij të zbatojë as politikat që mund të mbështesë. Votuesit pushuan së dëgjuari edhe kur kishte argumente për t’u ngritur.
Por ajo që është e qartë është se si të përkeqësohet gjendja. Një lider i katërt në katër vjet nuk është aspak shpresëdhënëse. E njëjta gjë vlen edhe për t’u thënë me zë të lartë dhe qartë votuesve që duhen rifituar pasi janë zhgënjyer në çdo nivel.
Largimi i vëmendjes nga figurat relativisht të matura në kabinetin e Sunak për t’u përqendruar te ministrat me performancë komike që drejtuan grupin e Truss nuk ka gjasa të jetë i dobishëm.
Truss, ndërkohë, është gati të nisë lëvizjen e saj konservatoriste në bazë, jo një sfidë e hapur për Sunak, por një nismë që ndodh të shfaqë shumë nga ata që më së shumti e përçmojnë udhëheqjen e tij. Gjithnjë e më shumë, konservatorët flasin vetëm për veten dhe për veten e tyre. Ky është më pak një debat politik sesa nekromanci politike.
Ndërsa Sunak mund të mos jetë në gjendje të shmangë humbjen, ai ende mund të kufizojë shtrirjen e saj. Strategjia e tij fillestare – rindërtimi i reputacionit për kompetencë – ishte gjithmonë e vetmja rrugë e besueshme.
Hapat e kësaj jave për të rivendosur qeverinë e transferuar në Irlandën e Veriut janë një shembull. Disa muaj pa grindje do lejonin gjithashtu kohë për t’u përqendruar në një shqyrtim më të thellë të agjendës së paqartë të Laburistëve.
Kjo është mbi të gjitha ajo që meriton vendi; një administratë që përdor muajt e saj të mbetur për të qeverisur me dinjitet dhe kompetencë, që i shpenzon paratë e saj me mençuri dhe në të cilën ata që e çuan partinë në buzë të shkëmbit po rrëshqasin përsëri në vendet e tyre.
Një kufizim i tillë duket i pamundur, por është mundësia më e mirë për të shmangur një zhdukje të plotë të konservatorëve. Më e rëndësishmja, pas vitesh kaosi, ata i detyrohen kombit të paktën disa muaj të mirë qeverisjeje përpara rimëkëmbjes.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e FT
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
