Pengesa e fundit e Suedisë për t’u bashkuar me NATO-n u hoq të hënën pas ratifikimit të Hungarisë, duke i dhënë fund 200 viteve gjatë të cilave mbështetja ushtarake te forcat e veta e ndihmoi vendin të ndërtonte një markë globale si paqebërëse asnjanëse dhe kampione e të drejtave të njeriut.
Pushtimi rus i Ukrainës në shkurt 2022 u la suedezëve dy zgjedhje: të bashkohen me NATO-n ose të rrezikojnë të qëndrojnë vetëm kundër një fqinji të afërt gjithnjë e më agresiv.
Anëtarësimi në NATO mund të duket i pakontestueshëm, por disa suedezë shqetësohen se sinjalizon një ndryshim thelbësor në identitet.
“Zëri i fortë historikisht i Suedisë për çështjet e paqes dhe çarmatimit duket se po hesht,” tha Kerstin Bergea, kryetare e Shoqërisë Suedeze të Paqes dhe Arbitrazhit, një lëvizje e shquar paqeje që nga viti 1883.
“Shkaku i paqes ka qenë pjesë e ADN-së sonë”, shtoi ajo.
Nga përpjekjet e Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së Dag Hammarskjold për të nxitur paqen në Kongon e viteve 1960 deri te roli i Hans Blix si kryeinspektori i armëve i OKB-së në fillimin e luftës në Irak, asnjanësia i Suedisë e ka lejuar atë të luajë një rol ndikues në luftërat globale.
Ndonjëherë kjo erdhi në formën e kritikave të ashpra ndaj politikës perëndimore, si krahasimi i ish-kryeministrit Olof Palme i bombardimeve të SHBA-së në Luftën e Vietnamit me mizoritë më të këqija të njerëzimit, përfshirë kampet e vdekjes të Gjermanisë naziste, duke dëmtuar marrëdhëniet diplomatike me Uashingtonin për vite me radhë.
Diplomati veteran Jan Eliasson, një ish-ministër i Jashtëm dhe zëvendëssekretar i përgjithshëm i OKB-së, tha se ai ishte në gjendje të ndërmjetësonte në një numër konfliktesh globale “sepse Suedia ishte asnjanëse”.
Ashtu si shumë suedezë të brezit të tij, Eliasson tha se ishte krenar për namin e vendit të tij si një forcë morale, e mishëruar nga Palme, një mbështetës i zëshëm i luftës kundër aparteidit të Afrikës së Jugut, i cili u vra në një rrugë të Stokholmit në vitin 1986.
Ndërsa fqinji Norvegjia, një anëtar themelues i NATO-s, ka ruajtur rolin e saj si ndërmjetësues i paqes, skeptikët e NATO-s kanë frikë se bashkimi me aleancën do kufizojë mundësitë e Suedisë dhe do ta detyrojë atë të ndjekë një linjë të përbashkët me aleatët e saj.
Sigurimi i miratimit të Turqisë për anëtarësimin e saj në NATO ka bërë që Stokholmi të mbajë një qëndrim më të ashpër ndaj militantëve kurdë që luftojnë për një atdhe në kufijtë e Turqisë, Sirisë dhe Irakut dhe të rifillojë eksportet e armëve në Ankara, të pezulluara më parë si rezultat i shqetësimeve të të drejtave të njeriut.
Anëtarësimi në NATO-n e armatosur me armë bërthamore është gjithashtu i papëlqyeshëm për Suedinë, një mbështetëse e çarmatimit bërthamor.
