Junta ushtarake në pushtet e Nigerit thotë se ka anuluar me efekt të menjëhershëm një marrëveshje ushtarake që lejon personelin ushtarak amerikan dhe personelin civil në tokën e saj.
Që nga viti 2023, kishte rreth 1,100 trupa amerikane në Niger, ku ushtria amerikane operon nga dy baza, duke përfshirë një bazë drone të njohur si baza ajrore 201, e ndërtuar pranë Agadez në Nigerin qendror me një kosto prej më shumë se 100 milion dollarë amerikanë.
Që nga viti 2018 baza është përdorur për të shënjestruar militantët e Shtetit Islamik dhe Jama’at Nusrat al-Islam wal Muslimeen (JNIM), një degë e al-Kaidës, në rajonin Sahel.
Njoftimi i juntës pason një vizitë të zyrtarëve amerikanë këtë javë, e cila u drejtua nga ndihmës sekretarja e shtetit për çështjet e Afrikës, Molly Phee dhe përfshinte gjeneralin Michael Langley, komandant i komandës së SHBA-së në Afrikë, sipas The Guardian.
Kolonel Amadou Abdramane tha në televizionin Niger të shtunën se delegacioni amerikan nuk ndoqi protokollin diplomatik dhe se Nigeri nuk ishte i informuar për përbërjen e delegacionit, datën e mbërritjes së tij apo axhendën.
Ai shtoi se diskutimet ishin rreth tranzicionit aktual ushtarak në Niger, bashkëpunimit ushtarak midis dy vendeve dhe zgjedhjes së partnerëve të Nigerit në luftën kundër militantëve të lidhur me Al-Kaedën dhe Shtetin Islamik.
Që nga marrja e pushtetit në korrik 2023, junta e Nigerit, si sundimtarët ushtarakë në Malin dhe Burkina Faso fqinje, kanë dëbuar forcat franceze dhe të tjera evropiane dhe i janë drejtuar Rusisë për mbështetje.
“Nigeri i vjen keq për qëllimin e delegacionit amerikan për t’i mohuar popullit sovran nigerian të drejtën për të zgjedhur partnerët e tyre dhe llojet e partneriteteve të afta për t’i ndihmuar me të vërtetë ata të luftojnë kundër terrorizmit,” tha Abdramane.
“Gjithashtu, qeveria e Nigerit denoncon me forcë qëndrimin nënçmues të shoqëruar me kërcënimin e hakmarrjes nga kreu i delegacionit amerikan ndaj qeverisë dhe popullit të Nigerisë”.
Abdramane nuk tha se forcat amerikane duhet të largohen. Por ai pretendoi se statusi dhe prania e tyre ishte e paligjshme dhe shkelte rregullat kushtetuese dhe demokratike sepse, pretendoi ai, ishte vendosur në mënyrë të njëanshme në vitin 2012.
Ai tha se Nigeri nuk ishte në dijeni të numrit të personelit civil dhe ushtarak amerikan në tokën e tij ose sasinë e pajisjeve të vendosura dhe, sipas marrëveshjes, ushtria amerikane nuk kishte asnjë detyrim t’i përgjigjet çdo kërkese për ndihmë kundër militantëve.
“Në dritën e të gjitha sa më sipër, qeveria e Nigerit, anulon me efekt të menjëhershëm marrëveshjen në lidhje me statusin e personelit ushtarak të Shteteve të Bashkuara dhe punonjësve civilë të departamentit amerikan të mbrojtjes në territorin e Republikës së Nigerit”, tha Abdramane
Departamenti Amerikan i Mbrojtjes nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.
Përveç bazës ajrore Agadez, SHBA-ja ka investuar vite dhe qindra miliona dollarë në trajnimin e ushtrisë së Nigerit. Disa nga ato forca u përfshinë në përmbysjen e presidentit të Nigerit të zgjedhur në mënyrë demokratike, Mohamed Bazoum në korrik.
Në tetor, Uashingtoni e përcaktoi zyrtarisht marrjen e kontrollit ushtarak si një grusht shteti, i cili shkaktoi ligjet e SHBA që kufizojnë mbështetjen dhe ndihmën ushtarake që mund t’i ofrojë Nigerit. Por në dhjetor, Phee tha se SHBA ishte e gatshme të rivendoste ndihmën dhe lidhjet e sigurisë nëse Nigeri plotësonte disa kushte.
