Kryeministri britanik Rishi Sunak e ka vendosur mbijetesën e tij politike te dërgimi me aeroplanë i azilkërkuesve në Ruandë. Ai tha se do e bëjë me çdo kusht këtë gjë, u zotua të hënën, me fluturimet e para ajrore brenda “10 deri në 12 javë”.
Sunak tha se qeveria e tij ka një pistë ajrore në gatishmëri për operacionin.
“Këto fluturime do shkojnë në Ruanda me çdo kusht,” tha ai.
Udhëheqësit e njëpasnjëshëm britanikë janë përpjekur të realizojnë planin e dëbimit të Ruandës – si një mënyrë për të penguar azilkërkuesit nga kalimi i Kanalit Anglez, për të thyer modelin e biznesit të bandave të kontrabandës dhe për të “marrë kontrollin” e kufijve të Britanisë. Çështja është, jo rastësisht, një rast i rëndësishëm për grupet kryesore të votimit të Partisë Konservatore në pushtet.
Sunak ka qenë i dëshpëruar për të arritur një fitore. Partia Konservatore, pas 14 vitesh në pushtet, ka rënë në sondazhe. Nëse nuk ndryshojnë erërat politike, ajo mund të përballet me një sulm në zgjedhjet e përgjithshme këtë vit.
Nga mesnata, kryeministri më në fund arriti ta bindë Parlamentin për të miratuar projektligjin e tij të diskutueshëm të Ruandës. Legjislacioni i ri detyron gjyqtarët britanikë të konsiderojnë Ruandën si një vend të sigurt dhe u jep ministrave të qeverisë fuqinë për të anashkaluar urdhrat e urgjencës. Të rriturit që mbërrijnë në Britani në mënyrë të paligjshme me anije nuk do lejohen të qëndrojnë atje, por do urdhërohen të hipin në avionë për në Ruanda, e cila mund t’u japë atyre azil ose t’i dërgojë në vende të treta.
Legjislacioni ka kaluar mes ping pongut midis Dhomës së Lordëve dhe Dhomës së Komunëve për orë të tëra të hënën, derisa kundërshtarët në radhët e Lordëve u dorëzuan përfundimisht. Për të zbatuar ligjin, Sunak mund të duhet të kundërshtojë një kornizë të të drejtave të njeriut të cilën Britania ndihmoi për ta themeluar.
Qeveria britanike ka kërkuar në botë për partnerë të gatshëm për të përpunuar azilkërkuesit “jashtë bregut”. Maroku, Tunizia, Namibia dhe Gambia të gjitha “kundërshtuan planin në mënyrë të qartë “, sipas dokumenteve të zbuluara të raportuara nga Times of London. Ekuadori, Paraguai, Peruja, Brazili dhe Kolumbia nuk ishin veçanërisht të interesuar.
Ruanda ka qenë e vetmja që tha po. Britania ofroi 300 milionë dollarë për një program pilot pesëvjeçar.
Kryeministri Boris Johnson njoftoi fillimisht planin e Ruandës në prill 2022, duke e përshëndetur atë si një model të ri për të shkurajuar emigrimin e paligjshëm që do miratohej nga vendet e tjera.
Përpjekja e parë e Johnson u bllokua në minutën e fundit nga Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut.
Gjykata më e lartë e Britanisë vendosi më pas se Ruanda nuk ishte një vend i sigurt për emigrantët, të cilët rrezikoheshin të ktheheshin në vendet e tyre të origjinës.
Kështu që qeveria e Sunak shkroi një ligj të ri duke deklaruar në thelb se Ruanda ishte e sigurt dhe se mbrojtja ndërkombëtare do mbështetej.
Për zhgënjimin e madh të kryeministrit – i shfaqur në konferencën e tij për shtyp të hënën në Doëning Street – Dhoma e Lordëve vonoi miratimin e projektligjit duke shtuar amendamente që kërkonin garanci më të mëdha.
Sunak akuzoi se kolegët në Dhomën e Lordëve, veçanërisht ata në Partinë Laburiste të opozitës, “kanë përdorur çdo mashtrim të mundshëm ” për të ndaluar ose ngadalësuar miratimin e projektligjit.
Por ai u zotua se do ketë një “ritëm të rregullt” avionësh gjatë gjithë verës dhe më gjerë.
Raportuesit specialë për Kombet e Bashkuara lëshuan një deklaratë duke paralajmëruar linjat ajrore tregtare që të largohen nga projekti.
“Edhe nëse miratohet marrëveshja Britani-Ruanda dhe ligji “Siguria e Ruandës”, linjat ajrore dhe rregullatorët e aviacionit mund të jenë bashkëpunëtorë në shkeljen e të drejtave të njeriut të mbrojtura ndërkombëtarisht dhe urdhrat e gjykatës duke lehtësuar largimet në Ruanda,” thanë ata.
Mbrojtësit e azilkërkuesve pothuajse me siguri do përpiqen të bllokojnë përsëri fluturimet me një tjetër apel në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut. Por Sunak deklaroi se “asnjë gjykatë e huaj nuk do të na ndalojë të heqim fluturimet”, duke lajmëruar një përleshje të mundshme ligjore.
Ai tha se Zyra e Brendshme, e cila do kryente misionin, ka “200 punëtorë të dedikuar të trajnuar të çështjeve të gatshëm dhe në pritje”, me salla gjykate dhe gjyqtarë shtesë, të gatshëm për të përpunuar azilkërkuesit dhe për t’i hipur ata në aeroplanë.
Britania ishte një nga nënshkruesit fillestarë të Konventës së Refugjatëve të vitit 1951 dhe një themelues i Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut, e cila është e pavarur nga Bashkimi Evropian.
Mbërritjet e anijeve të vogla u ulën me një të tretën vitin e kaluar, por u rritën këtë vit – me 6,265 deri më tani – dhe në rrugën e duhur për të arritur kulmin e vitit 2022.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Washington Post
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
