I dërguari special amerikan për dialogun Serbi-Kosovë Gabriel Escobar është shkarkuar nga detyra, shkruan Frontliner që citon burime të sajat.
Kryeredaktori i Frontliner, Vudi Xhymshiti, shkruan se shkarkimi i zyrtarit të lartë amerikan ka ardhur pas një raporti të publikuar më 22 mars 2024, që çoi në shqyrtimin e integritetit diplomatik të Escobarnë dialogun Serbi-Kosovë.
Ndaj Zv.ndihmë Sekretarit të Zyrës për Çështje Evropiane dhe Euroaziatike, Gabriel Escobar, ka pasur dyshime për konflikt interesi e njëanshmëri në veprimet e tij sii dërguar amerikan në dialogun Serbi-Kosovë pas raportimit të lidhjeve financiare mes bashkëshortes së Escobar dhe Ministrisë së Jashtme të Serbisë.
Ai shkruan se kas pasur dyshime mbi sjelljen dhe veprimet e Escobar sidomos gjatë krizës së qershor-gushtit 223 mes Serbisë e Kosovës, kohë kur paraushtarakë të mbështetur nga Beogradi u futën në veri të vendit e vranë efektivin Afrim Bunjaku.
Frontliner raporton më tej se është gjetur edhe një kontratë ligjore mes kompanisë së familjarit të Esobar, Manuel Escobar “McGinnis Lochridge LLP” dhe Qeverisë së Republikës Srpska, e datës 23 dhjetor 2019, që ka shtuar dyshimet mbi vendimet dhe veprimet e Gabriel Escobar si idërguar special amerikan.
Kontrata në fjalë parashikon pagesa mujore prej 80,000 dollarë për firmën ligjore në fjalë për këshillimin dhe përfaqësimin e Republika Srpska në çështjet ligjore ndërkombëtare.
Xhymshiti thekson gjithashtu se Ndihmës Sekretari i Zyrës për Çështjet e Euroaziës James O’Brien dhe Zv.Ndihmës Sekretari Escobar në një telefonatë të premten e shkuar i janë shmangur nëmënyrë flagrante pyetje së tij lidhur me konfliktin e mundshëm të interesit mes Escobar dhe veprimeve të tij në dialogun Serbi-Kosovë.
Ai nënvizon mte tej se edhe kryeministri i Kosovës Abin Kurti i është shmangur përgjigjes kur është pyetur prej tij për çështjen në fjalë në një konferencë shtypi më 22 mars 2024.
Më poshtë shkrimi i plotë i Frontliner (18 mars 2024)
Nga Vudi Xhymshiti
“Në një peizazh gjeopolitik dinamik dhe të ndërlikuar, roli i të dërguarve ndërkombëtarë shpesh tejkalon thjesht diplomacinë, duke u bërë një pikëmbështetje kritike në ruajtjen e ekuilibrit midis kundërshtarëve historikë. Ky ekuilibër delikat është aktualisht nën vëzhgim në Ballkan, ku veprimet e të dërguarit të SHBA-së Gabriel Escobar kanë ndezur polemika dhe kanë ngritur pyetje serioze në lidhje me integritetin e përpjekjeve diplomatike amerikane në këtë rajon të mbushur me tensione.
Sfondi i enigmës aktuale diplomatike është historia komplekse dhe e trazuar e Ballkanit. Rajoni, veçanërisht marrëdhënia ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, është një mozaik tensionesh etnike dhe ankesash të pazgjidhura, që rrjedhin nga luftërat brutale të viteve 1990. Shpallja e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, ndërsa u njoh nga vendet perëndimore, përfshirë SHBA-në, nuk arriti të mbyllte plotësisht kapitujt e së kaluarës së saj të trazuar. Mosnjohja e Serbisë e sovranitetit të Kosovës, e përforcuar nga mbështetja ruse, vazhdon të jetë një burim i madh i destabilitetit.
Në këtë mjedis tashmë të paqëndrueshëm la gjurmët ëvendësndihmës sekretari i Byrosë për Çështje Evropiane dhe Euroaziatike, Gabriel Escobar, i dërguari i SHBA-së në dialogun Kosovë-Serbi. Janë shfaqur akuza se veprimet e Escobarit në Kosovë janë të njëanshme dhe potencialisht të komprometuara, duke pasur parasysh lidhjet e raportuara financiare midis gruas së tij dhe Ministrisë së Punëve të Jashtme të Serbisë.
Letra e kontratës nga McGinnis Lochridge LLP drejtuar Qeverisë së Republika Srpska që përshkruan dispozitat e shërbimit ligjor, duke përfshirë këshillimin për çështjet juridike ndërkombëtare, me terma në fuqi nga 1 janari 2020 deri më 31 dhjetor 2020
Këto shoqata hedhin një hije mbi asnjanësinë dhe paanshmërinë e pritur të një të dërguari ndërkombëtar dhe ngrenë dyshime për veprimet e tij gjatë ngjarjeve kritike diplomatike, si kriza qershor-gusht 2023 në rajonin verior të Mirovicës dhe përpjekja për aneksimin në veri të Kosovës nga forcat paraushtarake të mbështetur nga Serbia.
Gjetjet e mëtejshme nga The Frontliner Magazine për një kontratë ligjore midis McGinnis Lochridge LLP dhe Qeverisë së Republikës Srpska, të datës 23 dhjetor 2019, shtojnë një shtresë të re intrigash. Kjo kontratë, e cila parashikon pagesa mujore prej 80,000 dollarë për firmën ligjore për këshillimin dhe përfaqësimin e Republika Srpska në çështjet ligjore ndërkombëtare, vë në qendër të vëmendjes lidhjen familjare midis Manuel Escobar, një partner në firmë, dhe Gabriel Escobar, zëvendës ndihmës sekretar i SHBA-së për Byronë e Çështjeve Evropiane dhe Euroaziatike.
Ky zbulim është veçanërisht pikant duke pasur parasysh rolin kritik të Gabriel Escobar në dialogun delikat Kosovë-Serbi. Megjithëse lidhjet e supozuara familjare nuk barazohen në thelb me konfliktet e interesit, në sferën e nuancuar të diplomacisë, ato mund të nxisin perceptime të njëanshmërisë, duke vënë në pikëpyetje paanshmërinë e nevojshme në negociata kaq të ndjeshme. Ky skenar nënvizon rëndësinë kryesore të respektimit etik, transparencës dhe shmangies së çdo konflikti interesi të perceptuar, jo vetëm për të ruajtur integritetin e diplomatëve individualë si Gabriel Escobar, por edhe për të mbrojtur legjitimitetin dhe besueshmërinë e proceseve diplomatike që u janë besuar.
Këto shoqata, edhe pse në thelb nuk janë tregues të konfliktit të drejtpërdrejtë, ushqejnë shqetësimet për axhendat e fshehura dhe integritetin e komprometuar. Në një mjedis kaq delikat dhe me rrezik të lartë, këto zbulime janë alarmante, pasi ato jo vetëm që vënë në dyshim motivet dhe veprimet e një lojtari kryesor diplomatik, por gjithashtu rrezikojnë potencialisht integritetin dhe efektivitetin e të gjithë procesit diplomatik në një rajon tashmë të mbushur me tension dhe kompleksiteti historik.
Implikimet e sjelljes së Escobar janë të gjera, duke u shtrirë përtej besueshmërisë personale deri te besueshmëria më e gjerë e diplomacisë amerikane në Ballkan. Në lojë është roli tradicional i SHBA-së si mbështetëse e sovranitetit dhe demokracisë së Kosovës. Perceptimi i njëanshmërisë ose kompromisi në përfaqësuesit e tij mund të minojë në mënyrë kritike këtë rol dhe të destabilizojë paqen e brishtë në rajon. Akuzat kundër Escobar-it dhe lidhjeve të familjes së tij me Serbinë dhe interesat e lidhura me Kremlinin kërkojnë një hetim dhe transparencë të plotë. Është e rëndësishme të theksohet se nëse këto pretendime verifikohen, kjo mund të nxisë një rivlerësim të përfshirjes së tij dhe, në një kontekst më të gjerë, të çojë në një rishikim të qasjeve diplomatike të SHBA-së në Ballkan.
Këtë të premte, unë u ftova nga Departamenti i Komunikimit Strategjik i SHBA-së në një konferencë me Ndihmës Sekretarin e Byrosë për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike James O’Brien dhe Zëvendës Ndihmës Sekretarin Gabriel Escobar. Qëllimi i kësaj thirrjeje ishte që të dërguarit të jepnin njohuri për një takim të fundit të të dërguarve të Ballkanit Perëndimor dhe të diskutonin për 25 vjetorin e Operacionit të Forcave Aleate në Kosovë. Megjithatë, gjatë telefonatës, pyetjet e mia si gazetar nga Revista FRONTLINER, veçanërisht në lidhje me konfliktet e supozuara të interesit të Escobar dhe ndikimin e tyre në marrëdhëniet SHBA-Kosovë, u injoruan në mënyrë të hapur. Kjo mungesë e përgjigjes ndaj pyetjeve të mia të drejtpërdrejta sinjalizoi një ngurrim ose papërgatitje të mundshme për të adresuar këto çështje kritike.
Në një ndërveprim të veçantë, kur pyeta kryeministrin e Kosovës Albin Kurti për lidhjet e pretenduara financiare dhe paragjykimet e Escobar-it, ai e anashkaloi çështjen, duke sugjeruar që pyetje të tilla t’i drejtoheshin Departamentit të Shtetit të SHBA-së. Përgjigja e tij diplomatike, por edhe evazive, nxori në pah kompleksitetin dhe ndjeshmërinë e kësaj situate, duke vënë në dukje vështirësitë në përballjen me akuza të tilla brenda konteksteve të ndërthurura të marrëdhënieve ndërkombëtare dhe politikës së brendshme.
Kjo situatë në zhvillim në lidhje me Gabriel Escobarin në Kosovë më kujton qartë ndërlikimet dhe rreziqet e mundshme të natyrshme në diplomaci, veçanërisht në rajonet me një histori konfliktesh dhe paqëndrueshmërie të vazhdueshme. Ai thekson nevojën thelbësore që të dërguarit t’u përmbahen standardeve më të larta të sjelljes, duke vepruar me paanshmëri, transparencë dhe një përkushtim ndaj interesave afatgjata të kombeve që përfaqësojnë. Ndërsa Kosova vazhdon rrugëtimin e saj si një komb në zhvillim, roli dhe vendimet e aktorëve ndërkombëtarë si SHBA-të janë gjithnjë e më të rëndësishme, duke formësuar të ardhmen e Ballkanit. Ky skenar i vazhdueshëm jo vetëm që paraqet një sfidë diplomatike, por gjithashtu shërben si një test i parimeve drejtuese dhe efikasitetit të diplomacisë ndërkombëtare në një nga rajonet historikisht më komplekse të Evropës.
Veprimet e Escobar-it, të mjegulluara nga lidhjet financiare familjare dhe paragjykimet e supozuara, kanë hedhur një hije të gjatë mbi integritetin diplomatik të SHBA-së në Ballkan – një rajon ku SHBA ka luajtur historikisht një rol vendimtar në ruajtjen e paqes dhe nxitjen e demokracisë. Mosveprimi dhe heshtja e Departamentit të Shtetit përballë këtyre akuzave serioze jo vetëm që minojnë përpjekjet për të stabilizuar këtë rajon historikisht të trazuar, por edhe tradhtojnë parimet themelore të transparencës dhe llogaridhënies që janë themeli i diplomacisë efektive.
Refuzimi për t’i adresuar këto shqetësime publikisht, siç evidentohet në shmangien e pyetjeve të theksuara nga Departamenti i Komunikimit Strategjik, nuk është thjesht një mundësi e humbur për qartësi, por një shpërfillje e hapur ndaj parimeve të qeverisjes së hapur dhe të përgjegjshme. Një qëndrim i tillë jo vetëm që dëmton reputacionin e individëve të përfshirë, por, në mënyrë më kritike, rrezikon paanshmërinë dhe efektivitetin e perceptuar të të gjithë misionit diplomatik të SHBA-së.
Situata me Escobar është një kujtesë e fortë e brishtësisë së besimit diplomatik dhe lehtësisë me të cilën ai mund të komprometohet. Ai nënvizon imperativin për standarde të rrepta etike dhe mbikëqyrje rigoroze në emërimet dhe marrëdhëniet diplomatike, veçanërisht në rajone aq të paqëndrueshme dhe komplekse si Ballkani. Vetëkënaqësia e dukshme e Departamentit të Shtetit të SHBA-së dhe mungesa e transparencës në këtë çështje nuk reflektohen vetëm keq tek një i dërguar apo departament i vetëm; ato nënkuptojnë një dështim sistemik që duhet trajtuar me urgjencën maksimale.
Ndërsa lundrojmë në një botë të mbushur me kompleksitete gjeopolitike dhe aleanca në ndryshim, nevoja për integritet diplomatik dhe llogaridhënie nuk mund të mbivlerësohet. SHBA-ja jo vetëm që duhet të hetojë dhe adresojë akuzat kundër Escobar-it, por edhe të ndërmarrë hapa vendimtarë për të përforcuar kuadrin etik brenda të cilit veprojnë diplomatët e saj. Vetëm atëherë mund të shpresojë të rivendosë besimin dhe të vazhdojë të luajë një rol konstruktiv në ekuilibrin delikat të marrëdhënieve ndërkombëtare, veçanërisht në rajonin e ndjeshëm dhe të rëndësishëm të Ballkanit.”
