Edgard Camarós dhe ekipi i tij po shikonin një ekran të lidhur me një kamerë të fuqishme që po vëzhgonte një kafkë egjiptiane rreth 4500 vjet më parë. Ajo që ata panë ndryshoi konceptin kohor mbi përpjekjet e njeriut për të trajtuar kancerin.
Pamja në ekran ishte përfundimtar, tha ai: “Ishte e qartë se ne po shikonim diçka të paparë në historinë e mjekësisë”.
Camarós, një profesor i arkeologjisë në Universitetin e Santiago de Compostela në Spanjë, dhe ekipi i tij thonë se kanë gjetur prova që çojnë përpara kuptimin se kur njerëzit u përpoqën të trajtonin kancerin për 1000 vjet.
Ai dhe ekipi i tij publikuan një raport të mërkurën në revistën Frontiers in Medicine, duke dhënë hollësi se si gjetën shenja që tregonin se shkencëtarët e lashtë po përpiqeshin të hiqnin kancerin nga një kafkë.
Kanceri ishte shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në vitin 2022 në Shtetet e Bashkuara, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, me 608,000 viktima.
Çdo formë jete shumëqelizore është në rrezik të kancerit, tha Camarós. Edhe dinosaurët ishin të prirur ndaj kancerit.
“Nëse kuptojmë se si zhvillohet kanceri, ne mund të kuptojmë veten tonë,” tha ai. Dhe nëse kërkimet mund të zbulojnë se si disa kancere ndryshuan ose u zhdukën, ndoshta ato mund të trajtojnë më mirë format moderne të sëmundjes.
Për Camarós, onkologjia nuk ka të bëjë vetëm me 20 vitet e fundit të inovacionit të suksesshëm, por edhe me mijëra vjet kuriozitet shkencor dhe përpjekje për të kuptuar sëmundjen për të përmirësuar jetën e njerëzve.
“Është si të dëshmosh pikënisjen e diçkaje,” tha ai.
Ekipi po studionte kafkën për të marrë një njohuri më të mirë të kancerit në lashtësi, kur hasën në një shenjë të prerjes nga një objekt metalik afër vendit ku kishte qenë një tumor. Kjo do të thoshte se shkencëtarët rreth 4500 vjet më parë ose po përpiqeshin të trajtonin kancerin ose po bënin një autopsi mjekësore, të cilat të dyja përbëjë lajm për historianët.
Camarós, i cili tha se ka një pasion për onkologjinë dhe arkeologjinë, menjëherë donte të shihte kafkën në vitin 2021, kur u përball me kutinë që ishte shënuar me “kancer” nga jashtë.
“Ishte si një magnet për mua,” tha ai.
Ai dhe kolegët e tij shkencëtarë e vendosën kafkën përpara një mikroksopi të fuqishëm në tetor 2021.
Camarós tha se teknologjia mikroskopike e disponueshme në vitet 1960 nuk krahasohej me kamerat moderne dixhitale që mund të zmadhojnë “pothuajse pa kufi”.
“Do kishte qenë absolutisht e pamundur që ne të mos shihnim shenjat e prera”, tha ai.
Camarós tani dëshiron të studiojë gjenetikën e kancereve të lashta në nivel molekular për t’iu përgjigjur pyetjeve se si mund të ketë ndryshuar sëmundja. Një pjesë e madhe e kësaj është gjetja e mostrave të tjera që përmbajnë ADN dhe identifikimi nëse kishte kancer të pranishëm.
