Dy ministra izraelitë të ekstremit të djathtë kanë kërcënuar se do të largohen dhe do të rrëzojnë koalicionin qeverisës nëse kryeministri Benjamin Netanyahu bie dakord me një propozim armëpushimi në Gaza të prezantuar nga presidenti amerikan Joe Biden të premten.
Ministri i Financave Bezalel Smotrich dhe Ministri i Sigurisë Kombëtare Itamar Ben-Gvir thanë se ishin kundër arritjes së ndonjë marrëveshjeje përpara se Hamasi të shkatërrohej.
Por lideri i opozitës Yair Lapid është zotuar të mbështesë qeverinë nëse Netanyahu e mbështet planin.
Vetë kryeministri këmbënguli se nuk do të kishte armëpushim të përhershëm derisa të shkatërroheshin aftësitë ushtarake dhe qeverisëse të Hamasit dhe të liroheshin të gjithë pengjet.
Propozimi tre-pjesësh i zotit Biden do të fillonte me një armëpushim gjashtë-javor, në të cilin Forcat e Mbrojtjes të Izraelit (IDF) do të tërhiqeshin nga zonat e populluara të Gazës. Marrëveshja përfundimisht do të çonte në lirimin e të gjithë pengjeve, një “ndërprerje të përhershme të armiqësive” dhe një plan të madh rindërtimi për Gazën.
Por në një postim në mediat sociale të shtunën, Smotrich tha se i tha zotit Netanyahu se “nuk do të ishte pjesë e një qeverie që pajtohet me skicën e propozuar dhe i jep fund luftës pa shkatërruar Hamasin dhe pa i kthyer të gjithë pengjet”.
Duke i bërë jehonë fjalëve të tij, z. Ben-Gvir tha se “marrëveshja do të thotë fundi i luftës dhe braktisja e qëllimit për të shkatërruar Hamasin. Kjo është një marrëveshje e pamatur, e cila përbën një fitore për terrorizmin dhe një kërcënim për sigurinë e shtetit të Izraeli”.
Ai u zotua të “shpërndajë qeverinë” në vend që të pajtohet me propozimin.
Koalicioni i krahut të djathtë të Netanyahut ka një shumicë të vogël në parlament, duke u mbështetur në një mori fraksionesh, duke përfshirë partinë Otzma Yehudit (Fuqia Hebraike) e Ben-Gvir – e cila mban gjashtë vende – dhe partinë e Zionizmit Fetar të Smotrich – e cila mban shtatë vende – për të ruajtur pushtetin.
Por Yair Lapid, një nga politikanët më me ndikim të opozitës izraelite, nxitoi t’i ofrojë mbështetjen e tij kryeministrit në konflikt. Partia e tij Yesh Atid (Ka një të ardhme) ka 24 vende.
Ai tha se Netanyahu “ka rrjetën tonë të sigurisë për një marrëveshje pengjeje nëse Ben-Gvir dhe Smotrich largohen nga qeveria”.
Mosmarrëveshja erdhi pasi dhjetëra mijëra njerëz u mblodhën në Tel Aviv, duke i bërë thirrje qeverisë izraelite të pranojë planin e propozuar të Biden.
Shumë demonstrues kërkuan gjithashtu dorëheqjen e Netanyahut dhe disa u thanë gazetarëve se kishin frikë se kryeministri mund ta torpezonte propozimin.
Një grup që bën fushatë për të sjellë në shtëpi pengjet izraelitë të kapur nga Hamasi ka paralajmëruar se një veprim i tillë do të rrezikonte jetën e atyre që mbahen në Gaza.
Përleshjet shpërthyen mes protestuesve dhe policisë, të cilët përdorën oficerë të montuar dhe topa uji për të shpërndarë turmat. Raportohet se disa demonstrues u arrestuan.
Protestat janë bërë një ngjarje në Tel Aviv në muajt e fundit, pasi familjet e pengjeve dhe aktivistë të tjerë antiqeveritar kanë mbajtur tubime duke bërë thirrje për një marrëveshje pengjesh – si dhe që Netanyahu të largohet ose të shpallë zgjedhje.
Në një deklaratë të përbashkët të shtunën, ndërmjetësit nga Egjipti, Katari dhe SHBA i kërkuan Izraelit dhe Hamasit që të “përfundojnë” marrëveshjen e propozuar të Biden.
Zyrtarët thanë se “si ndërmjetës në diskutimet e vazhdueshme për të siguruar një armëpushim në Gaza dhe lirimin e pengjeve dhe të burgosurve”, ata “i bëjnë thirrje Hamasit dhe Izraelit të finalizojnë marrëveshjen që mishëron parimet e përshkruara nga Presidenti Joe Biden”.
Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Rishi Sunak gjithashtu ofroi mbështetjen e tij për planin, duke u thënë gazetarëve se qeveria e tij mund të “përmbysë Gazën me shumë më tepër ndihmë” nëse Hamasi pranon planin e armëpushimit.
Më herët, një politikan i lartë i Hamasit i tha BBC-së se “do të shkojë për këtë marrëveshje” nëse Izraeli e bën këtë.
Në një deklaratë pasi Biden zbuloi planin, zyra e Netanyahu këmbënguli se “kushtet e Izraelit për t’i dhënë fund luftës nuk kanë ndryshuar”.
Ai i renditi këto si “shkatërrimi i aftësive ushtarake dhe qeverisëse të Hamasit, lirimi i të gjithë pengjeve dhe sigurimi që Gaza të mos përbëjë më kërcënim për Izraelin”.
Deklarata shtoi se Izraeli do të “vazhdojë të këmbëngulë që këto kushte të përmbushen” përpara se të binte dakord për një armëpushim të përhershëm.
Megjithatë, komentet dukej se ishin mjaft të paqarta që Netanyahu të mund të pretendonte se objektivat e tij ishin arritur.
Zyra e Netanyahut nuk përmendi “fitoren totale” – të cilën ai e ka theksuar vazhdimisht si një qëllim kyç për luftën në Gaza.
Ky lëshim mund t’i lejojë kryeministrit të refuzojë kritikat se marrëveshja ofron lëshime të mëdha për Hamasin.
